You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
is mxriTac mdgomareoba ar Seicvalos 85 .<br />
UII. calke mdgomi Tandebulebi<br />
1. gamo<br />
g a m o TiTqos iSleba: ga+mo. ga albaT igivea, rac g a n zmniswini da Tandebuli.<br />
ga warmodgenilia zmnisarTebSi: ga-re, ga-re-mo, ga-re-Se, ga-r-da (← ga-re-da), ga-r-na<br />
(← ga-re-na). meore nawilic mo igivea, rac windebul-Tandebuli da zmniswini mo (movida,<br />
mo-aqamomde, Cemda-mo; Sdr. garSe-mo, gare-mo, zegarda-mo).<br />
Zvelsa da saSual qarTulSi gamo moqmedebiT da naTesaobiT brunvasTan<br />
ixmareboda. brunvaTa mixedviT am Tandebulis funqciac gansxvavebuli iyo. m o q m e -<br />
d e b i T T a n , kiTxvaze saidan adgils, gamosaval p u n q t s aRniSnavda, n a T e s a o -<br />
biTTan ki, kiTxvaze ris gamo, ra mizeziT _ mizezis garemoebas gadmoscemda.<br />
magaliTad: moqmedebiTTan: ÃmaÁ hiyo zeciT gamo (haemeti, 369); dajda da<br />
aswavebda ersa mas n a v i T g a m o (iqve, 383); mun xma iyo R r u b l i T g a m o (Teim. II,<br />
31)... naTesaobiTTan: x˜aw amis i u d a ჲs g a m o amier videvnebi (qrest. 523)...<br />
g a m o Tandebulis Sedgenilobidan Cans, rom Tavdapirveli misi funqcia gamosavali<br />
punqtis gadmocema unda yofiliyo, mizezis garemoebis funqcia ki ufro gviandelia.<br />
SemdegSi pirveli funqciis gadmocema g a n Tandebulian moqmedebiTs daekisra<br />
(rac isedac hqonda) da ax. qarTulSi g a m o -s daumkvidrda meore _ mizezis garemoebis<br />
aRniSvna. magaliTad: k u W i s s i s u s t i s gamo yurZnis Wama akrZaluli hqonda<br />
(akaki, 378); Cemis e r T g u l o b i s g a m o bevrs SevZuldi (ilia, 349)...<br />
2. Soris, Sua<br />
Zv. qarTulSi ori saxiT ixmareba: S o r i s , S o v r i s . n. m a r i am Tandebuls ukav-<br />
Sirebs *Sovar || Suval ← *Suvan fuZes. amasTan erTad avtori asaxelebs axal qar-<br />
TulSi Senaxul Svan-a-s, romelic momdinareobs S u v a n - i d a n da romlis paraleluri<br />
formaa Sual (gansxvaveba bolokidur TanxmovnebSia), xolo es ukanaskneli<br />
igive fuZea, romelic gvaqvs saSual-o-Si. jer kidev Zv. qarTulSi daikarga bolokiduri<br />
n || l da miviReT Sua, aqedan dialeqturi Sva(Si). avtori am Sva-s axal qarTulis<br />
formad warmogvidgens. n. m a r i s azrTa msvleloba sqematurad aseTia: Sovris<br />
← *Sovar || Suval ← *Suvan; amasTan dakavSirebiT: Svan [← *Suvan] || Sual (←←sa-Sual-o)→→<br />
Sua→→ Sva 86 .<br />
adgilis mixedviT axal qarTulSi S o r i s Tandebuli Cveulebriv s a x e l i s<br />
S e m d g o m ixmareba, Zv. qarTulSi ki igi ufro xSirad s a x e l i s w i n iyo, xolo mesame<br />
piris nacvalsaxelTan (mx. ricx.) Cveulebriv saxelis Semdeg Cans.<br />
marTvis mxriv yvela saxels micemiT brunvaSi moiTxovda, III p. nacvalsaxels<br />
ki _ n a T e s a o b i T S i . magaliTad: damkჳdrebul ars RmerTi mis Soris (kim. 23432_33);<br />
SiSi mkჳdr iyo mis Soris (xanZT. ib8)... amgvarsave SemTxvevebs vxvdebiT saSualsa da<br />
axal qarTulSic.<br />
axal qarTulSi boloTanxmovaniani saxeli zogjer kargavs micemiTis niSans. magaliTad:<br />
oTaxis k e d l e b S o r i s momwyvdeuli Tina SiSisagan gamxdariyo (qiaC. 27).<br />
Soris Tandebuli a R n i S n a v s a d g i l s : mdinare sisxlisaჲ dioda S o r i s q a -<br />
laqsa (warty. z19); dadga Soris saÃumilsa mas (Tek. 105); aravin ars naTesavsa<br />
Sensa Sovris, r˜lsa hrqჳan saxeli ege (haemeti, 381); Seiqmna didi Tqmuloba<br />
mefesa, vazirsa da ruqas Soris (sibrZne sicr. 7028)... dadga dedasa da<br />
85 dawvrilebiT T. S a r a Z e n i Z e , viT Tandebuli qarTulSi: Tbilisis saxelmwifo universitetis<br />
Sromebi, X.<br />
86 Грам., gv. 33-34.<br />
156