Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
I seria: awmyo: wers<br />
namyo usruli: egeb werda<br />
kavSirebiTi: werdes<br />
ar dasturdeba myofadis wris formebTan.<br />
II seria: aoristi: dawera<br />
II kavSirebiTi: egeb daweros<br />
III seriaSi gvxvdeba II SedegobiTisa da III kavSirebiTis formebTan: egeb daewera,<br />
daeweros (amaTgan, rogorc iTqva, II SedegobiTi gamoyenebulia III kavSirebiTis nacvlad).<br />
zemoxsenebulis safuZvelze SeiZleba iTqvas: qarTulSi gamoikveTa SesaZleblobis<br />
kilos gamoxatvis tendencia. gamoxatva xdeba nazmnari modaluri elementis (egeba<br />
|| egeb) saSualebiT, romelic exameba awmyos, namyo usrulis (gangrZobiTis), awmyos<br />
kavSirebiTis, aoristis (namyo ZiriTadis), II kavSirebiTis, II SedegobiTis (III kavSirebiTis<br />
funqciiT gamoyenebis SemTxvevaSi) da III kavSirebiTis (upiratesad dialeqtebSi)<br />
formebs.<br />
* * *<br />
Zvel qarTulSi lamis aseve damoukidebeli zmnis daniSnulebiT gamoiyeneboda. am<br />
zmnis masdarad ivaraudeba lama `ndoma, wadili; survili, wafa~. i. abulaZes nimu-<br />
Sad dasaxelebuli aqvs: `hlamoda Seslvasa ovseTad~. lamis imave struqturis zmnaa,<br />
rac `sur-is/sur-i-n~ `surs~ (`viTarca sur-i-n iremsa~, _ fs. 41, 2; `sur-od-a sulsa<br />
Cemsa~, fs. 118, 174), s-wyur-i-s (`s-wyur-i-an || sur-i-an sulsa Cemsa Sendami~, fs. 62,2 da<br />
misT.) anu lam-i-s, sadac -s mxoloobiTi ricxvis III subieqturi piris niSania, -i _<br />
zmnuri sufiqsi; fuZea lam-, romelic amJamad, rogorc zmna, -ob Temis niSniTaa gaformebuli:<br />
lam-ob-s (`gakeTebas lamobs~). 5<br />
lam-i-s forma zmnis funqciiT XIX saukunemde iyo SemorCenili, ufro mogvianebiT<br />
igi upiratesad stilizaciis mizniT Cans gamoyenebuli. Sdr.:<br />
mokvlas l a m o d a (saba): lam-i-slam-od-a; utandari geaxla, dedofalo, Sens xilvas<br />
lamis (S. dad.). 6<br />
amdenad, qarTuli enis ganviTarebis gviandel safexurze erTmaneTis paralelurad<br />
dasturdeba ori forma:<br />
awmyo: v-lam-i || v-lam-ob<br />
h-lam-i || (h)-lam-ob<br />
(h)-lam-i-s || (h)-lam-ob-s<br />
namyo usruli: v-lam-od-i || v-lam-ob-d-i<br />
h-lam-od-i || (h)-lam-ob-d-i<br />
(h)-lam-od-a || (h)-lam-ob-d-a<br />
kavSirebiTi: v-lam-od-e || v-lam-ob-d-e<br />
h-lam-od-e || (h)-lam-ob-d-e<br />
(h)-lam-od-e-s || (h)-lam-ob-d-e-s<br />
amaTgan, pirveli sistemidan SemorCa lamis, rogorc modaluri elementi (mniSvnelobiT:<br />
`TiTqmis, kinaRam~). xolo meore sistema damkvidrda rogorc lam-ob-s zmnis<br />
uRvlileba.<br />
modaluri elementi lamis upiratesad II kavSirebiTis formas exameba: `SiSisgan<br />
lamis me Cemi damemarTos~. Rirssacnobia, rom mas modalur elementad gamoyenebis<br />
drosac unari aqvs zmnisTvis damaxasiaTebeli konstruqcia Seqmnas (Tumca zmnuri<br />
5 i. abulaZe, dasax. naSr.<br />
6 nimuSebi dasaxelebulia qeglidan, t. IV.<br />
172