You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
aseTive mdgomareobaa orpirianad qceul zmnebTanac: yvavilebs tanSi Jruantelma<br />
dauara: vaJa, VII, 36, Sdr. moxiblul msmenelebs Jruantelma dauaraT: akaki, IV, 178...<br />
magram orpiriani gardauvali zmnis msgavsad sampirian zmnasTanac Tavs iCens tendencia<br />
iribi obieqtis mier zmnis ricxvSi SeTanxmebisa, rac aixsneba cocxali metyvelebis<br />
TaviseburebaTa moZalebiT. micemiTSi dasmuli obieqtis mier zmnis ricxvSi<br />
SeTanxmebis SemTxvevebi gvaqvs rogorc aRmosavleT saqarTvelodan gamosuli, ise<br />
dasavleT saqarTvelodan gamosuli mwerlebis (ilia, vaJa, s. SanSiaSvili 24 , m. javaxiSvili...,<br />
akaki, daviT kldiaSvili, s. kldiaSvili...) nawerebSi.<br />
magaliTebi:<br />
sams dRes ukan biWma pasuxi moutanaT: ilia, I, 369; RmerTma memkvidre ar uboZaT:<br />
ilia, I, 369; vin miscaT imaT neba: vaJa, VI, 86; es oini melam dahmarTaT: vaJa, V, 187;<br />
mere Zili mostacebT Tvals: g. Satb. II, 398; Cemma saqcielma yovelgvari eWvi gaufantaT<br />
(maT) ~literaturuli saqarTvelo~, 14, VIII, 81, gv. 15, sv. 4...<br />
simravlis gamoxatvisas zogi zmna fuZemonacvlea. es monacvleoba calobiTisa da<br />
krebiT saxelTa mimarTebas efardeba.<br />
Zvel qarTulSi amisi nimuSebia:<br />
j d a igi saxlsa Sina missa; DE mr. 2, 15 da: sxda eri garemo missa: C mr. 3, 32...<br />
da ase:<br />
gamoagdes igi mier savenaÃiT: DE mr. 12, 8, Sdr. gamoasxa eri igi: DE m 9, 25...<br />
aseTivea:<br />
dadva igi gamokueTilsa mas samaresa: C l 23, 53.<br />
dadva samoseli TÂsi: i 13, 4..., Sdr. kacman vinme daasxa venaÃi: DE mr. 12, I.<br />
daasxes samoseli kicusa mas: DE l 19, 35...<br />
mravlobiTs ki Tavisi niSani hqonda. Tu saxelobiTSi dasmuli obieqti mravlobiT<br />
ricxvSi iyo (n niSniT), igi ricxvSi iTanxmebda zmnas da aCenda mravlobiTis n niSans;<br />
daasxna Ãelni misni mis zeda: C l 13, 13.<br />
daasxna TiTni misni: mr 7, 33...<br />
monacvleoba gvaqvs axal qarTulSic im gansxvavebiT, rom saxelobiTSi dasmuli<br />
mesame piris obieqti zmnas ver iTanxmebs mr. ricxvSi: mravlobiTi ricxvi aRiniSneba<br />
fuZis monacvleobiT. amgvarad sxma enacvleba formebs: sma, bma, yvana da a. S.: qaTams<br />
svams _ qaTmebs sxams, qaTami dasva _ qaTmebi dasxa, vaSli abia _ vaSlebi asxia, Zroxa<br />
waiyvana _ Zroxebi waasxa, cxvari waasxa...<br />
simravle zmniswinis monacvleobiTac SeiZleba gamoixatos. zmniswinis monacvleoba<br />
erT-erTi saSualebaa mravlobiTSi dasmuli uaxloesi obieqtis an zogjer gardauvali<br />
zmnis subieqtis mr. r. asasaxavad zmnaSi. aseTi monacvleoba exeba zmniswinebs:<br />
amo – da (amoaZro _ daaZro...), ga _ da (gaxada _ daxada...) gamo _ da (gamoacxo _ daacxo...),<br />
Se _ da (SeWama _ daWama...)...<br />
aseT SemTxvevaSi, `roca obieqti mxol. ricxvSia, maSin erTi zmniswinia naxmari<br />
(ga, amo, Se, gamo da sxva), magram, roca obieqti mravlobiTSi gadadgeba, maSin SeiZleba<br />
zmnaSi Cveulebriv zmniswins da Seenacvlos~ 25 .<br />
magaliTad;<br />
gaaTxovebs _ colad miscems visme 26 .<br />
daaTxovebs _ gaaTxovebs bevrs.<br />
gagzavnis _ gaamgzavrebs, gauSvebs, daavalebs, wavides, miavlens, gzas gauyenebs.<br />
dagzavnis _ sxvadasxva mimarTulebiT gagzavnis, wargzavnis bevrs.<br />
gamoacxobs _ coms gaxurebul RumelSi (ToneSi, kecze... moaTavsebs, gamoSuSavs da<br />
saWmelad gamosadegs gaxdis...<br />
24 s. SanSiaSvilis moTxrobebSi naxmari formebi ganxiluli da axsnili aqvs arn. Ciqobavas:<br />
a r n . C i q o b a v a, martivi winadadebis evoluciis ZiriTadi tendeciebi qarTulSi, II, gv. 563.<br />
25 a. S a n i Z e, qarTuli enis gramatikis safuZvlebi, gv. 256.<br />
26 damowmebulia qarTuli enis ganmartebiTi leqsikonis mixedviT.<br />
199