20.09.2013 Views

q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a

q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a

q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

sityvebi Segnebulad ar SevitaneT SorisdebulebSi da isini calke gamovyaviT.<br />

qarTul SorisdebulTa agebuleba<br />

fonetikurad Sorisdebuli yovelTvis ufro metia, vidre is asoebiT gadmoicema.<br />

Sorisdebuls weraSi mxolod miaxloebiT gadmovcemT.<br />

qarTulSi Sorisdebuli, ise rogorc sxva enebSi umetesad erTi an ramdenime<br />

xmovnisagan Sedgeba. SesaZlebelia xmovans Tan axldes Tanxmovanic. Sorisdebuli,<br />

rogorc adamianis rTul emociaTa gamomxatveli, usaTuod gulisxmobs xmovnur elements,<br />

radganac tonis moZraoba _ misi awev-dawevis gamoxatva _ mxolod xmovnis sa-<br />

SualebiT xerxdeba. zogjer Sorisdebuli weraSi SesaZlebelia warmodgenili iyos<br />

uxmovnodac. magram aseT SemTxvevaSi savaraudoa TanxmovanTan erTad e. w. neitraluri<br />

xmovani () igulisxmebodes, rac weraSi gamoxatuli araa.<br />

Sorisdebuli SesaZlebelia Sedgebodes mxolod erTi xmovnisagan; mag.: `a, abdulav,<br />

a, samurav!~ (vaJa). tonis moZraobisa da afeqturi elferis gasaZliereblad SesaZlebelia<br />

Sorisdebuli pirobiTac ori an sami erTnairi xmovniT iyos gadmocemuli:<br />

`aa, migixvdi, axla rogor iqneboda saqme~ (ninoSvili); `aa, Tavado, kuWs nu meiyvan,<br />

Tvara adre daberdebi~ (iqve); `aaa, mSiSarav, mSiSarav~ (S. aragvisp.); `aaa, moi-<br />

SiSvle im adgils, sadac gaq dakodili~ (ninoSvili). xSirad xmovan a-s win uZRvis<br />

yelismieri spiranti h; mag.: `h a , yurSa, h a ! _ dauZaxa moZRvarma~ (yazbegi); `h a , bur-<br />

Ti, h a , moedani~ (ak. wereTeli).... SesaZlebelia a-s mosdevdes h; mag.: `a h ! ... levan! _<br />

warmosTqva iman~ (yazbegi); `a h , gojaspir xasiaSvilma qvrivi ki ar SeirTo~ (kldiaSvili).<br />

xmovan a-s, SesaZlebelia win uZRodes an mosdevdes ukanaenismieri spiranti x;<br />

mag.: `ax, ra kargia!... a x ... ra.. kargia!~ (S. aragvisp.)... `aax! _ Tavisda uneburad wamoikvnesa!~<br />

(S. aragvisp.)... `aaaax! _ fexzed wamovardniT wamoiZaxa saSineli xmiT titikom~...<br />

(S. aragvisp.). xSirad am Sorisdebuls pirveli piris nacvalsaxeli `me~ daer-<br />

Tvis: ` a x m e ! _ kbilebis xrWialiT da Tavis gaqneviT wamoiZaxa...~ (yazbegi). zogjer<br />

SeZaxilis Sorisdebuli warmodgenilia a da u xmovanTa SeerTebiT: `au, bedSavo Cemo<br />

Tavo~ (yazbegi); `au, ras meubnebi~ (iqve)... SesaZlebelia `au~-s h uZRodes win: `hau,<br />

kudianebo, h a u ! Tqveni sviT da Tqveni WameT, Cvensas jvari dagviwereT, h a u , kudianebo,<br />

h a u ! (W. lomT.). SesaZlebelia xmovan a-s win uZRodes kbilbagismieri v; mag.:<br />

`v a , darejan, mama gicxondaT~ (vaJa); `v a , dalocvilo, raRasa javrob~ (vaJa). zogjer<br />

Sorisdebuli `va~ h-s gaiCens boloSi: `v a h , dedas Cemis mtrisas~ (vaJa); `v a h , droni,<br />

droni, nagebni mtkbarad...~ (al. WavW.). xSirad es Sorisdebuli pirveli piris nacvalsaxels<br />

`me~-s dairTavs: ` v a h m e , Cemo sicocxlis momniWebelo~ (vaJa); ` v a h m e ! v a h -<br />

m e ! Cveno mamalo! _ tirilis xmazed ambobdnen bavSvebi~ (vaJa). xmovnis Secvlis safuZvelze<br />

es Sorisdebuli `vohme~ formiTac gvxvdeba: ` v o h m e , v o h m e , Cemo nikora<br />

kameCo!~ (vaJa). dadasturebulia `vohxme! variantic: `vohxme, vohxme, ro magondeba,<br />

TavSi damkravs Jruanteli da fexebSi gamvardeba~ (vaJa). aris SemTxveva, roca<br />

mxolod `va~ dairTavs `me~-s: `vame, Sors myofsa Sensa~ (al. WavW.). v-s Semcvelia `vai~;<br />

mag.: `vai, sawyalo! v a i , sawyalo! _ Semoirtya ivanem TavSi xeli~ (ninoSvili);<br />

`vai, v a i , v a i ! aki venacvale imas i ena-pirSi~ (vaJA); `vai, misi Wirime, ramxela gazrdila~<br />

(lalioni); Sdr. `hai, h a i , rom vnaxe, _ upasuxa biWma...~ (yazbegi). ` v a i ~ - s<br />

SesaZlebelia a xmovanic gauCndes win: ` a v a i , jajalau! ras sCadi?~ (yazbegi); `cota<br />

xans Semdeg viRaca dedakacma kvnesiT da xmis kankaliT warmosTqva: `avai!~ (yazbegi).<br />

Sorisdebuli SesaZlebelia e xmovanzedac iyos agebuli: `e, Sexede, Se kaco, Tu<br />

vcdebi! Tu sisuleles geubnebi! e, Sexede, e, Tu vcdebi... e, rava etyoba! axlac ver<br />

xedav! (kldiaSvili). xSirad es Sorisdebuli gaormagebuli da gasammagebuli saxi-<br />

Taa warmodgenili; mag.: ` e e , RmerTo, ici kidev ras gexvewebi?~ (vaJA); `biWo, beJano,<br />

sada xar, e e e ! ? (vaJa). xSirad xmovan e-s win uZRvis h: `he! _ niSnis mogebiT warmos-<br />

Tqva giorgim~ (yazbegi); `he, RmerTo erTo, Sen Sehqmen saxe yovlisa tanisa~... (rusTaveli);<br />

`he, mamulo sasurvelo~ (gr. orbeliani). aseve SesaZlebelia h mosdevdes e<br />

xmovans: `m e k i , e h ! _ mwared Caiqnia xeli da mosxletiT daeSva taxtzed~ (S. arag-<br />

164

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!