Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
lebelo: n. dumb. 264.<br />
roca obieqtis maravlobiTi ricxvi gamoxatulia pirvelisa da meore piris Seer-<br />
TebiT, upiratesobas pirveli piri isakuTrebs da aRiniSneba pirveli piris mravlobiTi.<br />
asevea maSinac, roca SeerTebulia pirveli da mesame piri: veravin da veraferi<br />
gagvyris me da Sen: k. gams. V. 388; me da Sen... didi manZili gviZevs win: k. gams. V, 389...,<br />
me da daTiko Segvaqo mezobelma; me da daTikos gamogvidga muria...<br />
roca zmnas ukavSirdeba subieqtad meore an mesame piri da obieqtad pirveli piri,<br />
obieqtis mravlobiTi ricxvis gv- niSani yovelTvis warmodgenilia: gv- niSniT<br />
aRiniSneba ricxvi orive obieqtisa. orpiriani da sampiriani zmnebi ar gansxvavdebian<br />
erTmaneTisagan.<br />
a) orpiriani gardauvali zmna:<br />
minam cxenebi Camogvividoda, daTikom rusuli tanisamosi gaiZro: ilia, I, 294; Cven<br />
ukan agvedevna erTi cxenosani: ilia, I, 313...<br />
b) orpiriani gardamavali zmna:<br />
Ceven dagvayenes did batonis naTlidedasTan: ilia, I, 270...<br />
g) sampiriani gardamavali zmna:<br />
maswavlebelma mogvatana Tvali: akaki, IV, 49; erTma... manqana gagviCera: n. dumb. 62...<br />
meore piri obieqtad, uaxloesi iqneba igi Tu iribi, zmnas Seewyoba maSin, roca<br />
subieqtad pirveli an mesame piria. sampirian zmnasTan ki, roca subieqtad pirveli piria,<br />
orive obieqti mesame pirSia an erTi obieqti mesame pirSia, meore _ meoreSi.<br />
roca subieqtad pirveli piria da obieqtad meore piri, erTmaneTs ecileba am saxelTa<br />
mravlobiTi. metic _ obieqti upiratesobiT sargeblobs: aseT SemTxvevaSi<br />
zmnaSi aRiniSneba mxolod obieqtis niSani. am movlenis axsna mogvca arn. Ciqobavam,<br />
romelmac Seupirispira qarTulisa da mTis iberiul-kavkasiur enaTa monacemebi. mTis<br />
iberiul-kavkasiur enebSi, sadac zmna saxelTa klasebis mixedviT icvleba, igi mxolod<br />
obieqts aRniSnavs, anda _ mxolod subieqts: oden obieqturia gardamaval zmna-<br />
Ta uRvlileba (mag. xunZurSi) 6 .<br />
arn. Ciqobavam aRniSna, rom klasovani uRvlileba warmoadgenda amosavals pirovani<br />
uRvlilebisaTvis 7 . am ukanasknelma gamoiwvia subieqtis sintaqsuri rolis gaZliereba<br />
gardamaval zmnaSi 8 .<br />
ricxvis aRniSvna Tanabrad SeuZlia orive saxels, oRond, Tu aRniSnulia subieqtis<br />
ricxvi, ar Cans obieqtisa; Tu aRniSnulia obieqtis ricxvi, ar Cans subieqtisa<br />
da es xdeba amitom, rom orive ricxvi gamoxatulia -T sufiqsiT. ai, nimuSebic:<br />
me giyureb Sen _ me giyurebT Tqven, Cven giyurebT Tqven...<br />
me gemalebi Sen _ me gemalebiT Tqven, Cven gemalebiT Sen _ Cven gemalebiT Tqven...<br />
me mogaxseneb Sen _ me mogaxsenebT Tqven, Cven mogaxsenebT Sen _ Cven mogaxsenebT<br />
Tqven...<br />
me giTxra Sen _ me giTxraT Tqven, Cven giTxraT Sen _ Cven giTxraT Tqven...<br />
meore piris obieqtis mravlobiTi ricxvi aRiniSneba maSinac, rodesac subieqtad<br />
mesame piria. aqac garegnulad SeTanxmeba ar Cans, Tu meore saxeli, mesame piris subieqti,<br />
mravlobiT ricxvSia da aqvs ricxvSi SeTanxmebis unari: `wvrilfexaSvilebi<br />
gedavebaT naxevar wisqvils~: akaki. IV, 164, magram `wvrilfexaSvilebi gedavebian naxevar<br />
wisqvils~.<br />
da ase:<br />
6 a r n . C i q o b a v a , subieqtisa da obieqtis SefardebiTi rolisaTvis ergatiuli konstruqciis<br />
istoriaSi: Tbilisis saxelmwifo universitetis profesor-maswavlebelTa saiubileo samecniero<br />
sesia, Tb. 1961, 17-20 maisi, Tezisebi, gv. 133.<br />
7 a r n . C i q o b a v a , iqve, gv. 134.<br />
8 a r n . C i q o b a v a , ergativis nairsaxobani da maTi sintaqsuri Zala klasovani da pirovani<br />
uRvlilebis gardamaval zmnaSi: Tbilisis sax. universitetis filologiis fakultetis XVII<br />
samecn. sesia 1974 wlis 21-24 maiss. muSaobis gegma da moxsenebaTa Tezisebi, Tb., 1974, gv. 24.<br />
193