aprili 2009 #4

mxriv ki gan vi Ta re ba di qveyne
bis mzar di da de bi Ti naS­
Ti, ga mo sa xu li tri li o no biT
do la reb Si, an msof lio eep­is
1,2%. da na zo ge bis na ka de bi ganvi
Ta re ba di qvey ne bi dan – Zi ri­
Ta dad Ci ne Ti, in do e Ti, nav Tobis
eq s por ti o ri qvey ne bi dan
da ru se Ti dan – Se ad gens ukanas
k nel aT w le ul Si gan vi Tare
bu li qvey ne bis da na zo ge bis
da ax lo e biT 1%­s.
gan vi Ta re bul qvey neb Si uaryo
fi Ti re a lu ri sap ro cen to
ga nak ve Te bi. li be ra lu ri fulad­sak
re di to po li ti ka in fla
ci is glo ba lu ri Se ne le bis
pi ro beb Si, ag reT ve gan vi Tare
ba di qvey ne bi dan ka pi ta lis
mo di ne bam xe li Se uwyo imas,
rom 2000­iani wle bi saT vis umete
sad gan vi Ta re bul qvey neb Si
iyo uar yo fi Ti re a lu ri sapro
cen to ga nak ve Te bi. aman warmoS
va ri gi aq ti ve bis baz reb ze,
maT So ris, uZ ra vi qo ne bis bir­
Ja ze `buS te bi~. fss Tvli da,
rom sap ro cen to ga nak ve Te bis
mkveT ri Sem ci re ba da dak redi
te bis da ma te bi Ti `fan j ris~
gax s na mis cem da fi nan sur seqtors
sak ma ris mxar da We ras
da da ex ma re bo da mas kri zisis
daZ le va Si. ame ri kis uZ rav
qo ne ba ze fa se bi ga nag r Zob da
da we vas, xo lo ga da va de bu li
aras tan dar tu li kre di te bis
mo cu lo ba iz r de bo da. `fss­is
yo fi li xel m ZR va ne lis alan
grin s pe nis gan cxa de biT, ipo Teku
ri dak re di te bis sfe ro e bis
xe lov nu rad ga ber vis mi ze ze bi
mdgo ma re obs am pe ri o di saT vis
re fi nan si re bis da ba li ga nakve
Te bis dax ma re biT xan g r Z livi
sti mu li re bis po li ti ka Si.
`i po Te ku ri buS ti~ aR moC n da
uf ro mya ri da `toq si ku ri~,
vid re Cve u leb ri vi sa bir Jo da
aS ka rad ga aZ li e ra eko no mi kur
da ce ma ze moq me di faq to re bi~. 1
am kri zi sis Ti To e ul elements,
ra Tqma un da, ar Se eZ lo
Se eq m na ise Ti prob le me bi, magram
gan sazR v ru li po li ti kis
Za liT (e ray Si omis CaT v liT),
1 Григорев Л. Салихов М. Финансовый
кризис – 2008. Вхождение в
мировую роцессию. Ж. Вопросы экономики.
2008, №12, стр. 30-31.
aSS­is eko no mi ka Si struq turu
li dis ba lan si uka nas k ne li
wle bis gan mav lo ba Si sa SiS
do nem de ga i zar da. Se de gad Ziri
Ta di de fi ci te bi – sa vaW ro,
mim di na re ope ra ci e bi sa da biu
je tis an ga ri Se bi – swra fad
ga i zar da. grZel va di an per speq
ti va Si ase Ti mdgo ma re o bis
Se nar Cu ne ba Se uZ le be li iyo,
ra sac acxa deb da mra va li ekono
mis ti.
fi nan su ri seq to ris re guli
re bis Se sus te ba axa li finan
su ri in s t ru men te bis ga moye
ne bis ueca ri ga far To e bis
Se de gad. fi nan su ri seq to ris
da re gu li re bi sa da li be rali
za ci is sa er To ten den ci am
xe li Se uwyo axa li sis te muri
ris ke bis ga mov le nas, rome
lic Se sam C ne vi gax da krizis
Si Ses v li sas. ara sa ban ko
fi nan su ri seq to ris di di nawi
li (sa dazR ve vo fon de bi,
sa in ves ti cio ban ke bi, pir dapi
ri in ves ti ci e bis fon de bi)
fun q ci o ni re ben tra di ci u li
re gu li re bis far g leb Si an
re gu lir de bi an Za li an sustad.
axa li rTu li fi nan su ri
in s t ru men te bi (CDS, CDo, CDo+
da a.S.), rom le bic sa i po Te ko
ses xe biT aris gam ya re bu li. sami
aTe u li wlis win sazR varga
reT ipo Te kur kre di teb Tan
da kav Si re bu li de bi to ru li
da va li a ne ba dab ru ne bam de bankis
ba lan s ze rCe bo da, mag ram
dRe i saT vis ses xis gam ce mi, saku
Tar moTxov nas (me va lis mi­
marT) yi dis me sa me pir ze. aSS­
Si me sa me pi ris rol Si ga mo dio
da sam Tav ro bo or ga ni za ci ebi:
mTav ro bis erov nu li sa i po­
Te ko aso ci a cia; fe de ra lu ri,
erov nu li sa i po Te ko aso ci acia,
ker Zo kor po ra ci e bi. me same
pi re bi qmnid nen Ses yi du li
ipo Te ke bis por t fels da axden
d nen ipo Te kiT gam ya re bu li
fa si a ni qa Ral de bis emi si as.
in ves to rebs Se eZ loT aR niSnu
li fa si a ni qa Ral de bis yidva
da mi si kvlav ga yid va.
sa in ves ti cio ban ke bi sa da
fon de bis ma Ra li Se mo sav lia
no ba uz run vel yo fi li iyo
sxva das x va fi nan su ri de riva
ti ve bis mo cu lo bis zrdis
wya lo biT, mag ram isi ni mWidrod
ar iy v nen da kav Si re bul ni
sa ba zo aq ti ve bis sa i me do o bas­
Tan da pir ve li rye vis Ta na ve
ga da iq c nen `toq si ku rad~. ar c­
Tu iS vi a Tad kav Si ri sa baz ro
aq ti ve bis Se mo sav li a no ba sa da
war mo e bul fi nan sur in s t rumen
tebs So ris ata rebs rTul,
aras wor xa zo van xa si aTs, amitom
pir ve lis Ri re bu le bis
da ce mas miv ya varT de ri va tive
bis Ri re bu le bis ga ci le biT
uf ro Zli er efeq t Tan.
dRe i saT vis Se i niS ne ba mniSv
ne lo va ni sa fi nan so da we se bule
be bi sa da mTe li ri gi dar gebis
gaq ro ba: ma ga li Tad, faq tiu
rad Sewy vi tes ar se bo ba aSS­is
sa in ves ti cio ban keb ma. mra va li
cno bi li da msxvi li sa in ves ticio
kom pa nia am pro ces Si mniS­
63
Tvalsazrisi aprili - #4 2009