20.09.2013 Views

q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a

q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a

q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

aseTi zmna emsgavseba gardamavali zmnis mesame seriis formas, romelsac ukavSirdeba<br />

micemiTSi dasmuli subieqti da saxelobiTSi dasmuli obieqti im gansxvavebiT,<br />

rom gardauval zmnasTan, Tu is inversiuli ar aris, subieqtad gvaqvs saxelobiTSi<br />

dasmuli saxeli, obieqtad _ mocemiTSi dasmuli saxeli. aseT orpirian zmnas midrekileba<br />

aqvs inversiisaken. sampirian zmnasTan inversia gamoricxulia: orpiriani gardauvali<br />

zmnis iribi obieqti meti sintaqsuri siZlierisaa, vidre sampiriani gardamavali<br />

zmnisa. sampiriani gardamavali zmnis mesame seriis micemiTSi dasmuli saxelis<br />

msgavsad xdeba micemiTSi dasmuli obieqtis mier zmnis SeTanxmeba ricxvSi.<br />

SeTanxmebisaTvis amosavalia zmnis wyoba. mesame pirTan zmnis wyoba (subieqturi,<br />

obieqturi) miCqmalulia, magram pirveli da meore piri obieqtur wyobas gvavaraudebinebs,<br />

roca micemiTSi dasmuli saxelis sintaqsuri Zala sWarbobs saxelobiTSi<br />

dasmuli saxelis sintaqsur Zalas: moxeleebs cxeni... gaeqcaT: m. javax. IV, 36 _ Cven<br />

gagveqca cxeni, Tqven gageqcaT cxeni, maT gaeqcaT cxeni...: moxucebs Tvalebi ubrwyinavT:<br />

g. Satb. II, 314 _ Cven gvibrwyinavs Tvalebi...<br />

SeTanxmeba SeimCneva maSin, rodesac Semasmenlad gardauvali orpiriani zmnaa im<br />

pirobiT, rom mas `ar unda hqondes aseTi qvemdebare, romelic zmnisagan aucileblad<br />

moiTxovdes mravlobiTi ricxvis formas~ 11 .<br />

mesame piris subieqtTan obieqtad SeiZleba iyos pirveli, meore an mesame piri.<br />

pirveli da meore obieqturi piri iTanxmebs zmnas ricxvSi, mesame pirvelisa da meoris<br />

xazs agrZelebs da manac daimkvidra pirvelisa da meore pirebis Tvisebebi: gaCnda<br />

tendencia mesame piris obieqtmac SeiTanxmos zmna ricxvSi.<br />

amisi damadasturebelia aseTi magaliTebic: naxiri... moudiT aq saZovrad soflidan<br />

mwyemsebs: vaJa, VII, 36; TavSi mRvdeli daujdaT: akaki, IV, 17; viRac wvermoSvebuli<br />

mestvire moadgaT: akaki, IV, 174; SabaT saRamos estumraT Tevdore: vaJa, VI, 193;<br />

win CauZRvaT totia: vaJa, VI, 13; axla misi SiSic miemataT mezoblebs: d. kld. I, 30;<br />

erT adgilas maTken mimavali mRvdeli SexvdaT: d. kld. I, 191; mdevari mieSvelaT: m.<br />

javax. IV, 198; menaveebs Sig Sua mdinareSi didi qariSxali amouvardaT: i. gogeb. V,<br />

351; mariamobas Cinebuli dari daudgaT ofoTlebs: g. wer. 487; isidore RimiliT SemoegebaT<br />

WiSkarTan: `ciskari~, 1981, # 5, 47...<br />

mesame piris obieqtis mier zmnis SeTamxmebisas xSiria meryeoba, mag.: `iremi monadireebs<br />

tyeSi daemala~: i. gogeb. V. 197 da `iremi monadireebs tyeSi daemalaT~: iqve,<br />

399; dedakaci bavSvebs mouZRoda~: g. Satb. II, 301; maT win mouZRoda... TeTrcxeniani<br />

mxedari~: akaki, IV, 399 da `win kirile mRvdeli uZRodaT~: akaki, IV, 125..<br />

SeTanxmebisaTvis mniSvneloba aqvs sxva garemoebasac: rodesac zmnasTan Tavs iyris<br />

mravlobiTi ricxvis cocxali sagnis aRmniSvneli subieqti da aracocxali sagnis<br />

aRmniSvneli obieqti an aracocxali sagnis aRmniSvneli subieqti da cocxali<br />

sagnis aRmniSvneli obieqti, maTi damokidebuleba zmnasTan sxvadasxvanairia, Sdr.<br />

`mezoblebi... egzavnebodnen daviTs da mis Svilebs~: e. nin. I, 208 da `gazeTebi egzavnebaT<br />

xelismomwerlebs~. egzavnebodnen || egzavnebaT pirdapiri wyobis zmnebia, magram<br />

erT SemTxvevaSi zmna eTanxmeba saxelobiT brunvaSi dasmul saxels, subieqts,<br />

meore SemTxvevaSi _ micemiT brunvaSi dasmul saxels, irib obieqts.<br />

labiluria ricxvSi SeTanxmeba, roca subieqtica da obieqtic mravlobiT ricxvSia<br />

da orive cocxali sagnis aRmniSvnelia: erT SemTxvevaSi subieqtis sintaqsuri<br />

Zala metia obieqtisaze, meore SemTxvevaSi _ piriqiT: obieqti iTanxmebs, subieqti ver<br />

iTanxmebs: Cveulebriv ki iTanxmebs subieqti _ saxelobiTSi dasmuli saxeli: kurdRlebs<br />

mohyvnen Svlebi: vaJa, VII, 42; Svlebs arCvebi mohyvnen: vaJa, VII, 42; TuSebs inteligentebi<br />

blomad moepovebian: vaJa, X, 81; stumrebi karga xans esaubrnen tyveebs:<br />

k. lorTq. 185...<br />

roca saxelobiTSi dasmuli saxeli (subieqti) cocxali sagnis aRmniSvnelia, mi-<br />

cemiT brunvaSi dasmuli saxeli (obieqti) _ aracocxalisa, an orive aracocxal sa-<br />

11 a. S a n i Z e , qarTuli enis gramatika, II, Tb., 1948, gv. 119.<br />

195

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!