20.09.2013 Views

q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a

q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a

q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

I seria: awmyo: wers<br />

namyo usruli: egeb werda<br />

kavSirebiTi: werdes<br />

ar dasturdeba myofadis wris formebTan.<br />

II seria: aoristi: dawera<br />

II kavSirebiTi: egeb daweros<br />

III seriaSi gvxvdeba II SedegobiTisa da III kavSirebiTis formebTan: egeb daewera,<br />

daeweros (amaTgan, rogorc iTqva, II SedegobiTi gamoyenebulia III kavSirebiTis nacvlad).<br />

zemoxsenebulis safuZvelze SeiZleba iTqvas: qarTulSi gamoikveTa SesaZleblobis<br />

kilos gamoxatvis tendencia. gamoxatva xdeba nazmnari modaluri elementis (egeba<br />

|| egeb) saSualebiT, romelic exameba awmyos, namyo usrulis (gangrZobiTis), awmyos<br />

kavSirebiTis, aoristis (namyo ZiriTadis), II kavSirebiTis, II SedegobiTis (III kavSirebiTis<br />

funqciiT gamoyenebis SemTxvevaSi) da III kavSirebiTis (upiratesad dialeqtebSi)<br />

formebs.<br />

* * *<br />

Zvel qarTulSi lamis aseve damoukidebeli zmnis daniSnulebiT gamoiyeneboda. am<br />

zmnis masdarad ivaraudeba lama `ndoma, wadili; survili, wafa~. i. abulaZes nimu-<br />

Sad dasaxelebuli aqvs: `hlamoda Seslvasa ovseTad~. lamis imave struqturis zmnaa,<br />

rac `sur-is/sur-i-n~ `surs~ (`viTarca sur-i-n iremsa~, _ fs. 41, 2; `sur-od-a sulsa<br />

Cemsa~, fs. 118, 174), s-wyur-i-s (`s-wyur-i-an || sur-i-an sulsa Cemsa Sendami~, fs. 62,2 da<br />

misT.) anu lam-i-s, sadac -s mxoloobiTi ricxvis III subieqturi piris niSania, -i _<br />

zmnuri sufiqsi; fuZea lam-, romelic amJamad, rogorc zmna, -ob Temis niSniTaa gaformebuli:<br />

lam-ob-s (`gakeTebas lamobs~). 5<br />

lam-i-s forma zmnis funqciiT XIX saukunemde iyo SemorCenili, ufro mogvianebiT<br />

igi upiratesad stilizaciis mizniT Cans gamoyenebuli. Sdr.:<br />

mokvlas l a m o d a (saba): lam-i-slam-od-a; utandari geaxla, dedofalo, Sens xilvas<br />

lamis (S. dad.). 6<br />

amdenad, qarTuli enis ganviTarebis gviandel safexurze erTmaneTis paralelurad<br />

dasturdeba ori forma:<br />

awmyo: v-lam-i || v-lam-ob<br />

h-lam-i || (h)-lam-ob<br />

(h)-lam-i-s || (h)-lam-ob-s<br />

namyo usruli: v-lam-od-i || v-lam-ob-d-i<br />

h-lam-od-i || (h)-lam-ob-d-i<br />

(h)-lam-od-a || (h)-lam-ob-d-a<br />

kavSirebiTi: v-lam-od-e || v-lam-ob-d-e<br />

h-lam-od-e || (h)-lam-ob-d-e<br />

(h)-lam-od-e-s || (h)-lam-ob-d-e-s<br />

amaTgan, pirveli sistemidan SemorCa lamis, rogorc modaluri elementi (mniSvnelobiT:<br />

`TiTqmis, kinaRam~). xolo meore sistema damkvidrda rogorc lam-ob-s zmnis<br />

uRvlileba.<br />

modaluri elementi lamis upiratesad II kavSirebiTis formas exameba: `SiSisgan<br />

lamis me Cemi damemarTos~. Rirssacnobia, rom mas modalur elementad gamoyenebis<br />

drosac unari aqvs zmnisTvis damaxasiaTebeli konstruqcia Seqmnas (Tumca zmnuri<br />

5 i. abulaZe, dasax. naSr.<br />

6 nimuSebi dasaxelebulia qeglidan, t. IV.<br />

172

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!