20.09.2013 Views

q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a

q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a

q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Tandebuli qarTulSi 1<br />

135<br />

aram martirosovi<br />

Tandebulebi momdinareoben calke, damoukidebeli mniSvnelobis mqone sityvaTagan.<br />

TavisTavadi sityvebi xSiri xmarebisagan droTa viTarebaSi ise gacvTnen, rom nawilakebad<br />

iqcnen. nawilakebi mxolod sxva sityvasTan urTierTobisas asruleben<br />

garkveul funqcias da maTi leqsikuri mniSvnelobac maSin mJRavndeba. zogierT enaSi<br />

dResac aris darCenili kvali am odesRac damoukidebeli mniSvnelobis mqone sityva-<br />

Ta pirvandeli brunvisa. berZnulSi kargadaa daculi έν da περί windebulTa brunebis<br />

odindeli saxe: ἕνί (adgil. br.: ‘ze, Si’); πέρί (adgil. br.), παραί (mic. br.), παρά (instr.)<br />

πάρος (naTes. br.).<br />

istoriulad Tandebuli saxels rom miekedla, dakarga damoukidebeli mniSvneloba<br />

da Tavis mxriT gavlena moaxdina saxelTa brunebis sistemaze. procesi ise Sors<br />

wavida, rom Tandebulianma brunvam nawilobriv Seaviwrova da rig SemTxvevaSi gandevna<br />

kidec zogierTi damoukidebeli brunva. aseTi bedi ewia brunvebs, mag., frangulsa<br />

da inglisurSi. rusulSi windebulianma brunvam Sescvala odindeli adgilobrivi<br />

brunva. qarTulSi e. w. dawyebiTs brunvas mogvianebiT Tandebuliani forma<br />

Seenacvla. aseve, lokativis mniSvnelobis micemiTis adgili Tandebulianma micemiTma<br />

daiWira. amas garda, saxelze Tandebulis darTvam qarTulSi gamoiwvia isic, rom<br />

zogierTi brunvis formebs daekargaT brunvis niSani da garegnulad fuZes daemsgavsnen<br />

(saxl+Si, amxanag+Tan, magida+ze, dRe+mde).<br />

Tandebulebi qarTulSi imave funqcias asruleben, rasac sxva enebSi windebulebi.<br />

arsebiTi gansxvaveba isaa, rom windebuli win uZRvis saxels, Tandebuli ki mosdevs<br />

mas. magram es gansxvavebac umniSvnelo aRmoCndeba, Tu gaviTvaliswinebT ganviTarebis<br />

im gzas, romelic gaiares windebulianma enebma. mag., germanulSi SeniSnulia, rom<br />

rigi windebulebi, romlebic jer axlo kavSirSi iyvnen zmnisarTebTan, win ki ar<br />

uZRodnen saxels, aramed mosdevdnen mas. Tanamedrove germanulSi mraval am rigis<br />

windebuls aqa-iq SemorCenili aqvs Zveli wesi, aseTebia: durch, über, rodesac dros aRniSnaven.<br />

mag. drei Tage durch, den Tag über... Nach SeiZleba saxelis Semdeg gvevlinebodes<br />

maSin, roca igi gamoxatavs ‘Tanaxmad’ (‘согласно, по’), mag., dieser Methode nach, meiner Meinung<br />

nach. aseve ixmareba gemäss. Zu gamoyenebulia saxelis Semdeg, roca igi gadmoscems moZraobis<br />

mizans, mag., er strebt dem Ziele zu.saxelis Semdeg SeiZleba iyos agreTve: entgegen,<br />

gegenxber, zuwider, zufolge, wegen da sxv. Halber ki yovelTvis postopoziciurad ixmareba 2 .<br />

aseve rusulSi ради windebuli zogjer saxels mosdevs.<br />

ase iyo Zvel qarTulSic: nawilaki saxelTan windebuladac gvevlineboda da Tandebuladac.<br />

Tandebuli erTvis arsebiTs, zedsarTavsa da ricxviT saxelebs, nacvalsaxelebs,<br />

zmnisarTebsa da saxelzmnas ama Tu im brunvaSi. sxva enebis msgavsad, qarTulSi Tandebuli<br />

ixmareba irib brunvebTan. moTxrobiTi da wodebiTi Tandebuls ver iguebs.<br />

saxelobiTTan mxolod v i T Tandebuli gvxvdeba da isic mogviano periodis qar-<br />

TulSi. misi sabolood Camoyalibeba jerac ar aris dasrulebuli.<br />

Tandebuli Cveulebriv erT romelime brunvas erTvis, zogi ki orsa da samsac moiTxovs,<br />

magram sxvadasxva brunvasTan xmarebuli Tandebuli sxvadasxva funqciis mqonea,<br />

rusulSi, mag., windebuli в, на braldebiTsa da windebulian brunvebs erTvis,<br />

germanulSi ki an, auf, hinter, neben, in, über, vor, zwischen _ braldebiTsa da micemiTs, magram<br />

am brunvaTa gamoyenebaSi is gansxvavebaa, rom pirvelTan kiTxvaze sad? (где? wo?) sag-<br />

1 iberiul-kavkasiuri enaTmecniereba, I, 1946.<br />

2 Л. Р. Зиндер и Т. В. Сокольская, Научная грамматика немецкого языка, gv. 79.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!