20.09.2013 Views

q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a

q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a

q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

C e m nacvalsaxelTan m a g i e r -is Serwymisas mosalodneli ori m-dan zogjer er-<br />

Ti m rCeba, magaliTad: moaÃsene C e m a g i e r ramins (visr. 299); egre uTxar C e m a g i e r<br />

(iqve, 2827);); Sdr. C e m s m a g i e r maT kacTa uTxar (sibrZne sicr. 103).<br />

dokumentebSi dasturdeba magiar da magiarad (rogorc es mTis kiloebSia:<br />

ier → iar); xuTi Tumani zaalis wilis y m i s m a g i a r geeRo (dokument. 593); sxva<br />

s a C u q r i s m a g i a r a d Tqven gaCuqeT kuabli (sic) nacvalaSvili moZRvara (iqve, 178)...<br />

9. mimarT, momarT<br />

am TandebulebSi mi da mo gamoiyofa da SerCenili aqvs mimarTulebis mniSvneloba.<br />

Zv. qarTulidan moyolebuli dRemde daculia wesi, rom pirveli piris nacvalsaxelTan<br />

(Cem, Cven) m o m a r T ixmareba, meore da mesamesTan ki _ m i m a r T , Tumca es wesi<br />

zogjer irRveva: piriqiTac gvxvdeba.<br />

mimarT da momarT Cveulebriv saxels mosdevs xolme, Zv. qarTulSi sporadulad<br />

m i s w i n a c ixmareba. mag.: mimarT apolonisa (kim. 13632); mimarT R˜Tisa<br />

(Опис. 29) da sxv.<br />

Zv. qarTulSi erTvis nanaTesaobiTar viTarebiTsa da viTarebiTs, Tanamedrove<br />

qarTulSi ki mxolod n a T e s a o b i T s . orive SemTxvevaSi aRniSnavs m i -<br />

marTulebas. magaliTad: iloca R˜isa mimarT (kim.346)... aRutevebda Ãmasa c a d<br />

mimarT (antioq. 867); [aristo] ukan gamobrunda ginebiTa da lanZRviT m a s p i n Z l i s<br />

m i m a r T (d. kld. 182)...<br />

III. zmnisarTuli Tandebulebi<br />

qarTulSi erTi wyeba z n m i s a r T e b i s a Tavisuflad iTavsebs Tandebulis funqciasac.<br />

eseni sintaqsurad ar gansxvavdebian maTgan: Tandebulis msgavsad uSualod<br />

daerTvian saxels ama Tu im brunvaSi da kargaven damoukideblobas.<br />

zmnisarTSi Tandebulis funqciis SeTavseba sruliad bunebrivia, radganac rigi<br />

Tandebuli da zmnisarTi leqsikurad erTia. SemTxveviTi araa, rom rogorc qarTul-<br />

Si, ise sxva enebSic TandebulTa funqciiT mxolod adgilisa da drois zmnisarTebia<br />

gamoyenebuli, sxvebi ki ara, radganac isini leqsikurad ar Seesatyvisebian Tandebuls.<br />

Tuki zogierTi zmnisarTi Tandebulad gamoiyeneba, riT unda ganvasxvaoT es ori<br />

gramatikuli erTeuli _ zmnisarTi da Tandebuli erTmaneTisgan? sxva niSnebTan er-<br />

Tad mTavaria b r u n v a S i m a r T v a . Tandebuli saxels marTavs brunvaSi; Tuki aseTi<br />

Zala zmnisarTsac aRmoaCndeba, maSin mas SeiZleba vuwodoT z m n i s a r T u l i T a n -<br />

d e b u l i _ zmnisarTuli Tandebulebia:<br />

1. gareSe, gareT<br />

Zv. qarTulSi yovelTvis w i n uZRvis saxels, Tanamedrove qarTulSi ki mosdevs.<br />

orive SemTxvevaSi moiTxovs micemiTs.<br />

Zvelad mas ori mniSvneloba hqonda: a) uCvenebda adgils da udrida gareT-s.<br />

magaliTad: ...r˜ lsa ewoda kanob gareSe qalaqsa (kim. 10819); pova adami... gareSe samoTxesa<br />

mas v˜ a cxovari gareSe baksa (Опис. 40). am mniSvnelobiT Zvelsa da saS.<br />

qarTulSi ixmareboda agreTve gare. magaliTad, z m n i s a r T a d : v˜d gamovides gare<br />

da zraxva yves misTჳs (qrest. 21); Tandebulad: rameTu vaqsen velsa gare dga<br />

(qarT. cx. 1892_3)...<br />

saS. qarTulSive gareSe-sa da gare-s enacvleba gareT zmnisarTi da mxolod es<br />

ukanaskneli ixmareba Tanamedrove qarTulSi. gareT gvxvdeba saxelis Semdeg micemiTsa<br />

da naTesaobiT brunvasTan. magaliTad: qalaqs gareT qaravani axlos dadga<br />

(sibrZne sicr. 14323); gaviqeci qalaqs gareT (ardaz. 23)... saydris gareT ezoSi SeiyareniT<br />

(saq. siZv. I, 199); cxovrebis wris gareT gamdgarviyaviT (ilia, IV, 66)...<br />

160

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!