aprili 2009 #4

10.09.2013 Views
Tvalsazrisi aprili - #4 2009 glo ba li za ci is ga mow ve ve bi da sa qar T ve los eko no mi kis per s peq ti va sa qar T ve lo pa ta ra qve ya naa, rom lis eko no mi ka msoflio me ur ne o bis mas S ta biT Za li an mci rea. mi si xved ri Ti wi li 2005 wels msof lio mTli an pro duq t Si 0.015%s, eq s por t Si 0.009%ze nak lebs, im por t Si ar aRe ma te bo da 0.018%s, pir da pir ucxo ur in ves ti ci eb Si ki 0.012%s Sead gen da. msof li o Si nak le bad mo i Zeb neba sa qar T ve los da ri pa ta ra qveya na, sa dac bu neb riv-kli ma tu ri pi ro be bi sa da re sur se bis ase Ti di di mra val fe rov ne baa. es ga remo e ba xel say rel pi ro bebs uq m nis eko no mi kis sxva das x va dargs, pirvel rig Si ki sof lis me ur ne o bas. amas Ta na ve, sa qar T ve lo sof lis me ur ne o bis kuTxiT Zne lad asaTvi se be li re gi o nia. qvey nis mTeli te ri to ri is 54% mTebs uka via, 33% - mTis wi neTs da mxo lod 13% - dab lo bebs. sa sof lo-sa me ur neo war mo e bis gan vi Ta re bi saT vis di di mniS v ne lo ba aqvs im ga re mo e ba sac, rom sa qar T ve lo Si sak ma od ma Ralia mzis ra di a ci is in ten si u ro ba da xan g r Z li vo ba. xel say re li klima tu ri pi ro be bi sa Su a le bas iZ leva war ma te biT we li wad Si ori mo sava li mo viy va noT. sa qar T ve los bu neb riv re sursebs So ris gan sa kuT re bu li mniSv ne lo ba aqvs mi ne ra lur re surss, rom lis ma ra gi ned le u lis Zi ri Tadi ti pe bis mi xed viT Se fa se bu lia 90 mlrd aSS do la rad. am re sur se bis ga mo ye ne bis xar j ze sa qar T ve lo- Si wli u rad Se saZ le be lia 30 mlrd aSS do lar ze me ti pro duq ci is war mo e ba. ma Ra li eko no mi ku ro biT ga mo ir Ce va hid ro e ner go re surse bi (30.3 mlrd do la ri), ag reT ve mi ne ra lu ri da mi wis q ve Sa Ter muli wyle bi (19.8 mlrd do la ri). saqar T ve lo Si nax Si ris prog no zu li ma ra gi aRe ma te ba 700 mln to nas, xo lo hi do re ner ge ti ku li re surse bis sru li po ten ci a li wli u rad 159.4 mlrd ki lo vat sa a Tia. mtkna ri mi wis q ve Sa wyle bis ja mu ri bu nebri vi de be ti ase ve sak ma od ma Ra lia 28 (560 kub. met ri wam Si) da Se ad gens sa qar T ve los te ri to ri a ze mo suli na le qe bis 20%-s. di di mra valfe rov ne biT ga mo ir Ce va mi ne ra luri wyle bi, ro mel Ta ra ci o na lu ri ga mo ye ne ba sa qar T ve lo Si sa va luto Se mo sav le bis mniS v ne lo va ni wya ro Se iZ le ba gax des. sa qar T ve los kon ku ren tu li upi ra te so bis erT-er Ti mniS v nelo va ni Se mad ge ne lia mi si uaR resad xel say re li ge og ra fi u li mdeba re o ba, rac qvey nis glo ba lur pro eq teb Si aq ti u rad Car T vis SesaZ leb lo bas iZ le va. sa kiTxi ramde ni me glo ba lur ener ge ti kul da sat ran s por to_sa ko mu ni ka cio pro eqts exe ba. ese nia: ba qo-suf sis moq me di nav Tob sa de ni; ba qo-Tbili si-er z ru mis gaz sa de ni; yar siaxal qa la qi-Tbi li si-ba qos mo ma vali sar ki nig zo ma gis t ra li, ro melic ev ro pas ya za xeT Tan da Ci neT- Tan da a kav Si rebs. am ma gis t ra lis sa Su a le biT sa qar T ve los, ro gorc ev ro pa-azi as So ris sat ran zi to qvey nis ro li, ki dev uf ro ga iz r deba. aR niS nu li pro eq tis dam Tav rebis Sem deg mi vi RebT Ta na med ro ve “ab re Su mis gzas”, rom li Tac yar s Si myo fi ada mi a ni ya za xe Tis gav liT San xa i sa da hon g kon g Si Cas v las moa xer xebs. es pro eq ti, ro me lic e.w. “mar ma is pro eqts” mi eb me ba, bri tane Ti dan wa mo sul ma ta re bels Turqe Tis gav liT Ci neT Si pir da pir Cas v lis sa Su a le bas mis cems. aR niSnu li ma gis t ra liT yo vel w li u rad ase ve Se saZ le be li gax de ba 20 mln tvir Tis ga da ta na. aq ve un da Sev niSnoT, rom 2008 wlis ag vis to Si ganvi Ta re bul ma mov le neb ma sa qar Tve los sat ran zi to fun q ci as se ri- elguja meqvabiSvili ekonomikis mecnierebaTa doqtori, Tsu sruli profesori o zu li saf r Txe Se uq m na. ar se bob da imis per s peq ti va, rom sa qar T ve lo, ro gorc erT-er Ti sak van Zo qve yana, Car Tu li yo sa u ku nis glo ba lur ener ge ti kul pro eq t Si “na bu kos” sa xel wo de biT, Tum ca eqs per te bi ga moT q va men va ra uds, rom ar se buli si tu a ci is ga mo Cvens qve ya nas am mar S rut ma Se saZ le be lia gver di auaros. glo ba li za ci is pro ces Si saqar T ve los mo na wi le o bas gan sazRv ravs is ga re mo e ba, rom Cven Tan jer ki dev mim di na re obs pos t komu nis tu ri tran s for ma ci is proce si, ro me lic gan sa kuT re bu li sim w va vi Ta da wi na aR m de gob ri vi xa si a TiT ga mo ir Ce va. Ta na med ro ve msof lio praq ti ka naT lad adastu rebs im faqts, rom ne bis mi e ri qvey nis eko no mi ku ri gan vi Ta re ba Se uZ le be lia am pro ce sis glo bali za ci is fun da men tur prin ci peb- Tan Se u Tav seb lad da izo la ci a Si yof na stag na ci as niS navs. aqe dan ga mom di na re, glo ba li za ci is proce seb Si Car T va Cve ni stra te gi u li mi za nia, rac tran s for ma ci is proce seb Tan er Tad, eko no mi kis pers peq ti u li gan vi Ta re bis lo gi kas gan sazR v ravs. amas Ta na ve, aR niSnul pro ce seb Si mo na wi le o ba un da gan xor ci el des sa ku Ta ri sa xi sa da TviT m yo fa do bis Se nar Cu ne biT. qvey nis wi na Se mdga ri stra te gi u li miz ni dan ga mom di na re, Se saZ le belia Ca mo ya lib des Sem de gi amo ca na: mTe li sa zo ga do e bi sa da pir vel rig Si _ eko no mi kis re kon s t ruq cia im mo de liT, rac Zir Z vel tra di ciebs in o va ci eb Tan ga a er Ti a nebs. ne bis mi e ri qvey nis mo na wi le oba glo ba li za ci a Si, erov nu li da

in ter na ci o na lu ri as peq te bis ur- Ti er T mi mar Te bis di a leq ti kas Tan er Tad, mTel rig aq tu a lur da sadis ku sio sa kiTxe bis gar k ve va sac mo iTxovs. ker Zod, aris Tu ara qveya na mzad glo ba li za ci a Si mo na wile o bis sa nac v lod erov nu li su vere ni te tis gar k ve u li na wi lis dasaT mo bad? ro go ria Ta na far do ba su ve re ni te tis am daT mo bil na wilsa da glo ba li za ci i dan mi Re bul sar ge bels So ris? ra gze biT Se iZle ba uf ro efeq ti a nad Ca er Tos qve ya na glo ba li za ci a Si _ da mo u kideb lad Tu ro me li me re gi o na lur ga er Ti a ne ba Si mo na wi le o bis gziT? am kiTx veb ze pa su xis ga ce ma bo lo Se kiTx vi dan da viwyoT. mig vaC nia, rom uf ro efeq ti a nia sa qar T ve los glo ba li za ci a Si Car T va ro me li me msxvil struq tu ra Si mo na wi le o bis gziT. wle bis man Zil ze sa qar T ve lo iyo ise Ti re gi o nu li ga er Ti a ne bebis wev ri, ro go ri caa: da mo u ki debel sa xel m wi fo Ta Ta na me gob roba (dsT), Sa vi zRvis eko no mi ku ri Ta nam S rom lo bis or ga ni za cia (e.w. “BSEC”) da “su a mi”. cno bi li mi ze zebis ga mo sa qar T ve lom ga mo acxa da dsT-dan ga mos v lis Se sa xeb, da nar- Ce ni ori or ga ni za ci is saq mi a no ba ki, ar aris efeq ti a ni da ar iZ le va glo ba li za ci a Si Cve ni qvey nis aq tiu ri Car T vis Se saZ leb lo bas. sa qar T ve lo ev ro pul fa se ulo beb ze ori en ti re bu li qve ya naa da ev ro pi sa ken swraf vis is to ria, jer ki dev, Sua sa u ku ne e bi dan iwyeba. yve la ze prog re su lad iT v le ba is gza, ro me lic ev ro kav Sir Si Segviy vans da gan vi Ta re bu li eko nomi ki sa da cxov re bis ma Ra li do nis miR we vis mtki ce ga ran ti iq ne ba. imav d ro u lad es aris xan g r Z li vi da Zne lad ga sav le li gza, vi na i dan ev ro kav Sir Si pos t ko mu nis tu ri qvey ne bis ga er Ti a ne ba gu lis x mobs maT sa fuZ v li an mom za de bas, sa zoga do eb ri vi cxov re bis uk leb liv yve la sfe ro Si sa Ta na do pi ro be bis Seq m nas da maT ze day r d no biT so cia lur-eko no mi kur gan vi Ta re ba Si gar R ve vis gan xor ci e le bas. ev rokav Sir Si in teg ra ci is per s peq ti vidan ga mom di na re, mniS v ne lo van movle nad un da Ca iT va los xu Ti pos tsab Wo Ta qvey ni saT vis (sa qar T ve lo, uk ra i na, mol do va, azerbaijani da som xe Ti) ga er Ti a ne bis aso cire bu li wev ro bis Se Ta va ze ba, rac gu lis x mobs aR niS nul qvey neb Tan sa vaW ro re Ji mis ga mar ti ve bas da ev ro kav Si ris qvey neb Tan vaW robis ga ad vi le bas. ev ro kav Sir Si in- teg ra cia sa qar T ve los ne bis mi eri xe li suf le bis pri o ri te tul stra te gi uli amo ca na un da iyos. auci le be lia am g va ri in teg ra ci isaT vis Se sa ba mi si Te o ri u li ba zis mom za de ba da am Tval saz ri siT sasur ve lad mig vaC nia sa qar T ve los mec ni e re bis sxva das x va dar gis warmo mad ge nel Ta mo na wi le o biT me gapro eq tis Se mu Sa ve ba pi ro bi Ti saxel wo de biT, “ev ro pa Si dab ru ne ba: na bi je bi sa qar T ve los ev ro kav Sir- Si in teg ra ci is gza ze”. es pro eq ti Se iZ le ba, Sem deg blo kebs mo i cavdes: eko no mi ka; po li ti ka (sa xelmwi fo, sa mar Ta li, sa zo ga do e ba); soci a lu ri sfe ro; kul tu ra; re ligia da ek le sia; erov nu li sa kiTxi; av to no mi e bi. me gap ro eq tis Car Co eb Si un da Se mu Sav des um niS v ne lo va ne si ekono mi ku ri da so ci a lu ri maC ve neble bis ko pen ha ge nis kri te ri u meb- Tan da ax lo e bis va de bis op ti mistu ri da pe si mis tu ri sce na re bi, re sur se bi da Sem s ru leb le bi. me tad sa in te re soa is in teg raci u li va ri an ti, rac iT va lis winebs sam x reT kav ka si is sa mi qvey nis eko no mi ku ri ga er Ti a ne bis (“samx reT kav ka si u ri sa er To baz ris”) Seq m nas da am gziT Ti To e u li am qvey nis eko no mi kis glo ba li za ci is pro ces Si Car T vas. sa zo ga do eb ri vi cxov re bis yve la sfe ro Si sis te muri re for me bis ga ta re biT sa qar Tve lom un da mo a xer xos re gi o nu li li de ris ad gi lis da ka ve ba da gamya re ba. is ga re mo e ba, rom ev ro kav- Si ris aso ci re bu li xu Ti qvey ni dan sa mi sam x reT kav ka si is sa xel mwifoa, naT lad mig va niS nebs, rom evro pa sam x reT kav ka si is re gi ons er- Ti a no ba Si mo i az rebs da am re gi o nis Sig niT eko no mi ku ri in teg ra ci is gam ya re ba uaR re sad per s peq ti u li saq mea. an ga riS ga sa we via is ga re moe bac, rom ev ro pe li stra te ge bis mi er sam x reT kav ka si is re gi o ni xSirad ga ni xi le ba cen t ra lu ri azi is uaR re sad sa in te re so re gi on Tan ur Ti er T kav Sir Si, rac ki dev uf ro afar To vebs mo sa lod ne li in tegra ci is Car Co ebs. sam x reT kav ka si is sa xelm wi fo Ta po li ti ka un da em yare bo des prin cips-“da ve bis ga daWri dan mya ri in teg ra ci i sa ken”. aSka raa, rom am g va ri pro ce se bis ganxo rci e le ba me tad rTu lia, mag ram isic cxa dia, rom mis ga re Se Za li an Zne li iq ne ba glo ba li za ci a Si Ti- To e u li qvey nis war ma te bu li mo nawi le o ba. yo ve li ve ze mo aR niS nu li, Se- e xe ba sa qar T ve los gan vi Ta re bisaT vis auci le bel ga re dan momdi na re im pul sebs, ra sac am Ja mad glo ba li za cia gan sazR v ravs. aranak leb mniS v ne lo va nia mTe li rigi sa Si nao amo ca ne bis war ma te biT ga dawy ve ta. es amo ca ne bia: sa er Ta- So ri so mas S ta biT kon ku ren tu nari a ni pro duq ci is war mo e ba da mi si ga sa Re bis axa li baz re bis mo Zi e ba, ma Ral teq no lo gi u ri da mec ni e reba te va di war mo e bis gan vi Ta re ba, ga re So ke bis mi marT mdgra di ekono mi ku ri sis te mis Seq m na. ra pa radig mis sa fuZ vel zea Se saZ le be li am amo ca ne bis ga daW ra? aR niS nul kiTx va ze pa su xis ga sa ce mad unda ga viT va lis wi noT is ga re mo eba, rom sa qar T ve los eko no mi kis fun q ci o ni re ba, sa xelm wi fo da mou ki deb lo bis mo po ve bi dan dRemde, xor ci el de bo da gan vi Ta re bis iner ci u li mo de lis Car Co eb Si. igi em ya re bo da Zve li dro i dan Semor Ce nil kav Si reb sa da po ten cials. amas Tan er Tad, sa qar T ve los dRe van de li eko no mi ka aris Se mosav leb ze ori en ti re bu li sis te ma, rac ar ga mo ir Ce va ma Ra li efeqti a no biT. Te o ri u li Tval saz risiT, ase ve mniS v ne lo va nia pa su xi ga e ces kiTx vas, Tu ra gziT un da wa ri mar Tos sa qar T ve los eko nomi ku ri gan vi Ta re ba - Zve li struqtu re bis aR d ge na-Se nar Cu ne biT Tu prin ci pu lad axa li struq tu re bis Seq m niT? Zvel struq tu rebs rac Se e xe ba, mas ze na Tel war mod ge nas gvaZ levs prof. l. Ci qa vas naS rom Si -“ino va ci u ri eko no mi ka Si”-moy vani li mo na ce me bi: “sa qar T ve los manqa naT m Se neb lo ba sa da li Ton da mamu Sa ve bel mrew ve lo ba Si 1986-1996 wleb Si 10 wlam de li Ton m W re li Car xe bis xved ri Ti wi li 45,6-idan 18,2%-mde Sem cir da, xo lo 10 welze me ti asa ki sa, Se sa ba mi sad, 21,1idan 31,9%-mde ga i zar da. ase Ti ve ten den cia Se im C ne o da saw nex-sam- Wed lo mowyo bi lo beb Sic: 10 wlamde mowyo bi lo bis xved ri Ti wi li 52,5%-idan 20,8%-mde Sem cir da, 10 wel ze me ti asa ki sa ki, Se sa ba mi sad, 49,8%-idan 79,2%-mde (maT So ris 20 wel ze me ti asa ki sa - 20%-idan 31,7%-mde ga i zar da). am ne ga ti ur ma ten den ci am ki dev uf ro in ten si u ri xa si a Ti Se i Zi na mom dev no (1997-2005 w.w.) pe ri od Si”( l. Ci qa va. ino va ciu ri eko no mi ka, Tb., 2006, gv. 258). eko no mi kis gan vi Ta re bis me o re gza gu lis x mobs mo der ni za ci as, anu yo vel g va ri gar da ma va li for me bis ga re Se ma Ra li teq no lo gi e bis ga- 29 Tvalsazrisi aprili - #4 2009

Page 1 and 2: aprili 2009 #4 samecniero, analitik

Page 3 and 4: mniS v ne lo va ni cvli le be bi qo

Page 5 and 6: na wi leb sa da qve pun q teb ze, r

Page 7 and 8: iyo qo ne bis ga da sa xa dis gan,

Page 9 and 10: dar Ce ni li te ri to ria da fa rul

Page 11 and 12: me re bi, ase ve mci re zo mis nak

Page 13 and 14: o gor vi yi doT mi wa da ava Se noT

Page 15 and 16: eko no mi ku ri usaf r Txo e ba: an

Page 17 and 18: struq tu re bis da ba li ana liti k

Page 19 and 20: ad gil ze. aR niS nu li ori mov le

Page 21 and 22: xel m wi fo mniS v ne lo bis ga daw

Page 23 and 24: gan m sazR v re li) _ sa er Ta So r

Page 25 and 26: sa Si Si ni u an sic, ro me lic gu

Page 27: `xSi rad mar cxis mi ze zi Tvi To

Page 31 and 32: le bi sa da glo ba li za ci iT na k

Page 33 and 34: ada mi a nis Rir se ba da sa baz ro

Page 35 and 36: qve ya na Si moq me debs spe ci a l

Page 37 and 38: icxov no bis zrda (Zi ri Tadad sa b

Page 39 and 40: a ma Ti war ma te bis erTer Ti ga

Page 41 and 42: Tqven `fi nan sur ga dawy ve ti le

Page 43 and 44: el gu ja Sa fa Ta va: sa av to ro u

Page 45 and 46: a tom iZ le va CLAAS-is teq ni ka n

Page 47 and 48: uk ve da am t ki ca, rom iq kar tof

Page 49 and 50: e bu le bis cod nis do ne da momza

Page 51 and 52: Seq m na iyo. Mmisi gan vi Ta re ba

Page 53 and 54: dazRveva _ qvelmoqmedeba, Tu riskis

Page 55 and 56: qa Ral de biT vaW ro ba msof lios s

Page 57 and 58: TviT m mar T ve li er Te u le bis s

Page 59 and 60: su ve re nu li sa in ves ti cio fon

Page 61 and 62: om le bic nav To biT vaW ro bis Se

Page 63 and 64: mxriv ki gan vi Ta re ba di qveyne

Page 65 and 66: is ke bis mar T vis Ta vi se bu re

Page 67 and 68: in ten si u ri teq no lo gi e bis g

Page 69 and 70: ume te so ba eZ le va mwar mo e bel

Page 71 and 72: maT sxva das x va spe ci fi kur asp

Page 73 and 74: li kor po ra ci e bis in ves ti cie

Page 75 and 76: mar ke tin gu li stra te gi e bis f

Page 77 and 78: van Zos war mo ad gens fir mis si d

Page 79 and 80: ar vi ci~, xo lo sxveb ma isic ki a

Page 81 and 82: pi a ri aSS-Si XIX-XX sa u ku nee b

Page 83 and 84: surs vuy var deT da gviy var des, r

Page 85 and 86: u ri ma ma ar mis cems si ke Tes im

Page 87 and 88: nes ta ri mo me cao xor c Si, _ sa

Page 89 and 90: un da Se vi mu Sa voT sa qar T ve l

Page 91 and 92: ma ve ba; cen t ra lu ri da regi o

qvey

msof

gorc

sxva

aris

wlis

aprili

sazr

stra

mnis

b-k.ge

aprili 2009 #4

aprili 2009 #4 ... View more aprili 2009 #4

Delete template?

Save as template ?

aprili 2009 #4 aprili 2009 #4