1 farnavazis sizmari da mefobis legitimaciis tipologia `cxovreba ...

1 farnavazis sizmari da mefobis legitimaciis tipologia `cxovreba ... 1 farnavazis sizmari da mefobis legitimaciis tipologia `cxovreba ...

reso.kiknadze.de
from reso.kiknadze.de More from this publisher
09.09.2013 Views

mzis winaSe mdgari farnavazi, romelic axlaxan amovida `ukacuri saxlidan~, jer kidev mkvdaria da aseTad darCeba, vidre mzis cvars ar icxebs pirisaxeze. mxolod mzis cvari gaacocxlebs mas, magram mzis cvars, gansxvavebiT zRapruli mzis pirisnabanisgan, kidev erTi datvirTva aqvs: igi ara mxolod acocxlebs farnavazs, aramed mefed xdis mas. unda CavTvaloT, rom am erTi aqtis ori Sedegi (gacocxleba da gamefeba) erTdroulia. a. m. hokartis (Hokart) dakvirvebiT, mefedkurTxeva aucileblobiT gulisxmobs ritualur sikvdils da meored Sobas ukve mefis statusSi. Kkvdeba kerZo kaci da ibadeba mefe, sakralobasTan naziarebi pirovneba. sqema aseTia: sikvdili-Soba-koronacia. dakrZalvis ritualebi, romlebis ZaliTac xdeba mkvdari faraonis RmerTad qceva im ritualis igiveobrivia, romlis ZaliTac faraoni mefe gaxda [13:70,84]. SeniSvna. Tavisi arsiT mefed kurTxeva naTlisRebis ti pologiuria, romlis drosac kvdeba Zveli kaci da ibadeba axali kaci (ix. rom. 6:2-8). `mzis wili~ ori winadadebiT gamoxatuli farnavazis martivi moqmedeba _ `mohÃoca cuari pirsa misasa da icxo pirsa missa~ _ garda cxebisa, damatebiT kidev imis niSania, rom farnavazi amieridan mzesTan aris wilnayari, misi bunebis Tanaziari xdeba, rac mkvidrad zis qarTul tradiciaSi. mziswiloba `veefxistyaosnis~ Cveuli toposia, Tundac am strofSi gamoxatuli: `mze uSenod ver iqmnebis, radgan Sen xar misi wili, ganaRamca mas eaxel, misi etli ar Tu wbili!~ SesaZlebeli magaliTebis gamravleba. mefe-mzis (Tu mze-mefis) miTologema, romelic klasikuri sicxadiT aris gamoxatul aqadur enaze, saxeldobr: `mefe _ RmerTebis xorci, mze Tavisi xalxisa”, realizebulia sxvadasxva kulturebSi. Tu daviwyebT Sumeridan, pirveli mefe, romelic naxsenebia, mzis niSnebiT xasiaTdeba. es aris uruqis pirveli mefe mesqiagaSeri, mzis Ze (dumuuTu), romlis miTosis Sinaarsi oTxsityviani miTologemiT aris SemorCenili: `zRvaSi Sevida, mTaze avida” [14:84-86], rac mzis moZraobas gamoxatavs, dRis mnaTobisa, romelic Cadis zRvaSi da amodis mTidan. Tumca aqadelTa naramsini mzis Svilad ar aris wodebuli, magram misi mziurobis miTologema: `naramsini aqadis taZridan mzesaviT gamobrwyinda” [15:192]; aseve Sulgi Tavis ganmadidebel himnSi pirdapir acxadebs: `xaxadaRebuli lomi _ mzis RmerTisa var” [15:192], Tumca am himnSi es mefe Sumeris yvela RmerTis niSnebiT aris aRWurvili). iranelTa pirveli mefe (an pirvel-kaci) jima (an Áima) aseve mzis RmerTis vivahvantis Zea da Tavadac mzesaviT brwyinavda. is iyo, rogorc Cans, mefuri didebis _ xvarnas pirveli matarebeli. papakis sizmarSi sasanis Tavidan amosuli mze mTel qveyanas anaTebda [9: 42]. es iyo misi mefuri niSani, radgan sasani, imJamad 12

mwyemsi, dariosis STamomavali iyo. sasanma Sva ardaSiri, romelsac gadaeca iranel mefeTa xvarna. faraonis titulaturis mexuTe punqtSi faraoni dasaxelebulia mzis RmerTis raes Zed. igi iTvleboda dedoflisa da mzis RmerTis naSobad, anu mama faraoni mzis RmerTis saxeliT euRleboda Tavis dedofals... amitomac mzis RmerTs amon-raes centraluri adgili uWiravs faraonis koronaciis ritualSi. mefis mzis Svilobis koncefciam aleqsandres epoqamde gastana. Tavad aleqsandre, rac farnavazTan dakavSirebiT sagulisxmoa, egvipturi tradiciiT, mokvdavi qalisa (olimpiadas) da amonis, mzis RmerTis, Svilad gamocxadda... [16:150-151]. faraonis sikvdili amgvarad aris aRwerili: `avida RmerTi Tavis horizontze, mefe zemo da qvemo egviptisa _ sxotepebra ayvanil iqna caze. igi SeuerTda mzes...~ [17:338]. @ ganZi ar aris moulodneli, rom monadiris mier nadiris Zieba da mis kvals midevneba sulier Ziebad iqnas gaazrebuli, rogorc es sufiur poeziaSi an germanul mistikaSi dasturdeba. maister ekharti laparakobs adamianis sulze, romelic inadirebs Tavis `msxverpls~ _ qristes [18:213]. qarTul sinamdvileSi amis mkafio magaliTia mirianis gamocdileba da gansacdeli TxoTis mTaze, romelic mas nadirobisas SeemTxva. nadirobasTan dakavSirebulia gansacdeli, ucnobi samyaros xilva, Cveulebriobis sazRvrebis gadalaxva, an im zRurblis miRweva, saidanac iwyeba sxva, aqamde ganucdeli samyaro. yofierebaSi Semodis siaxle, romelic kardinalurad cvlis status quo-s. Zveli eposebi asaxaven am moments, rodesac sanadirod gasvliT, erTi mxriv, ikvreba kvanZi, meore mxriv, farTovdeba moqmedebis areali. asea `vefxistyaosanSi~: avTandilis iniciativiT gamarTuli nadiroba, garda imisa, rom Tavisi SedegiT gauqarvebs mWmunvarebas mefes, romelic darwmundeba Tavisi gazrdilis RirsebaSi, gaxdeba piroba `ucxo moymis~ gamoCenisa, romlis saidumlos amoxsnas emsaxureba mTeli poema. `naxes ucxo moyme vinme, jda mtirali wylisa pirsa~ _ am siucxovis xilva nadirobam moitana, roca monadireni miadgnen `wylisa pirsa~, sadac ukve Tavdeboda arabTa samefo, anu `Cvenis~ niSniT aRbeWdili qveyana da iwyeboda ucxo mxare, ucxo Tavgadasavlis asparezi. garkveuli azriT, tarieli da mTeli misi ambavi avTandilis monadirebulia. `amirandarejanianis~ siuJetic nadirobis wyalobiT ixsneba: mefe abesalomi daedevneba ucxo qurciks, romelic Svidi dRis Semdeg ucxo mxareSi (`qveyana ucxod auCnda~) miiyvans mas, Tavad ki kldeSi gauCinardeba. mis nacvlad maT winaSe qviTkiris saxli aRimarTeba, romlis SigniT kedlebze sabrZolod Semosil WabukTa saxeebia gamoxatuli. eposis mTeli Sinaarsi am WabukTa Tavgadasavals Seadgens. SeniSvna. xevsuruli andrezebi jvar-xatebis aRmoCenas da maT daarsebas salocavebad monadireTa gamocdilebas miaweren. erTaderTi monadirea, romelsac SeuZlia gaaRwios soflis sazRvrebs da transcendentul sivrceSi moxvdes, sadac im rigis sinamdvilis mxilveli xdeba, rogoric 13

mwyemsi, <strong>da</strong>riosis STamomavali iyo. sasanma Sva ar<strong>da</strong>Siri, romelsac<br />

ga<strong>da</strong>eca iranel mefeTa xvarna.<br />

faraonis titulaturis mexuTe punqtSi faraoni <strong>da</strong>saxelebulia<br />

mzis RmerTis raes Zed. igi iTvlebo<strong>da</strong> dedoflisa <strong>da</strong> mzis RmerTis<br />

naSobad, anu mama faraoni mzis RmerTis saxeliT euRlebo<strong>da</strong> Tavis<br />

dedofals... amitomac mzis RmerTs amon-raes centraluri adgili<br />

uWiravs faraonis koronaciis ritualSi. mefis mzis Svilobis<br />

koncefciam aleqsandres epoqamde gastana. Tavad aleqsandre, rac<br />

farnavazTan <strong>da</strong>kavSirebiT sagulisxmoa, egvipturi tradiciiT,<br />

mokv<strong>da</strong>vi qalisa (olimpia<strong>da</strong>s) <strong>da</strong> amonis, mzis RmerTis, Svilad<br />

gamocxad<strong>da</strong>... [16:150-151]. faraonis sikvdili amgvarad aris aRwerili:<br />

`avi<strong>da</strong> RmerTi Tavis horizontze, mefe zemo <strong>da</strong> qvemo egviptisa _<br />

sxotepebra ayvanil iqna caze. igi SeuerT<strong>da</strong> mzes...~ [17:338]. @<br />

ganZi<br />

ar aris moulodneli, rom monadiris mier nadiris Zieba <strong>da</strong> mis<br />

kvals midevneba sulier Ziebad iqnas gaazrebuli, rogorc es<br />

sufiur poeziaSi an germanul mistikaSi <strong>da</strong>sturdeba. maister<br />

ekharti laparakobs a<strong>da</strong>mianis sulze, romelic inadirebs Tavis<br />

`msxverpls~ _ qristes [18:213]. qarTul sinamdvileSi amis mkafio<br />

magaliTia mirianis gamocdileba <strong>da</strong> gansacdeli TxoTis mTaze,<br />

romelic mas nadirobisas SeemTxva.<br />

nadirobasTan <strong>da</strong>kavSirebulia gansacdeli, ucnobi samyaros xilva,<br />

Cveulebriobis sazRvrebis ga<strong>da</strong>laxva, an im zRurblis miRweva,<br />

sai<strong>da</strong>nac iwyeba sxva, aqamde ganucdeli samyaro. yofierebaSi<br />

Semodis siaxle, romelic kardinalurad cvlis status quo-s. Zveli<br />

eposebi asaxaven am moments, rodesac sanadirod gasvliT, erTi<br />

mxriv, ikvreba kvanZi, meore mxriv, farTovdeba moqmedebis areali. asea<br />

`vefxistyaosanSi~: avTandilis iniciativiT gamarTuli nadiroba,<br />

gar<strong>da</strong> imisa, rom Tavisi SedegiT gauqarvebs mWmunvarebas mefes,<br />

romelic <strong>da</strong>rwmundeba Tavisi gazrdilis RirsebaSi, gaxdeba piroba<br />

`ucxo moymis~ gamoCenisa, romlis saidumlos amoxsnas emsaxureba<br />

mTeli poema. `naxes ucxo moyme vinme, j<strong>da</strong> mtirali wylisa pirsa~ _<br />

am siucxovis xilva nadirobam moitana, roca monadireni miadgnen<br />

`wylisa pirsa~, sa<strong>da</strong>c ukve Tavdebo<strong>da</strong> arabTa samefo, anu `Cvenis~<br />

niSniT aRbeWdili qveyana <strong>da</strong> iwyebo<strong>da</strong> ucxo mxare, ucxo<br />

Tavga<strong>da</strong>savlis asparezi. garkveuli azriT, tarieli <strong>da</strong> mTeli misi<br />

ambavi avTandilis monadirebulia. `amiran<strong>da</strong>rejanianis~ siuJetic<br />

nadirobis wyalobiT ixsneba: mefe abesalomi <strong>da</strong>edevneba ucxo<br />

qurciks, romelic Svidi dRis Semdeg ucxo mxareSi (`qveyana ucxod<br />

auCn<strong>da</strong>~) miiyvans mas, Tavad ki kldeSi gauCinardeba. mis nacvlad maT<br />

winaSe qviTkiris saxli aRimarTeba, romlis SigniT kedlebze<br />

sabrZolod Semosil WabukTa saxeebia gamoxatuli. eposis mTeli<br />

Sinaarsi am WabukTa Tavga<strong>da</strong>savals Seadgens.<br />

SeniSvna. xevsuruli andrezebi jvar-xatebis aRmoCenas <strong>da</strong> maT <strong>da</strong>arsebas<br />

salocavebad monadireTa gamocdilebas miaweren. erTaderTi monadirea,<br />

romelsac SeuZlia gaaRwios soflis sazRvrebs <strong>da</strong> transcendentul<br />

sivrceSi moxvdes, sa<strong>da</strong>c im rigis sinamdvilis mxilveli xdeba, rogoric<br />

13

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!