aprili 2009 #4

in ter na ci o na lu ri as peq te bis ur-
Ti er T mi mar Te bis di a leq ti kas Tan
er Tad, mTel rig aq tu a lur da sadis
ku sio sa kiTxe bis gar k ve va sac
mo iTxovs. ker Zod, aris Tu ara qveya
na mzad glo ba li za ci a Si mo na wile
o bis sa nac v lod erov nu li su vere
ni te tis gar k ve u li na wi lis dasaT
mo bad? ro go ria Ta na far do ba
su ve re ni te tis am daT mo bil na wilsa
da glo ba li za ci i dan mi Re bul
sar ge bels So ris? ra gze biT Se iZle
ba uf ro efeq ti a nad Ca er Tos
qve ya na glo ba li za ci a Si _ da mo u kideb
lad Tu ro me li me re gi o na lur
ga er Ti a ne ba Si mo na wi le o bis gziT?
am kiTx veb ze pa su xis ga ce ma bo lo
Se kiTx vi dan da viwyoT. mig vaC nia,
rom uf ro efeq ti a nia sa qar T ve los
glo ba li za ci a Si Car T va ro me li me
msxvil struq tu ra Si mo na wi le o bis
gziT. wle bis man Zil ze sa qar T ve lo
iyo ise Ti re gi o nu li ga er Ti a ne bebis
wev ri, ro go ri caa: da mo u ki debel
sa xel m wi fo Ta Ta na me gob roba
(dsT), Sa vi zRvis eko no mi ku ri
Ta nam S rom lo bis or ga ni za cia (e.w.
“BSEC”) da “su a mi”. cno bi li mi ze zebis
ga mo sa qar T ve lom ga mo acxa da
dsT-dan ga mos v lis Se sa xeb, da nar-
Ce ni ori or ga ni za ci is saq mi a no ba
ki, ar aris efeq ti a ni da ar iZ le va
glo ba li za ci a Si Cve ni qvey nis aq tiu
ri Car T vis Se saZ leb lo bas.
sa qar T ve lo ev ro pul fa se ulo
beb ze ori en ti re bu li qve ya naa
da ev ro pi sa ken swraf vis is to ria,
jer ki dev, Sua sa u ku ne e bi dan iwyeba.
yve la ze prog re su lad iT v le ba
is gza, ro me lic ev ro kav Sir Si Segviy
vans da gan vi Ta re bu li eko nomi
ki sa da cxov re bis ma Ra li do nis
miR we vis mtki ce ga ran ti iq ne ba.
imav d ro u lad es aris xan g r Z li vi
da Zne lad ga sav le li gza, vi na i dan
ev ro kav Sir Si pos t ko mu nis tu ri
qvey ne bis ga er Ti a ne ba gu lis x mobs
maT sa fuZ v li an mom za de bas, sa zoga
do eb ri vi cxov re bis uk leb liv
yve la sfe ro Si sa Ta na do pi ro be bis
Seq m nas da maT ze day r d no biT so cia
lur-eko no mi kur gan vi Ta re ba Si
gar R ve vis gan xor ci e le bas. ev rokav
Sir Si in teg ra ci is per s peq ti vidan
ga mom di na re, mniS v ne lo van movle
nad un da Ca iT va los xu Ti pos tsab
Wo Ta qvey ni saT vis (sa qar T ve lo,
uk ra i na, mol do va, azerbaijani
da som xe Ti) ga er Ti a ne bis aso cire
bu li wev ro bis Se Ta va ze ba, rac
gu lis x mobs aR niS nul qvey neb Tan
sa vaW ro re Ji mis ga mar ti ve bas da
ev ro kav Si ris qvey neb Tan vaW robis
ga ad vi le bas. ev ro kav Sir Si in-
teg ra cia sa qar T ve los ne bis mi eri
xe li suf le bis pri o ri te tul
stra te gi uli amo ca na un da iyos.
auci le be lia am g va ri in teg ra ci isaT
vis Se sa ba mi si Te o ri u li ba zis
mom za de ba da am Tval saz ri siT sasur
ve lad mig vaC nia sa qar T ve los
mec ni e re bis sxva das x va dar gis warmo
mad ge nel Ta mo na wi le o biT me gapro
eq tis Se mu Sa ve ba pi ro bi Ti saxel
wo de biT, “ev ro pa Si dab ru ne ba:
na bi je bi sa qar T ve los ev ro kav Sir-
Si in teg ra ci is gza ze”. es pro eq ti
Se iZ le ba, Sem deg blo kebs mo i cavdes:
eko no mi ka; po li ti ka (sa xelmwi
fo, sa mar Ta li, sa zo ga do e ba); soci
a lu ri sfe ro; kul tu ra; re ligia
da ek le sia; erov nu li sa kiTxi;
av to no mi e bi.
me gap ro eq tis Car Co eb Si un da
Se mu Sav des um niS v ne lo va ne si ekono
mi ku ri da so ci a lu ri maC ve neble
bis ko pen ha ge nis kri te ri u meb-
Tan da ax lo e bis va de bis op ti mistu
ri da pe si mis tu ri sce na re bi,
re sur se bi da Sem s ru leb le bi.
me tad sa in te re soa is in teg raci
u li va ri an ti, rac iT va lis winebs
sam x reT kav ka si is sa mi qvey nis
eko no mi ku ri ga er Ti a ne bis (“samx
reT kav ka si u ri sa er To baz ris”)
Seq m nas da am gziT Ti To e u li am
qvey nis eko no mi kis glo ba li za ci is
pro ces Si Car T vas. sa zo ga do eb ri vi
cxov re bis yve la sfe ro Si sis te muri
re for me bis ga ta re biT sa qar Tve
lom un da mo a xer xos re gi o nu li
li de ris ad gi lis da ka ve ba da gamya
re ba. is ga re mo e ba, rom ev ro kav-
Si ris aso ci re bu li xu Ti qvey ni dan
sa mi sam x reT kav ka si is sa xel mwifoa,
naT lad mig va niS nebs, rom evro
pa sam x reT kav ka si is re gi ons er-
Ti a no ba Si mo i az rebs da am re gi o nis
Sig niT eko no mi ku ri in teg ra ci is
gam ya re ba uaR re sad per s peq ti u li
saq mea. an ga riS ga sa we via is ga re moe
bac, rom ev ro pe li stra te ge bis
mi er sam x reT kav ka si is re gi o ni xSirad
ga ni xi le ba cen t ra lu ri azi is
uaR re sad sa in te re so re gi on Tan
ur Ti er T kav Sir Si, rac ki dev uf ro
afar To vebs mo sa lod ne li in tegra
ci is Car Co ebs. sam x reT kav ka si is
sa xelm wi fo Ta po li ti ka un da em yare
bo des prin cips-“da ve bis ga daWri
dan mya ri in teg ra ci i sa ken”. aSka
raa, rom am g va ri pro ce se bis ganxo
rci e le ba me tad rTu lia, mag ram
isic cxa dia, rom mis ga re Se Za li an
Zne li iq ne ba glo ba li za ci a Si Ti-
To e u li qvey nis war ma te bu li mo nawi
le o ba.
yo ve li ve ze mo aR niS nu li, Se-
e xe ba sa qar T ve los gan vi Ta re bisaT
vis auci le bel ga re dan momdi
na re im pul sebs, ra sac am Ja mad
glo ba li za cia gan sazR v ravs. aranak
leb mniS v ne lo va nia mTe li rigi
sa Si nao amo ca ne bis war ma te biT
ga dawy ve ta. es amo ca ne bia: sa er Ta-
So ri so mas S ta biT kon ku ren tu nari
a ni pro duq ci is war mo e ba da mi si
ga sa Re bis axa li baz re bis mo Zi e ba,
ma Ral teq no lo gi u ri da mec ni e reba
te va di war mo e bis gan vi Ta re ba,
ga re So ke bis mi marT mdgra di ekono
mi ku ri sis te mis Seq m na. ra pa radig
mis sa fuZ vel zea Se saZ le be li
am amo ca ne bis ga daW ra? aR niS nul
kiTx va ze pa su xis ga sa ce mad unda
ga viT va lis wi noT is ga re mo eba,
rom sa qar T ve los eko no mi kis
fun q ci o ni re ba, sa xelm wi fo da mou
ki deb lo bis mo po ve bi dan dRemde,
xor ci el de bo da gan vi Ta re bis
iner ci u li mo de lis Car Co eb Si.
igi em ya re bo da Zve li dro i dan Semor
Ce nil kav Si reb sa da po ten cials.
amas Tan er Tad, sa qar T ve los
dRe van de li eko no mi ka aris Se mosav
leb ze ori en ti re bu li sis te ma,
rac ar ga mo ir Ce va ma Ra li efeqti
a no biT. Te o ri u li Tval saz risiT,
ase ve mniS v ne lo va nia pa su xi
ga e ces kiTx vas, Tu ra gziT un da
wa ri mar Tos sa qar T ve los eko nomi
ku ri gan vi Ta re ba - Zve li struqtu
re bis aR d ge na-Se nar Cu ne biT Tu
prin ci pu lad axa li struq tu re bis
Seq m niT? Zvel struq tu rebs rac
Se e xe ba, mas ze na Tel war mod ge nas
gvaZ levs prof. l. Ci qa vas naS rom Si
-“ino va ci u ri eko no mi ka Si”-moy vani
li mo na ce me bi: “sa qar T ve los manqa
naT m Se neb lo ba sa da li Ton da mamu
Sa ve bel mrew ve lo ba Si 1986-1996
wleb Si 10 wlam de li Ton m W re li
Car xe bis xved ri Ti wi li 45,6-idan
18,2%-mde Sem cir da, xo lo 10 welze
me ti asa ki sa, Se sa ba mi sad, 21,1idan
31,9%-mde ga i zar da. ase Ti ve
ten den cia Se im C ne o da saw nex-sam-
Wed lo mowyo bi lo beb Sic: 10 wlamde
mowyo bi lo bis xved ri Ti wi li
52,5%-idan 20,8%-mde Sem cir da, 10
wel ze me ti asa ki sa ki, Se sa ba mi sad,
49,8%-idan 79,2%-mde (maT So ris
20 wel ze me ti asa ki sa - 20%-idan
31,7%-mde ga i zar da). am ne ga ti ur ma
ten den ci am ki dev uf ro in ten si u ri
xa si a Ti Se i Zi na mom dev no (1997-2005
w.w.) pe ri od Si”( l. Ci qa va. ino va ciu
ri eko no mi ka, Tb., 2006, gv. 258).
eko no mi kis gan vi Ta re bis me o re gza
gu lis x mobs mo der ni za ci as, anu
yo vel g va ri gar da ma va li for me bis
ga re Se ma Ra li teq no lo gi e bis ga-
29
Tvalsazrisi aprili - #4 2009