20.09.2013 Views

q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a

q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a

q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

ni saxelebi inarCuneben micemiTi brunvis niSans, TanxmovanfuZianebi ki hkargaven mas 30 .<br />

saS. qarTulis ZeglebSi dasturdeba gardamavali formebic, rodesac boloTanxmovnian<br />

saxels Tandebulis win brunvis niSani Semonaxuli aqvs: moabadsTana (visr.<br />

50), arabsTana (amirandarej. 50)... sainteresoa, rom msgavsi magaliTebi dResac mravlad<br />

daiZebneba xevsurulsa da imerulSi. aq Cveulebrivia: ufrosebsTana (xevs. poez.<br />

167), qalsTan (iqve, 148), lekebsTanao (iqve, 109), debsTan, qmrebsTan, mamebsTan (imeruli).<br />

31<br />

aris piriqiTi movlenac: s-s mezoblad Tan Tandebulis T ikargeba xolme imerulsa,<br />

gurulsa da aWarulSi: xelmwifesan, masan...<br />

Zv. qarTulSi T a n a da axalSi T a n asrulebs zmnisarTis funqciasac. igi zmnas<br />

Cveulebriv win uswrebs da iSviaTad mosdevs kidec: angelozni T a n a dges... (sasul.<br />

rT 194-195); Tana hyvanda kaci naTesavi misi (kim. 2528); T a n moitana da sx. w a r à d a<br />

zmnas T a n mniSvnelobas ucvlis: gverdi auqcia; magaliTad: ... da viTarca SeuZlebelsa<br />

Tana warvhÃdeT (antioq. 7136-37)...<br />

gansakuTrebiT Zv. qarTulSi T a n a xSirad erTvis saxels axali cnebis gamosaxatad:<br />

Tanaarsi, Tanamyofi, TanaSemoqmedi, TanaSemwe, Tanaswori, Tanamdebi, Tanamorwmunoebaჲ,<br />

Tanamodase, Tanaganmgebeli, Tanamzraxvali...<br />

z e d a Tandebulis msgavsad, T a n a Zv. qarTulSi saxels m a r T a v d a m i c e m i T -<br />

sa da naTesaobiT brunvaSi. magaliTad, mic.: Seviyvano erTsa senaksa r ˜ l ars<br />

karsa Tana (kim. 2057_8); ... da ese miiRis erTgzis kჳriakesa Sina k a p a r s a T ˜ na damwnilsa<br />

mariliTa (saba as. 5 14_15) da sxv. naT.: Rirs yos m a m i s a T a n a (sasul. nb<br />

151); wmidisa mis k a c i s a T a n a viyveniT (antioq. 926)... gamorkveulia, rom T a n a<br />

TandebulTan `Tu saxeli cocxali `sulieri~ sagnis aRmniSvnelia, is naTesaobiTs<br />

brunvaSia, xolo Tu `usulosi~ _ micemiTSi~ 32 .<br />

saS. qarTulSi T a n a - sTan naTesaobiTi brunvis xmarebis TiTo-orola SemTxveva-<br />

Ra gvxvdeba, ax. qarTulSi ki T a n mxolod micemiT brunvas moiTxovs (xesTan, saxlTan).<br />

Tana→ T a n Tandebulis funqciaa aRniSnos:<br />

a) a d g i l i , romelime saganTan s i a x l o v e , axlos, piras, gverdiT yofna:<br />

Tavadi dga k i d e s a T a n a tbisa mis genesareTisasa (haemeti, 19г3_4); STavideT venaÃad,<br />

romel ars g z a s a T a n a opizisasa (xanZT. oe1-2); daagdo igi s u e t s a T˜a<br />

mis w˜disisa (kim. 2385-6)...<br />

b) Tanaoba, erToba, erTad yofna, erTad moqmedeba:<br />

gamovida igi nersÀs Tana (habo, 6729); s˜lni ÃorciTa T a n a ganbanna (kim. 1029);<br />

warityuÀna zaqaria... da m i s T ˜na simr˜vle erisaჲ (boln. 44_5); ... S e n T a n sicocxle,<br />

S e n T a n sikvdili, S e n T a n yofna da S e n T a n darCena (ilia, I149)... amave mniSvnelobiT<br />

SeiZleba Segvxvdes T a n a v e : m i s T a n a v e iyo arseni (xanZT. mb 169); meca<br />

vtirode misTanave (SuS. 810_11)... ax. qarTulSi T a n a o b a zogjer gaZlierebulia<br />

e r T a d zmnisarTis darTviT: baTayvam z a l i k a s T a n e r T a d mTas Seafara Tavi<br />

(lit. saq. 26 seqt. 1941 w.)...<br />

Zv. qarTulSi amave mniSvnelobisaa T a n a mimarTvis aseT konteqstSi: mSÂdobaÁ<br />

T˜qn T a n a (qrist. iov 20, 26); mSÂdobaÁ gaqundes C e m T a n a (boln. 262)...<br />

g) dro:<br />

d a s a s r u l s a T a n a galobisasa sulica mis ...ÃorcTagan ganvida (antioq. 9626);<br />

à m a s a m a s T a n a sayÂrisasa... warmoudge meufesa (zarzm. 15226_28)...<br />

Tanamedrove qarTulSi dros gadmoscems, Tu Tan Tandebulian sawyiss (iSviaTad<br />

30 a . S a n i Z e , qarT. gramat. safuZvlebi, I, gv. 68.<br />

31 Ш. Дзидзигури, К характеристике нижнеимерского говора... gv. 126.<br />

32 k. k e k e l i Z e , `winaSe~, `Tana~ da `zeda~ TandebulTa sintaqsuri funqciisaTvis... saq. ssr<br />

mecn. akad. moambe, III, # 3, gv. 283.<br />

144

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!