20.09.2013 Views

q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a

q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a

q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

is mxriTac mdgomareoba ar Seicvalos 85 .<br />

UII. calke mdgomi Tandebulebi<br />

1. gamo<br />

g a m o TiTqos iSleba: ga+mo. ga albaT igivea, rac g a n zmniswini da Tandebuli.<br />

ga warmodgenilia zmnisarTebSi: ga-re, ga-re-mo, ga-re-Se, ga-r-da (← ga-re-da), ga-r-na<br />

(← ga-re-na). meore nawilic mo igivea, rac windebul-Tandebuli da zmniswini mo (movida,<br />

mo-aqamomde, Cemda-mo; Sdr. garSe-mo, gare-mo, zegarda-mo).<br />

Zvelsa da saSual qarTulSi gamo moqmedebiT da naTesaobiT brunvasTan<br />

ixmareboda. brunvaTa mixedviT am Tandebulis funqciac gansxvavebuli iyo. m o q m e -<br />

d e b i T T a n , kiTxvaze saidan adgils, gamosaval p u n q t s aRniSnavda, n a T e s a o -<br />

biTTan ki, kiTxvaze ris gamo, ra mizeziT _ mizezis garemoebas gadmoscemda.<br />

magaliTad: moqmedebiTTan: ÃmaÁ hiyo zeciT gamo (haemeti, 369); dajda da<br />

aswavebda ersa mas n a v i T g a m o (iqve, 383); mun xma iyo R r u b l i T g a m o (Teim. II,<br />

31)... naTesaobiTTan: x˜aw amis i u d a ჲs g a m o amier videvnebi (qrest. 523)...<br />

g a m o Tandebulis Sedgenilobidan Cans, rom Tavdapirveli misi funqcia gamosavali<br />

punqtis gadmocema unda yofiliyo, mizezis garemoebis funqcia ki ufro gviandelia.<br />

SemdegSi pirveli funqciis gadmocema g a n Tandebulian moqmedebiTs daekisra<br />

(rac isedac hqonda) da ax. qarTulSi g a m o -s daumkvidrda meore _ mizezis garemoebis<br />

aRniSvna. magaliTad: k u W i s s i s u s t i s gamo yurZnis Wama akrZaluli hqonda<br />

(akaki, 378); Cemis e r T g u l o b i s g a m o bevrs SevZuldi (ilia, 349)...<br />

2. Soris, Sua<br />

Zv. qarTulSi ori saxiT ixmareba: S o r i s , S o v r i s . n. m a r i am Tandebuls ukav-<br />

Sirebs *Sovar || Suval ← *Suvan fuZes. amasTan erTad avtori asaxelebs axal qar-<br />

TulSi Senaxul Svan-a-s, romelic momdinareobs S u v a n - i d a n da romlis paraleluri<br />

formaa Sual (gansxvaveba bolokidur TanxmovnebSia), xolo es ukanaskneli<br />

igive fuZea, romelic gvaqvs saSual-o-Si. jer kidev Zv. qarTulSi daikarga bolokiduri<br />

n || l da miviReT Sua, aqedan dialeqturi Sva(Si). avtori am Sva-s axal qarTulis<br />

formad warmogvidgens. n. m a r i s azrTa msvleloba sqematurad aseTia: Sovris<br />

← *Sovar || Suval ← *Suvan; amasTan dakavSirebiT: Svan [← *Suvan] || Sual (←←sa-Sual-o)→→<br />

Sua→→ Sva 86 .<br />

adgilis mixedviT axal qarTulSi S o r i s Tandebuli Cveulebriv s a x e l i s<br />

S e m d g o m ixmareba, Zv. qarTulSi ki igi ufro xSirad s a x e l i s w i n iyo, xolo mesame<br />

piris nacvalsaxelTan (mx. ricx.) Cveulebriv saxelis Semdeg Cans.<br />

marTvis mxriv yvela saxels micemiT brunvaSi moiTxovda, III p. nacvalsaxels<br />

ki _ n a T e s a o b i T S i . magaliTad: damkჳdrebul ars RmerTi mis Soris (kim. 23432_33);<br />

SiSi mkჳdr iyo mis Soris (xanZT. ib8)... amgvarsave SemTxvevebs vxvdebiT saSualsa da<br />

axal qarTulSic.<br />

axal qarTulSi boloTanxmovaniani saxeli zogjer kargavs micemiTis niSans. magaliTad:<br />

oTaxis k e d l e b S o r i s momwyvdeuli Tina SiSisagan gamxdariyo (qiaC. 27).<br />

Soris Tandebuli a R n i S n a v s a d g i l s : mdinare sisxlisaჲ dioda S o r i s q a -<br />

laqsa (warty. z19); dadga Soris saÃumilsa mas (Tek. 105); aravin ars naTesavsa<br />

Sensa Sovris, r˜lsa hrqჳan saxeli ege (haemeti, 381); Seiqmna didi Tqmuloba<br />

mefesa, vazirsa da ruqas Soris (sibrZne sicr. 7028)... dadga dedasa da<br />

85 dawvrilebiT T. S a r a Z e n i Z e , viT Tandebuli qarTulSi: Tbilisis saxelmwifo universitetis<br />

Sromebi, X.<br />

86 Грам., gv. 33-34.<br />

156

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!