Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
hospitala staplisto mem decidus ne plu aĉeti littukojn, ŝli estus tuj maldungita. <strong>La</strong> aŭtomata<br />
cerbo ne povas samtempe esti juĝisto kaj partoprenanto. Necesas trudi la lernaĵon al ĝi<br />
ekstere. Sed la racia cerbo ne havas konstantecon por trudi la necesajn ripetojn. <strong>La</strong> afekta<br />
cerbo, per korvolo kaj deziro fumĉesi, nepre devas partopreni.<br />
Por praktike uzi mian sekretan armilon, ni elektu kiel ekzemplon unu el la cigaredoj,<br />
kiujn la fumanto taksas plej necesegaj por vivi: tiun, kiun ŝli fumadas trinkanta kafon post<br />
tagmanĝo. Se la unuan tagon, post kiam ŝli forjetis sian paketon kaj sian fajrilon, ŝlin invadas<br />
pensoj kiel: "nu, jen mi fumĉesis...", "kaj mi sola tion decidis...", "kaj mi seniĝas je unu el la<br />
maloftaj plezuroj en la vivo...", "kaj la aliaj, tie ĉi, ili ŝajnas tiel bonaj, feliĉaj kun siaj<br />
cigaredoj...", "ili estas vere liberaj, ili...", "kaj mi, mi sola senigas min je fundamenta<br />
libereco...", "kaj eble aŭtobuso min surveturos, kiam mi eliros el ĉi tie...", "kaj eble mi jam<br />
havas mian kanceron, do mi suferigas min por nenio...", tiam mi prognozas al ŝli apenaŭ 10<br />
minutojn de tiaj pripensoj, antaŭ ol ŝli almozpetos cigaredon el sia plej malbona malamiko,<br />
kiu intrigas por preni ŝlian oficon.<br />
Se male ŝli uzas mian sekretan armilon, ŝli pensos: "Ho! Kiel mi ne plu eltenas, mi tuj<br />
eksplodos, mi sentas, ke mi tuj ekbruligos unu... Kviete, mi analizu...". Rapida ĉirkaŭa<br />
pripenso. "Kio do tiel min puŝas fumi? Ha, estas la alveno de kafo!". Momento de pripenso:<br />
"Necesas ke mi lernu travivi tiun situacion sen cigaredo. Mi estas en lernejo. Mi estas la juna<br />
Jeudio Menuino trejniĝanta lerni malfacilan fragmenton violone. Tio dolorigas la fingrojn...<br />
kaj la orelojn! Miaj estas tiom senseblaj... Sed post kiam mi estos ĝin 20 fojojn ripetinta, tio<br />
fariĝos aŭtomate, la mano mem supreniros sur la tenilo, kaj mi tiam povos pensi pri ludado...<br />
Kiam, dum du aŭ tri semajnoj sinsekve, mi estos trinkinta mian tason da kafo, babilante kun<br />
kolegoj, kiuj plu fumas kiel kutime, mi ne plu sentos tiun internan blovon de bezono ekbruligi<br />
unu, mi estos libera". Tiel, ŝli transpasas de pasiva viktimosinteno al aktiva sinteno de<br />
konkero de libereco, kaj tio ĉion ŝanĝas. Tiu, kiu fajlas urĝan pecon en la metiejo de prizono,<br />
grumbletas: "Ne sufiĉas ke oni nin enkarcerigas, plie oni nin ekspluatas...". <strong>La</strong> sama ulo ne<br />
plendas pri sia laboro dum li fajlas stangon de sia ĉelo por gajni sian liberecon.<br />
Ŝajnas paradokse ke, post la unuaj tagoj de abstino, kiam ĉiuj okazoj estas bonaj por<br />
repreni cigaredon, mi neniam vidis rekomencon de fumado pro la "bonaj cigaredoj". Pro tiuj<br />
sorĉaj cigaredoj, kiujn fumanto taksas plej malfacile forigeblaj, tiu kun kafo post tagmanĝo,<br />
tiu dum interkurso, tiu post sporta seanco, tiuj cigaredoj "rekompenco", "premio",<br />
"interrilato", "ripozo". Fakte, ili revenis ĉiun tagon. Se necesas ripeti 20-foje la saman agon<br />
por ke ĝi fariĝu aŭtomata, post tri semajnoj ŝli estas lerninta trinki kafon sen cigaredo. Ŝli jam<br />
komencas ne plu pensi pri tio. Male, se cigaredo gravis por ŝlia sinteno dum festoj kun<br />
geamikoj, ŝli devos fariĝi alia rolulo, trovi alian animon. Antaŭe, ŝli ludis per sia paketo, sia<br />
fajrilo. Ŝli donacis cigaredon, proponis fajron. Ŝli tion ne plu havas, ŝli sin sentas nuda.<br />
Necesas trovi alian sintenon. Ĉu ludi per la brido de mansako? Ĉu enigi la manojn en poŝojn,<br />
ilin kunigi ĉe sia dorso? Ĉu fingrumi sian kravaton? Naturo ne ŝatas malplenecon, ŝli finfine<br />
trovos. Sed se ŝli tiel festus ĉiusemajne, kaj se necesus ripeti 20-foje sian novan rolon pro<br />
ŝanĝo de la rolulo, ŝli ne sin sentos komforte antaŭ paso de ses monatoj.<br />
Refumado? Plejofte ĝi estas antaŭplanita, primeditita de fumĉesadanto, kiu senĉese<br />
atendas honorindan okazon por provi esploron de ĵus elpensita maniero per kiu ŝli kapablos<br />
regi sian fumadon. Sed oni povas refumi ankaŭ pro tio ke oni ankoraŭ ne lernis regi situacion,<br />
kiun oni ne povas ripeti sufiĉe. Unu el miaj amikoj rekomencis fumi post ok jaroj de abstino,<br />
kiam mortis lia patrino. Oni ne ripetas 20-foje tian eventon. Mi memoras la historion de paro.<br />
Ili fumĉesis de pli ol du jaroj. Ili forveturas por ferioj kun novaj geamikoj. En la aŭto, la<br />
geamikoj proponas al ili "...tiujn brunajn maldikegajn cigaredojn, kvazaŭ malgrandajn<br />
cigarojn. Ni ne ilin konis". Ĉiuj ingrediencoj de refumado tie ĉeestas. Nova situacio, bezono<br />
de kunigo, sciemo pri nekonata marko, tipo ŝajne sendanĝera de tiel fajnaj kaj malgrandaj<br />
94