aprili 2009 #4

fondebi
aprili - #4 2009
or ga ni za ci ul tips, ro me lic mo i cavs sa kuT rebis
ker Zo da sa xel m wi fo eb riv for mas da saq mia
nobs glo ba lur fi nan sur baz reb ze gar k ve u li
SezRud ve biT.
me tad sa yu radRe boa fon de bis fun q ci o na luri
da xa si a Te ba. ase Ti fon de bi iq m ne ba qvey neb Si
(re gi o neb Si), rom le bic ga nic di an sa ga da sax delo
ba lan sis pe ri o dul Tu qro ni kul de ficits,
da Se sa ba mi sad, erov nu li oq ro­sa va lu to
re zer ve bi sa da sa xel m wi fo bi u je tis pro ficits.
Se sa ba mi sad, fon de bi war mo ad gens mak roe
ko no mi ku ri po li ti kis in s t ru ments, ro me lic
mo wo de bu lia Se am ci ros sa ga reo an ga riS s wo rebis
dis ba lan si, uz run vel yos sax s re bis grZelva
di a ni Se nax va, ro me lic mi i Ro sa xel m wi fo (regi
o nu li) bi u je ti dan.
ssf­is eq s per te bi yve la sa xel m wi fo sa inves
ti cio or ga ni za ci i dan, rom le bic mi e kuT v neba
su ve re nul sa in ves ti cio fon debs, ga mo yo fen
xuT Zi ri Tad fun q ci o na lur for mas:
• sta bi li za ci is fon de bi, rom lis da niS nule
baa sa xel m wi fo bi u je tis Se mo sav le bi dan gamo
yo fi li gan sazR v ru li sax s re biT qvey ni dan
ga ta nil ned le ul sa da re sur seb ze (nav To bis
gar da) msof li o Si ar se bu li fa se bis rye ve bi sagan
mi si dac va (ga u saf r Txo e ba);
• sa Sem nax ve lo fon de bi, ro me lic, Ta vis
mxriv, mo wo de bu lia uz run vel yos qvey nis mo pove
bi Ti mrew ve lo bis aq ti ve bis kon ver ta cia, ufro
me tad di ver si fi ci re bu li (uf ro sta bi lu ri
grZel va di a ni geg miT) aq ti ve biT. mi za ni – cno bili
ho lan di u ri avad m yo fo bis Ta vi dan aci le ba,
ro de sac ned le u lis eq s por tis gan War bi Se mosav
le bi iw vevs qvey nis Sig niT eko no mi ku ri aq tivo
bis da ce mas;
• zo gi erT qve ya na Si Seq m ni li spe ci a li zebu
li kor po ra ci e bi, rom le bic pa su xis m ge be li
ari an oq ro­sa va lu to re zer vis mar T va sa da
ma Ti da ban de be bis gziT sa baz ro in s t ru men tebad
ga daq ce va ze, ase Ti or ga ni za ci e bis ka pi tali
for ma lu rad ar aris ga mo yo fi li Se sa ba mi si
qvey nis oq ro­sa va lu to re zer ve bis gan da Se dis
mis Se mad gen lo ba Si;
• gan vi Ta re bis fon de bi, rom lis da niS nu lebaa
so ci a lur­eko no mi ku ri gan vi Ta re bis kon k retu
li pro eq te bis da fi nan se ba. ma ga li Tad, erovnu
li me ur ne o bis sa er Ta So ri so do ne ze kon kuren
tu na ri a no bis amaR le ba mi si dar gob ri vi Tu
te ri to ri u li struq tu ris ga um jo be se bis gziT;
• da bo los, da niS nu le bi sa da ar se bo bis
sta Jis mi u xe da vad – sa zo ga do eb ri vi (sa ja ro)
sa pen sio fon de bi, sa i da nac xde ba qvey nis mo saxle
o bis pen si e biT uz run vel yo fa, ro me lic finan
s de ba sa xel m wi fos, da ara mo sax le o bis Sena
ta ne bis gan.
Ta na med ro ve su ve re nu li sa in ves ti cio fon debis
saq mi a no bi saT vis da ma xa si a Te be lia gan sa kuTre
bu li aq ti u ro ba da mas S ta bu ro ba. su ve re nu li
sa in ves ti cio fon de bis in ves to re bi, rom le bic
fuls mniS v ne lo va ni di vi den de bis mi Re bis mizniT
tra di ci u lad aban deb d nen por t fe lur in vesti
ci eb Si, Tan da Ta no biT ga da iq c nen stra te gi ul
in ves to re bad da Se i Zi nes Ses yi du li aq ti ve bis
mar T va Si mo na wi le o bis uf le ba. ma ga li Tad, Svei
ca ri is ban ki United Bank of Swit zer land (UBS), romlis
an ga riS zec iricxe bo da za ra li – 10 mlrd
60
do la ri, iZu le bu li gax da ga e yi da Ta vi si aqci
e bis 9,8% sin ga pu ris mTav ro bis sa in ves ti cio
kor po ra ci a ze 9,75 mlrd do la rad, ris Sem de gac
igi gax da Sve i ca ri is ban kis msxvi li aq ci o ne ri.
ana lo gi u ri sa xiT Ci tig ro up­is mTa var me wi le e bad
`mo u lod ne lad~ aR moC n d nen abu da bis sa in ves ticio
sab Wo, ro mel mac mi si aq ci e bis 4,9%­Si ga da ixa
da 7,5 mlrd do la ri, sin ga pu ris mTav ro bis sain
ves ti cio kor po ra cia (aq ci e bis 3,7% 6,88 mlrd
do la rad) da qu ve i Tis sa in ves ti cio mmar T ve lis
(aq ci e bis 1,6% 3 mlrd do la rad) 1 .
su ve re nu li sa in ves ti cio fon de bi ar iyo SeniS
nu li iseT sa eW vo saq mi a no ba Si, ro go ri caa:
ko mer ci u li an Tun dac po li ti ku ri diq ta tis
mcde lo be bi. Tum ca, faq te bi sa pi ris pi ros metyve
lebs. ma ga li Tad, 2007 wli saT vis Ci ne Tis sa inves
ti cio kor po ra ci is Seq m na, ro mel mac Se i Zi na
ame ri ku li in ves t kom pa ni is Black Sto ne aq ci a Ta pake
ti, ma Si naT ve ga nacxa da, rom ar hqon da gan zra
xu li mo e po ve bi na ad gi le bi kom pa ni is di reqtor
Ta sab Wo Si.
fon de bis saq mi a no bis ana li ziT da ka ve bu li eqs
per te bi aR niS na ven, rom maT mci re zo miT, mag ram
ma inc axa si a TebT mid re ki le ba, Ca er Ton im kom pani
is po li ti ka Si, rom lis aq ci o ne re bic gax d nen.
fon de bis mo cu lo bis swra fad zrdas Tan er­
Tad iz r de ba ma Ti in ves ti ci e bis ara fi nan su ri
(ma ga li Tad, po li ti ku ri da stra te gi u li) moti
va cia. aSS­isa da ev ro ka v Si ris ka non m deb lebi
frTxi lo ben, rom su ve re nu li sa in ves ti cio
fon de bis in ves ti ci e bi Se iZ le ba ga mo ye ne bul iqnes
po li ti ku ri miz ne bis mi saR we vad ara be Tis
qvey ne bis, Ci ne Ti sa da ru se Tis mTav ro be bis mi er.
am az ris mok le for mu li re bas ax dens sa er Ta­
So ri so sa va lu to fon dis mTa va ri eko no mis ti s.
jon so ni: `su ve re nu li fon de bi _ `Sa vi yu Te bi a~,
ro me lic war mo ad gens saf r Txes msof lio fi nansu
ri sis te mis sta bi lu ro bi saT vis~ 2 .
su ve re nu li sa in ves ti cio fon de bis re gu lire
ba Si igu lis x me ba Zi ri Ta dad maT mi er sa er Ta­
So ri so do ne ze gar k ve u li we se bis Se mo Re ba, romel
Ta Ses ru le ba, ro gorc am ide is mim dev re bi
ime dov ne ben, ma Ti ne ba yof lo biT xor ci el de ba.
sa kiTxi exe ba fon de bis saq mi a no bis me ti gam Wvir
va lo bis uz run vel yo fas. 2008 wlis da vo sis
sa er Ta So ri so eko no mi kur fo rum ze prob le mis
ar si Sem deg na i rad ga mo xa ta aSS­is fi nan s Ta minis
t ris mo ad gi lem d. mak kor mik ma: `dRem de Cven
mig vaC n da, rom su ve re nu li fon de bi war mo ad gend
nen grZel va di an, sta bi lur in ves to rebs, romle
bic xel m ZR va ne lo ben ko mer ci u li prin ci pebiT.
mag ram, ex la, ro de sac ma Ti in ves ti ci e bi
sag r Z nob lad ga i zar da, Cven un da vi yoT dar wmu
ne bu le bi, rom in ves ti ci e bis bu ne ba ata rebs
gan sa kuT re bul ko mer ci ul xa si aTs~ 3 .
ssf­is yo fi li mTa va ri eko no mis ti, har var dis
uni ver si te tis pro fe so ri k. ro go fi uf ro Riad
acxa debs: `a zi u ri qvey ne bi da sa xel m wi fo e bi,
1 С. Чебан. Суверенные инвестиционные фонды: новый
феномен мировой экономики. Ж. Мировая экономика
и международные отношения. 2008, №10, стр. 15.
2 А. Апокин. Проблема глобальных дисбалансов в мировой
экономике. Ж. Вопросы экономики. 2008, №5, стр. 58.
3 С. Чебан. Суверенные инвестиционные фонды: новый
феномен мировой экономики. Ж. Мировая экономика
и международные отношения. 2008, №10, ст. 18-19.