20.09.2013 Views

q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a

q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a

q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

evri qarTuli Sorisdebuli bgeriTi kompleqsisa da xSirad semantikis mxrivac<br />

msgavsia evropul enebSi xmarebuli Sorisdebulebisa. amaSi rom davrwmundeT, davasaxelebT<br />

ramdenime magaliTs:<br />

ger. ach, hol. ach, polon. ach, Cex. ach, rus. ax 11 ; Sdr. `a x , ra kargia!.. ax... ra... kargia!~<br />

(S. aragvisp.).<br />

msgavsad qarTulisa, germanulsa da zog sxva evropul enaSi a da o xmovnian Sorisdebulebs<br />

fSvinvieri SemarTvis safuZvelze uviTardebaT h; mag.:<br />

germ. ha! ha! ing. ha, halloo, holand. ha, ha, polon. ha, berZ. ά; Sdr. rus. xa; Sdr. ` h a ,<br />

burTi, h a , moedani~ (ak. wereTeli).<br />

germ. hai, Zv. ind. hai, Zv. frang. hai, rum. hai; Sdr. ` h a i , h a i , rom vnaxe, upasuxa<br />

biWma~ (yazbegi).<br />

germ. hei, laT. hei, rum. hei, ing. hey, Cex. hey; ` h e i , h e i _ naRvlianad wamoiZaxa<br />

man~ (kldiaSvili).<br />

germ. ho, esp. ho, ho, ing. ho, Cex. ho, ho, rum. ho, ax. frang. ho; Sdr. `hoo, Seni Wirime,<br />

RmerTo~ (vaJa).<br />

germ. hi, hi, hi; esp. hi, hi; rum. hi; Sdr. `h i , h i , h i ! miyvars, ma ra?~ (W. lomTaTiZe).<br />

germ. hu, hu; Sdr. ` h u u . . . Cemda uneburad magrad amovisunTqe~ (S. aragvisp.).<br />

germ. aha, Cex. aha; Sdr. ` a h a ! guli gamijnurda, mihxdomia velTa rbena~ (rusTaveli);<br />

rus. ух: `Ух жарко!~ ( Некрасов): Sdr. `u h , u h ... ranairad yinavs~ (S. aragvisp.).<br />

rus. чу: `Чу, два похоронных удара!~ ( Некрасов): Sdr. `C u , gamoxta ager mwyeri~.<br />

germ. uff, uph, frang. ouf, berZ. ὅπ, rum. uf; Sdr. `u f , ra grili Ramea~ (ninoSvili).<br />

berZ. φϋ laT. fue, fū germ. pfui, esp. fu, rus. тьфу; Sdr. `Tfui! _ sibraziT gadaafur-<br />

Txa daTuam da Tvalebi daxuWa~ (S. aragvisp.).<br />

germ. hm, Sved. hm, hum; Zv. ind. hūm? rus. гм; Sdr. `h m ! agi umisod vicodi me~ (ninoSvili).<br />

germ. weh: `Weh! Weh! Weh! sie kommen Bitter Tod~ (Goethe); Weh! Weh! Du hast sie zerstört...<br />

Sdr. `v e h !~ _ daiyvira, cud niSans vxedav~ (ak. wereTeli) da sxv.<br />

am Sedarebidan naTlad Cans, rom yovel enas specifikur SorisdebulebTan erTad<br />

moepoveba iseTebic, romelnic msgavsni arian sxva enaSi arsebuli Sorisdebulebisa.<br />

ibadeba kiTxva: am SemTxvevaSi xom ara gvaqvs saqme sesxebasTan an gavlenasTan? vfiqrobT,<br />

rom ara. am sxvadasxva sistemis enebSi (vgulisxmobT qarTulsa da indoevropul<br />

enebs) bgeriTi kompleqsis mxriv da zogjer semantikuradac msgavsi Sorisdebulebi<br />

erTmaneTisagan damoukideblad unda Camoyalibebuliyvnen. Cans, sxvadasxva enas<br />

rTul emociur grZnobaTa gamosaxatavad erTnairi enobrivi masala gamouyenebia. es<br />

garemoeba nawilobriv unda aixsnas im fsiqiur-fiziologiuri TaviseburebebiT, romelnic<br />

SorisdebulTa safuZvels Seadgenen da mas sxva metyvelebis nawilTagan ga-<br />

11 E. Schwentner, Die primare Interjectionen in der Indogermanischen Sprachen, Heidelberg, 1924, gv., 17.<br />

168

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!