20.09.2013 Views

q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a

q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a

q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

dis rogori cvlileba ganicada, magaliTad, vefxistyaosanSi gvxvdeba samive saxe:<br />

kerZo, ken, ke.<br />

k e r Z o -dan k e n -is miReba TiTqos advilad mtkicdeba: boloSi Tanxmovnisa da<br />

xmovnis mokveca Cveulebrivi movlenaa (es sxva Tandebulebsac mouvida), magram er-<br />

Tgvarad Wirs dasabuTeba r → n. egebis aq Senacvleba ki ar gvqondes, aramed k e r -<br />

Z o - d a n uSualod miRebul k e -ze -n ← -na elementis darTva (Sdr. zedan, Sigan, wina-<br />

Sen). gamodis, rom ke ufro Zveli saxea, vidre ken. am mxriv sagulisxmoa is faqti,<br />

rom vefxistyaosanSi ken iSviaTia, ke ki aTeuls iTvlis.<br />

n. m a r i ken-s ukavSirebs keda-ro-s, romlis ro elementi mas CaCnuris mr.<br />

ricxvis го-s fardad miaCnia. 44 aqve kiTxvaa dasmuli _ aris Tu ara amis Sesatyvisi<br />

k e d e l i . k e d a r o - sTan k e n - i s dakavSirebas TiTqos mxars uWers xevsurulSi<br />

k e d (a) Tandebulis arseboba: wamava a r x o t i s k e d a (xevs. poez. 105); stumreb Sinisked<br />

vawie (iqve, 277)... magram, rogorc zeviT aRvniSneT, faqtiuri masala k e r Z o - sgan<br />

warmomavlobas ufro adasturebs, xevsuruli k e d || k e d a ki unda Seicavdes -da<br />

elements iseve, rogorc Sida, zeda... da igi (-da) fardi unda iyos -na-si (ke-da || kena,<br />

Sdr. ze-da || ze-na...).<br />

k e r Z o Tandebulis kvali Cans zmnisarTSi c a l k e (←←cal-kerZ←← calkerZo).<br />

c a l k e r Z saS. qarTulSi aRniSnavs: erT mxares, cal mxares, cal mxriv, cal kedaros.<br />

magaliTad: C e m k e r Z gamoxvalo (amirandarej. 66); xvavi calkerZ daagroves da<br />

bze c a l k e r Z (sibrZne sic. 148). aseTi mniSvneloba k e r Z o Tandebuls savsebiT Seefereba.<br />

6. ebr<br />

n. m a r i Tavdapirvelad am Tandebuls yofda or nawilad: eb (=сущий) + r (resp. re<br />

= образ), m e b r formaSi ki m ganusazRvreli me (Sdr. vin-me) nawilakis narCenad miaCnda45<br />

. SemdegSi uaryo man aseTi analizi da ebr-s sxvanairi axsna misca: `Суффикс ebr<br />

цельное по происхождению иверское этнонимическое слово (ebr ← ber или e-b[u]r), со значением,<br />

вскрываемым палеонтологически: ̕̕̕дитя<br />

̕̕̕<br />

→ ̕̕̕<br />

род || образ ̕̕̕<br />

(→ подробно, подробный)~ 46 .<br />

m. b r i e r T a n erTad gamocemul qarTuli enis gramatikaSi n. m a r i am azrs avi-<br />

Tarebs da aRniSnavs, rom e b r miRebulia ber-isagan bgeraTa gadasmis saSualebiTo.<br />

aqve Sedarebulia b e r → e b r xalxur f e r - T a n A da amave konteqstSi moyvanilia:<br />

u-ebr-o47 .<br />

-e b r Tandebulis dakavSireba b e r -Tan SeuZlebelia, ramdenadac bgeraTa iseTi<br />

gadasma, rom b e r -s -e b r moeca, faqtiuri masaliT ar dasturdeba. ebr-is gamoyofa<br />

u-br-o, u-ebar-Si ki savsebiT gasaziarebelia.<br />

m. andronikaSvili ebr-s ebar-iasgn momdinared Tvlis da ase Slis: e + br<br />

← e + bar. misi azriT, e naSTia es CvenebiTi nacvalsaxelisa, bar ki igivea, rac sityvebSi:<br />

Tanabari (Tanaswori), baribari48 .<br />

sabuTiani Cans e b r - i s somx. իբըև -Tan dakavSireba49 .<br />

44 Граматика древнелит. груз. языка, gv. 33.<br />

45 Тексты и разыскания по армяно-грузинской филологии, VI, gv., 97.<br />

46 О кавказской версии библии в грузинских палимпсестных фрагментах: Тексты и разыскания по кавказской филологии,<br />

gv., 52, SnS. 2.<br />

47 La langue géorgienne, gv., 628<br />

48 -ebr sufiqsi `vefxistyaosanSi~ (wakiTxulia moxsenebad studentTa saenaTmecniero wris<br />

sxdo-maze 1941 wels).<br />

49 hr. aWarianis mtkicebiT ebr somxuridan aris Semosuli qarTulSi, radganac<br />

e b r i v -Si -iv momdinareobs somx. եւ-sagan, romelsac aqvs indoevropul warmoSobao. -iv-s dakavSireba<br />

somx. եւ-Tan saeWvoa.<br />

148

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!