20.09.2013 Views

q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a

q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a

q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

as. magram istoriulad arc prefiqsebi unda yofiliyvnen drois gamomxatveli elementebi.<br />

prefiqsebiT drois aRniSvnis sakiTxi moxsnilia ukve im debulebiT, rom igive m-,<br />

sa-, na- afiqsebi saxelisagan nawarmoeb saxelebSi gvaqvs, sadac drois aRniSvna gamoricxulia.<br />

istoriulad arc prefiqsTan da arc sufiqsTan ar aris dakavSirebuli drois gamoxatva<br />

mimReobaSi. aseT viTarebaSi mosalodneli iyo swored, rom zmnis fuZes moeca<br />

miTiTeba droze; magram, rogorc aRvniSneT, arc mimReobis sawarmoeblad gamoyenebuli<br />

zmnis fuZe iZleva drois gagebas.<br />

maSasadame, gramatikulad dro mimReobaSi imTaviTve ar yofila gamoxatuli.<br />

mimReobaTa warmoebaSi drois aRniSvnis meoreulobaze isic miuTiTebs, rom zmnis<br />

erTi formidan yvela drois mimReoba ar iwarmoeba:<br />

1. moqmedebiTi gvaris zmnis sasubieqto mimReoba mxolod awmyo droisaa da ara<br />

gvaqvs mimReobis namyo da myofadi drois formebi. amave zmnebidan nawarmoebi saobieqto<br />

mimReobebi ki namyo da myofadi droisaa. awmyo drois saobieqto mimReobebi ki<br />

ara gvaqvs.<br />

2. dinamikur ugvaro zmnebs mxolod namyo drois mimReobis warmoeba SeuZlia.<br />

3. statikur zmnaTa mimReobebSi saerTod moxsnilia drois gamoxatvis sakiTxi.<br />

amJamad mimReobaTa warmoebaSi drois kategoria gamoxatulia, magram drois mixedviT<br />

gansxvavebuli mimReobebi SedarebiT axali viTarebis amsaxvelia. istoriulad<br />

qarTulSi drois mixedviT dapirispirebuli mimReobis formebi ar unda gvqonoda.<br />

radgan mimReobaTa warmoebaSi drois kategoria imTaviTve ar iyo gamoxatuli, ar<br />

aris gamoricxuli SesaZlebloba, mimReobaTa Camoyalibeba zmnis uRvlilebaSi drois<br />

kategoriis warmoqmnamde vivaraudoT.<br />

magram garkveuli dabrkolebebi am varauds mainc eRobeba win: Tu davuSvebT, rom<br />

mimReoba Camoyalibda im xanaSi, roca drois kategoria ar iyo warmoqmnili da zmnis<br />

uRvlileba ganarCevda aspeqtebs (e. i. gvqonda mxolod ori ZiriTadi nakvTi: aoristi<br />

da xolmeobiTi), maSin mimReobis sawarmoeblad gamoyenebuli zmnis fuZe martivi unda<br />

iyos dro-kiloTa meore wyebisa; magram, rogorc aRvniSneT, mimReoba Cveulebriv<br />

zmnis awmyos fuZes iyenebs amosavlad.<br />

da mainc gvaqvs mimReobis formaTa erTi wyeba, romlebic am varauds (e. i. imas,<br />

rom mimReobaTa Camoyalibeba droSi win uswrebs zmnis uRvlilebaSi drois kategoriis<br />

warmoqmnas) uWers mxars. es is mimReobebia, romelTac sawarmoeblad gamoyenebulad<br />

aqvT zmnis martivi, dro-kiloTa meore wyebis fuZe: pir-m-S-o (←pir-m-Sev-e), sa-So<br />

(←sa-Sev-e), sa-vs-e, ne-St, ne-rg, sa-mos-el, m-mos-el, m-kurn-al, mo-kicx-ar, m-tkecil,<br />

sa-b-el, sa-rty-el, ne-stu, m-xed, m-zrax, Se-m-racx, Se-u-racx, mo-Ruaw, sa-tyorc,<br />

u-sm, u-rC, za-m-T-ar...<br />

aRsaniSnavia, rom dinamikuri ugvaro zmnebi (e. w. uniSno vnebiTebi) mimReobis war-<br />

moebisaTvis amosavlad iyeneben mxolod zmnis martiv fuZes: m-kud-ar, ma-ZR-ar, ma-<br />

Sur-al, m-wyued-ar, m-STv-ar, m-gb-ar, m-wyr-al, m-dn-ar, m-Wn-ar...<br />

am tipis zmnebi ki uZvelesi xanis zmnebad arian miCneuli specialur literaturaSi<br />

(ak. SaniZe, q. lomTaTiZe).<br />

mimReobis es formebica da mimReobaTa warmoebaSi drois gamoxatvis meoreulobac<br />

mxars uWers im mosazrebas, rom SeuZlebeli ar aris mimReobaTa Camoyalibeba<br />

zmnis uRvlilebaSi drois kategoriis warmoqmnamde vivaraudoT.<br />

awmyos fuZis gamoyeneba mimReobis sawarmoeblad SedarebiT axali viTarebis amsaxvelia,<br />

kerZod, awmyos wyebis dro-kiloTa Camoyalibebis Semdegdroindeli. drois<br />

aRniSvnac mimReobaSi am xanidan unda dawyebuliyo; oRond droze miTiTeba daekisra<br />

ara zmnis fuZes, aramed ufunqciod darCenil afiqsebs.<br />

Tu zmnis uRvlilebaSi drois kategoria ukve Camoyalibebuli iyo, ratom imTaviTve<br />

ar gamoixata dro mimReobaTa warmoebaSi da mere daekisra es funqcia mimReobis<br />

mawarmoebel afiqsebs?<br />

110

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!