20.09.2013 Views

q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a

q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a

q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

aragvispireli); `f u , SegaCvenos RmerTma~ (W. lomT.). SesaZlebelia es Sorisdebuli<br />

`fui~ saxiT iyos warmodgenili; mag.: `f u i , dalaxvra RmerTma~ (ilia); `fui, f u i , _<br />

saCqarod gadaafurTxa da xelebi gaasavsava...~ (S. aragvispir.). aris SemTxveva, rodesac<br />

am Sorisdebuls win T miuZRvis; mag.: `Tfui! _ sibraziT gadaafurTxa daTuam da<br />

Tvalebi daxuWa~ (S. aragvispireli).<br />

zemoganxiluli Sorisdebulebis mixedviT erTi metad saintereso movlena irkveva:<br />

SorisdebulebSi xmovanTa win hae daculia maSin, rodesac qarTulSi garda `haer~<br />

da `hava~ sityvebisa hae xmovnis win ikargeba. vfiqrobT, rom SorisdebulebSi h-s<br />

gaCena xmovanTa win xmovnis fSvinvieri SemarTvis safuZvelze unda momxdariyo da<br />

xmovnis win misi SenarCunebisaTvis xeli unda Seewyo im rTuli emociuri grZnobis<br />

intensiurobas, romelsac SorisdebulTa warmoTqmisas aqvs adgili 7 . amis gamo Sorisdebulebi<br />

h-s auslautSic inarCuneben da inlautSic; mag.: ` a h a , Tendeba is didi<br />

dRe, Zneli saambod~ (gr. orbeliani); `aha, guli gamijnurda, mihxdomia velTa rbena~<br />

(rusTaveli)... ` a h u , diaci yofilxar~ (yazbegi)... ` e h e , rogor gaigo, kaco, mkiTxavi<br />

xom ara xar?~ (vaJa); ` e h e e , didi Zala aqvs sofelsa~ (vaJa)... `vina xar, e h e mSveniero,<br />

moxveli siTa~ (vax. orbeliani)... ` o h o , o e ! _ sTqva kvlav gogolam gamxiarulebulma~<br />

(vaJa); `oho! _ gaikvirva beJiam~ (yazbegi) 8 .<br />

Tumca iSviaTia aseTi magaliTebi, magram mainc gvxvdeba, rodesac Sorisdebuli<br />

erTi an ori TanxmovniTaa warmodgenili uxmovnod. ase, mag., Tu garkveuli sulieri<br />

ganwyobilebis gamosaxatavad (gminva, Cacineba) haernakadis dena cxviris gziT xdeba<br />

da ara piridan, maSin warmovTqvamT Sorisdebuls: h m , romelic Serwymul cxvirismier<br />

fSvinvier bgeras warmoadgens; mag.: `h m , h m , h m ! _ daigmina qalbatonma~ (ninoSvili);<br />

`h m ! _ Caicina oficerma~ (i. WavW.). Sorisdebuli zogjer weraSi erTi Tanxmovni-<br />

Tac aris gamoxatuli; mag.: `rodis visesxe, rom Sagimowmebia, h?~ (S. aragvisp.): `uu!...<br />

h! h!.. uecriv wamoikvnesa beram da qviTini morTo~ (S. aragvisp.). aseT SemTxvevaSi, rogorc<br />

zemoT aRvniSneT, Cven TanxmovanTan erTad vgulisxmobT e. w. neitralur xmovans<br />

(-s), romelic weraSi ar gadmoicema. aseve zogjer Sorisdebulad gamoyenebulia<br />

mxolod s; mag.: `s s s ! cota siCumis Semdeg uTxra direqtorma~ (Wola lomTaTi-<br />

Ze); `s s s !.. CumaT! tyuilad irjebi, versad waxval!~ (lalioni). es Sorisdebuli SesaZlebeli<br />

t-sa da s-s SeerTebiTac iyos warmodgenili: `t s ! ar gabedo meorejer<br />

CemTan egeni! _ waulaparaka maswavlebelma mowafes~ (W. lomT.).<br />

garda zemoganxiluli bgeriTi kompleqsebisa, Sorisdebulad gamoyenebulia sityvebi:<br />

aba; aba-ba-ba; mag.: `aba, mdevari, a b a mdevari!_ hyvirian~ (vaJa)... `aba-ba-ba, ra ZaRli<br />

yofila eg dalocvili~ (vaJa); `aba-ba-baa! ramodena xalxi wavida~ (vaJa). gvxvdeba<br />

`aba~-s variantic apa: `apa, Se glaxav, Sen magas rogor mibedav...~ (vaJa). `aba~ zogjer<br />

gaZlierebulia `ha~ Sorisdebulis darTviT: `aba h a , daTiko, Sen xom amisTanoba Zalian<br />

gexerxeba~ (ninoSvili); `aba ha, gavwioT~ (iqve). zogjer `aba~-s pirveli piris<br />

nacvalsaxeli `me~ erTvis; mag.: `abame, abame, ranairi Ronieria~ (S. aragvisp.); `abai<br />

m e , onise! _ wamoiZaxa erTma da yvelam Tofebi CamouSves~ (yazbegi).<br />

vaSa: `gamarjveba mZlevel jarso! v a S a ! v a S a ! imaT Rvawlsa...~ (ak. wereTeli);<br />

`vaSa! v a S a ! dahkariT taSi, dahkariT taSi, amxanagebo! (W. lomT.).<br />

ura (rus.): `ura, u r a ! _ daiRriala xalxma da imaTac Sestyorcnes maRla Cabalaxebi~(W.<br />

lomT.); `ura! _ daiyvira luarsabma...~ (i. WavW.).<br />

heri: es sityva dRes Sorisdebulia, magram warmoSobiT ki zmnaa da niSnavs imasve,<br />

rasac rus. марш (←frang. marche). am mniSvnelobiT es sityva dadasturebuli aqvs in-<br />

7 s. J R e n t i , xmovanTa fSvinvieri SemarTva svanurSi: saq. ssr mecn. akademiis moambe. t. VI,<br />

1945, # 5.<br />

8 aris SemTxveva, rodesac mwerali Sorisdebuls arasworad agebs; mag;: `u h u , u h u , u h u ,<br />

eZaxian, eZeben erTi meores...~ marTalia, u xmovani Zaxilis Sorisdebulia, magram vinaidan or<br />

erTnair xmovans h hyofs, igi Zaxilis Sorisdebulad ver gamodgeba.<br />

166

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!