aprili 2009 #4

sabanko saqme
aprili - #4 2009
ses xis por t fe lis xa ris xis
maC ve ne be li da por t fel Tan
da kav Si re bu li ris ke bi
ris kis ori ka te go ria ar se bobs: sak re di to ris ki da kredi
tis por t fe lis ris ki. portfelis ris ki ga ni sazR v re ba rogorc
fi nan su ri da we se bu le bis ris kis in di vi du a lu ri ses xis
xa ris xi uf ro ga sa ge bad Tu vity viT, por t fe lis ris ki aris indi
vi du a lu ri ris ke bis ja mi, ro me lic qmnis ses xis por t fe lis
risks. is me ba kiTx va: ra gan sazR v ravs ses xis por t fe lis ris kis
faq tors? un da aRi niS nos, rom Ti To e u li mses xe be li in di vi dua
lu ri ris kis por t fe lis ma ta re be lia. amitom, am ris kis port
fe li de ta lu rad un da Se vis wav loT, ra Ta da vad gi noT Rirs
Tu ara am in di vid ze ses xis ga ce ma. sxva sity ve biT rom vTqvaT, Seas
ru lebs Tu ara kli en ti mas ze da kis re bul val de bu le bas.
in di vi du a lu ri ris kis Sefa
se bi sas uam rav ga re faq tors
un da mi eq ces yu radRe ba, ro melic
kli en tis mar T vas ar eq vemde
ba re ba. Ffasebis gan vi Ta re ba,
ba zar ze sa qon lis Se sa va li
da ga sa va li pir da pir aisa xe ba
kli en tis ga dax di su na ri a no baze.
Tu ba za ri ne ga ti ur gan vi­
Ta re bas gviC ve nebs mar to xe la
biz nes mens Za li an ga u Wir de ba
da geg mi li saq mi a no bis zus tad
geg mis mi xed viT gan xor ci e le ba.
gamoyenebuli teq ni kis Se saZleb
lo ba am ris k Tan ga sam k laveb
lad in di vi du a lur do ne ze
Se fas de ba. Aamitom, in di vi du alu
ri ses xis gan xil va sa valde
bu loa, mag ram ara sak ma risi.
mas Tan un da ax l des riskis
Se fa se ba ses xis por t fe lis
do ne ze. na Te lia, rom ris kis
war mo So bis erT­er Ti faq tori
dag vi a ne bu li ga da sa xa dia.
amitom, ses xis gam cem TaT vis
re ko men di re bu lia in teg ri rebu
li stra te gi e bis ga mo ye ne ba,
rac Se am ci rebs ga da ux de lobas.
Ppirvel rig Si, un da Seiq
m nas kli en tis Ser Ce vis me qaniz
mi, rom lis sa Su a le bi Tac
ga mo i ricxe ba ise Ti kli en te bi,
rom leb sac ara aqvT ga dax dis
Se saZ leb lo be bi an sur vi li;
Se mu Sav des an ga riS Ta sis te ma,
ro me lic xels Se uwyobs mo nito
rin g sa da dro u li zo me bis
mi Re bas sak re di to ofic ris
mxri dan; Se mu Sav des an ga riS­
Ta sis te ma, ro me lic mog va wodebs
zust in for ma ci as por tfe
lis xa ris xis, ten den ci e bi sa
da Se saZ lo ga da ux de lo bis
68
faq to re bis Se sa xeb; dad gin des
gvi a ni ga dax di sa da ga da uxde
lo bis maq si ma lu ri zRva ri.
Mmocemuli zRva ri un da efuZne
bo des im xar je bis de ta lur
ana lizs, rom le bic ga mo iw via
dag vi a ne bul ma ga dax deb ma da
ga da ux de lo bam. sa er Tod qveynis
mak ro e ko no mi ku ri si tu a cia
pir da pir aisa xe ba sxva das x va
eko no mi ku ri seq to re bis eko nomi
kis gan vi Ta re ba ze. qve moT Cven
gan vi xi lavT sa ban ko seq tor Si
ar se bul ris kebs da mis gav lenas
qvey nis mak ro e ko no mi ku ri
gan vi Ta re bis do ne ze.
ris kis aci le bis sis te ma gani
xi le ba, ro gorc sa ban ko produq
tis er Tob li o ba.
komerciuli ban kis sim ya ris
upir ve le si maC ve ne be lia sa ku­
Ta ri ka pi ta lis si di de, romel
mac un da uz run vel yos mi si
Se u fer xe be li saq mi a no ba. Aamis
auci leb lo ba ima Si mdgo ma reobs,
rom Se iZ le ba mas das Wirdes
sak mao re zer vi, ra Ta ga dai
xa dos ga uT va lis wi ne be li zara
li da va li.
mniS v ne lo va nia kli en te bis
ar se bo ba, amiT Se saZ le be lia
fu la di na ka dis mo zid va, romel
zec da mo ki de bu lia ban kis
ko mer ci u li sim ya re, rad gan
ko mer ci u li ban ke bi saq mi a no bas
awar mo e ben cva le bad aram yareko
no mi kur si tu a ci a Si, ami tom,
gan sa kuT re bu li yu radRe ba unda
mi eq ces war moq m nil risks.
bankis ris ki un da gan vi xiloT,
ro gorc aq ti ve bi sa da
pa si ve bis por t fe lis ris ki da
ara ro gorc ban kis ba lan sis
na i ra ta ba ta Ze,
( s s s su) asis tent­pro fe so ri
an ga ri Seb ze ar se bu li de bi toru
li da kre di to ru li nar Ce ni.
ami tom, Zi ri Tad ris kad ga ni xile
ba por t fe lis ris ki:
Ta vis mxriv sa ban ko por t felis
ris ki mo i cavs:
_ sa por t fe lo ( sa ba lan so)
risks;
_ sap ro cen to risks;
_ lik vi du ro bis risks.
sa qar T ve los si nam d vi le Si
Tu sesxs sa xel m wi fo aiRebs
ris ki TiT q mis ar ar se bobs da
mi si da far va mox de ba ad re Tu
gvi an sa xelmwi fo bi u je ti dan.
da nar Cen Sem Tx ve va Si banks ar
Se uZ lia mTli a nad mos pos riskis
faq to ri, ami tom, un da ecados,
sa dac Se saZ le be lia Seam
ci ros ris ki. Tu ban kebs ar
eq ne baT gar k ve u li dazR ve va,
ma Sin, ses x ze auci leb lad warmo
iq m ne ba prob le me bi da ga iz rde
ba za ra li.
bankebs Ta vis mxriv uC n debaT
sa ris ko si tu a ci e bi, romle
bic ma Ti mom x ma reb lis bu nebas
asa xavs. Mmsxvil sa war mos
Tu prob le ma ga uC n da biz nes Si,
Ta vis mxriv, is uSu a lo ze gavle
nas ax dens sa war mos ur Ti er­
To ba ze ban k Tan.
dakreditebis pro ce si un da
mo i cav des ris kis ana lizs, rome
lic ar se bi Tad sxva ara fe ria,
Tu ara sis te ma tu ri cda upa suxos
kiTx vas ga mo va Tu ara?
sa SiS ro e ba ima Si mdgo ma reobs,
rom Tu ban ki ver Ses Z lebs
kon k re tu li ses xis ga ce mis orga
ni ze bas Se iZ le ba ris ki a no ba
ga i zar dos.
komerciuli sa ban ko ses xe bis