20.09.2013 Views

q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a

q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a

q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

me naxevar-kunZuli da, ukanasknel, kunZuli, saSualebas gvaZlevs aRvadginoT zmnis<br />

forma mesame subieqtur-obieqturi pirisa awmyos TxrobiTSi mxolobiT ricxvSi: xer-<br />

Tvis. am formis dRevandeli Sesatyvisia erTvis, romelic vnebiTia Tavisi warmoebiT<br />

da romelsac damateba aqvs micemiTSi: erTvis mas. dRevandeli erTvis istoriulad<br />

*herTvis formisagan aris warmoSobili, rogorc amas Tanxmovniani zmnebis uRlebis<br />

normebi gviCvenebs. herTvis-Tan SedarebiT xerTvis-i dialeqturi formaa mxolod: hae<br />

(*herTvis→erTvis) da xani (xerTvis) mesame piris obieqturi niSnebia da erTimeoris<br />

bgerinacvalni.<br />

sakiTxavia: SeiZleba ki qarTulSi sazogadod aseTi dialeqturi forma? gvaqvs ki<br />

raime msgavsi warmoeba kidev, rom mesame piris obieqturi prefiqsi xmovnis win mar-<br />

Tlac Senaxuli iyos xanis saxiT romelsame zmnis formaSi? _ gvaqvs, rogorc gvarwmunebs<br />

Semdegi magaliTebi.<br />

2. xeyav<br />

mcxeTis jvris saydris warwerebSi orjer aris naxmari zmna, romelsac Tema<br />

xmovniT ewyeba da damatebac aqvs micemiTSi: erTia adrnerse vipatosis warweraSi,<br />

xolo meore _ demetre vipatosisaSi. orive vipatosi mTavarangelozebs evedreba: adrnerse<br />

gabriels, demetre ki miqaels. orive vipatosis vedreba mTavarangelozebisadmi<br />

erTnairad aris Sedgenili. gansxvaveba, Tumca mcireodeni, magram metad mniSvnelovani,<br />

moipoveba mxolod zmnis formaSi.<br />

(Crdilo aRmosavleTis sarkmelze)<br />

wmidao gabriel mTavarangelozo,<br />

adr[ne]rses Âpatossa meox eyav.<br />

(samxreT-aRmosavleTis sarkmelze)<br />

wmidao gabriel mTavarangelozo,<br />

demet[r]es Âpatos[s]a m[e]ox xeyav.<br />

arc a. n a t r o S v i l s a 21 da arc e. T a y a i S v i l s 22 , romelTac moyvanili aqvT<br />

warwerebi, aRniSnuli ara aqvT, rom miqael mTavarangelozisadmi mimarTul locvaSi<br />

ikiTxeba meox xeyav da ara meox eyav, rogorc isini kiTxuloben. magram, rom warweraSi<br />

ori xania (meox xeyav) da ara erTi (meox eyav), amas amtkicebs d. e r m a k o v i s<br />

mier gadaRebuli fotografiuli suraTi, romelic amJamad tfilisis universitetis<br />

fotografiul kabinetSia daculi (#18800/793) 23 . amasve amtkicebs igive warwera, moyvanili<br />

b a r T l o m e s numizmatikur-arqeologiuri werilebis bolos darTuls mesame<br />

tabulaze meoTxe nomrad, da agreTve TviT teqstSic dabeWdili, romlis Sesaxebac<br />

igi ambobs: SesaZlebelia, rom ukanasknel striqonebSi iseTive formula iyos, romliTac<br />

Tavdeba marjvena suraTis legenda 24 , magram esec kia, rom me kargad gavarCie<br />

ori x, romlebic aq erTurTs misdeveno. maSasadame, ori xanis arseboba udavoa da<br />

forma meox xeyav damowmebulia werilobiT. aq, marTlac, metad iSviaTi movlena: xanis<br />

saxiT xmovnis win Senaxulia obieqturi prefiqsi mesame pirisa; o b i e q t u r i m e -<br />

samisa da ara subieqturi mesame pirisa, vinaidan meox xeyav _ es brZanebiTis kiloa,<br />

brZanebiTis formas ki subieqturi prefiqsi ar unda. aq gasakvirveli mxolod is<br />

aris, rom igive movlena ar aris dadasturebuli meore analogiur warweraSi, romelic<br />

adrnerse vipatoss ixseniebs. ras niSnavs es? egebis aq ubralo Secdomaa warweris<br />

amomWrelisa da rogorc adrnerses warweraSi, ise demetresaSiac ikiTxebodes<br />

namdvilad meox eyav? swored ase unda dagveyenebina sakiTxi, rom mcxeTis saydris<br />

xeyav formisaTvis ar moipovebodes analogiuri warmoeba imaze adrindelis bolnisis<br />

sionis warwerebSi da Tanac ara erTi, aramed ori.<br />

21 Мцхет и его собор Свэти-цховели, 1901, gv. 19.<br />

22 jvris monastris warwerebi: `saxalxo furceli~, 1914, 8 ivlisi, #32.<br />

23 Semdeg igi Sevida saq. saxelmwifo muzeumis fondSi.<br />

24 marjvena mxares imave tabulaze b a r T l o m e s mohyavs adrnerse vipatosis vedreba gabriel<br />

mTavarangelozisadmi.<br />

10

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!