20.09.2013 Views

q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a

q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a

q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

gilourSi m. j a n a S v i l s (`her~ _ iare!). rogorc irkveva, aseTi mniSvneloba aqvs am<br />

sityvas qarTul saliteraturo enaSic; Sdr. `aba, biWo, tanT Caicvi da skolisken<br />

heri, heri~; `melas dro darCa, Sexta, erTbaSad xeli staca qals, Seigdo kudze<br />

da h e r i , biWo! gaswia da ra gaswia~ (vaJa).<br />

eriha: `eriha, mohyevi Seneburad raxuns!~ (ninoSvili); `eriha, mgonia, Sen kidec Segyvarebia,<br />

_ gaexumra deda Tavis qals~ (iqve)... `eriha~ Sedgenili Sorisdebuli unda<br />

iyos: eri+ha. pirveli naxevari igive `heri~ Cans, xolo h dakargula. Tavkidur h-s dakargva<br />

SeiZleba `ha~-s darTviT iyos gamowveuli (*heriha → eriha).<br />

yoCaR: ` y o C a R , y o C a R ! _ daiZaxes devebma da iseTi mxiaruleba SeeqmnaT, rom<br />

sul maRla-maRla xtodnen~ (vaJa); `y o C a R , kodala! baraqala...~ (vaJa).<br />

dililme: `dililme, dililme, xval CurCxelebsa vWamo, gozinaysac vWamo~<br />

(S. aragv.). `dililme~ Sedgenili Sorisdebulia: d i l i l + m e . ras unda niSnavdes<br />

pirveli naxevari, CvenTvis ucnobia.<br />

afsus (spar.): `afsus, a f s u s ! wisqvilo! Tedes amago!~ (vaJa); `afsus, badrisa da<br />

usupis jiSo, rogor wamxdarxarT da gafuWebulxarT~ (vaJa).<br />

ololo: `ololo Sen, ver gamoican~ (i. WavW.).<br />

biWo! biWos!: `heri, biWo! gaswia da ra gaswia~ (vaJa); `biWos! mosula? (xalxuri).<br />

Wov (aWar. Sekvecili biWo): `Wov da _ me qali minda, qals me undebvar, Sen vin<br />

xar, Sen TiTon CamomeTxove-meTqi~ (W. lomT.).<br />

qa (qalo): `q a , eg biWi ise ar ucqeris ma qalsa, TiTqos SeWma undodeso~ (vaJa);<br />

`ui, q a , sawyali torua!~ (vaJa).<br />

baraqala (arab.): `baraqala, Cemo daTo!~ (i. WavW.); `baraqala, baraqala, Seni<br />

erTguleba mec ar maviwydeba~ (yazbegi).<br />

beCa (bedSavi): `beCa! dedakaci yofila!~ (yazbegi); `beCa! rada mklav?~ (S. aragvisp.);<br />

`beCau! erTai, erTai mainc makoce...~ (yazbegi).<br />

ojo (vaJo): `o j o , carieli fuli aferi araa, Tu kaci TiTon ar varga~ (lalioni);<br />

`ra saqmea axla imisTanai, o j o ? ai adgili amasobaSi qe Cagelia xelSi~ (iqve);<br />

`miswere, o j o , viSoni Tu ara, mainc ase sjobs~(iqve).<br />

daxe (← daxede): `d a x e , d a x e , Tqveni Wirime! es ra moigona~ (i. WavW.); `d a x e , sada<br />

yofilxar~ (al. sumbaTaSvili, `Ralati~).<br />

Wita: `SeSinebuli bavSvebi saSineli wiviliT garbodnen iqiT-aqeT da imaleboden,<br />

magram marine poulobda maT, daRunavda Tavs, gauWvretda, TiTqo kata Cits eparviso,<br />

`W i t a ~ _ daiZaxebda da gaiqceoda damalul bavSvisaken, radgan marine Tavisi `Witas~<br />

ZaxiliT Soridanve atyobinebda bavSvs movdivaro, bavSvi aswrobda gaqcevas da<br />

sxva adgilze damalvas~ (ninoSvili).<br />

su (←←sule): am sityvas Cveni yuradReba miaqcia prof. v. b e r i Z e m 9 . es ukanaskneli<br />

forma Cveulebriv gavrcelebuli sityvaa qarTlsa da kaxeTSi da iyeneben mas<br />

bavSvis gasaCumeblad. `sule~ `vefxistyaosanSic~ gvxvdeba:<br />

`etyoda: `sule, ramc giyav, kaci var, adamiani~ (t. 257) 10 .<br />

s a b a s dadasturebuli aqvs: `sulelva _ cxenT dasamSvidebeli stuena~ da `d a -<br />

s u l e b a _ daCumeba~. dRes es Sorisdebulad qceuli sityva Cveulebriv `su~ formiT<br />

ixmareba; mag.: `s u , s u , naCalnikma ar gaigonos~ (ninoSvili); `s u , Cumad meTqi!~<br />

(vaJa). am Sorisdebuls s Semdgom boloSi gasCenia: `susss!.. Cumadve upasuxa elisabedma~<br />

(yazbegi).<br />

Cupri-Cupri: `Cupri-Cupri, Cupri-Cupar, Cupri darejansa! ura! ai gidi, qudi<br />

WerSi~ (ilia).<br />

ime (imer. ime): `Se kaco, SenTan rom movide da ucxo kaci momyves, Cemi keTili saw-<br />

yenad dagirCeba?.. a, miTxari, Tu Zma xar?.. karSi gamomagdeb? _ i m e !~ (kldiaSvili);<br />

`i m e , raRa vTqva... riTi gadagixado magieri~ (iqve).<br />

9 v. b e r i Z e , `vefxistyaosnis~ garSemo; tf. sax. un. Sromebi, t. III, 1935, gv. 156.<br />

10 S. rusTaveli, vefxistyaosani, k. WiWinaZis gamocemiT.<br />

167

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!