La Fumado - Eventoj

Ĉapitro VIII
La konsekvenco, kiun ni volas tiri el la simileco de okazaĵoj
estas malcerta, des pli ke ili estas ĉiam malsimilaj:
Neniu kvalito estas tiel universala en tiu figuraĵo kiel diverseco kaj malsameco.
Montaigne. Provoj. Libro III. Ĉapitro 13. Pri sperto.
LA FUMANTOJ
KIO ESTAS FUMANTO?
La demando ŝajnas miriga. Evidente: "Iu, kiu fumas". Tamen, malantaŭ tiu evidentaĵo
kaŝiĝas grava problemo, kiam oni volas science mezuri tabakismon, kompari statistikojn,
sekvi la evoluon de la "tabaka epidemio". La plej grava problemo pri matematiko estas la
grandega abstraktado farita kiam oni diras ke 1+1=2. Tio implicas ke 1=1, eĉ plie 1≡1 (1
identas 1). Nu la naturo ne konas tian identecon. Se oni konsideras pomojn, globetojn,
akvogutojn aŭ ovojn, kiuj nature similas, oni ĉiam trovos malsamecojn. Du saketoj po 5
pomoj neniam pezas same. Oni povas sumigi nur abstraktaĵojn. Oni ne sumigas viŝtukojn kaj
buŝtukojn, krom se oni pli supere abstraktas, ilin klasante "tolaĵoj". Ĉiuj ne fumadas saman
kvanton, sammaniere, samritme. Ni devos do imagi kategoriojn de fumantoj.
La nefumantoj
Oni facile tiel difinas "nefuminton", kiu neniam fumis. Tamen, inter tiuj, kiuj neniam
provis fumi, ĉu pro zorgiga manko de scivolo, ĉu pro malhelpa ĉirkaŭo, certe multaj havas
cerbon de fumonto. Ili tre dependiĝus de tabako se ili iam ekbruligus cigaredon. Ĉu ni povas
same klasi tiun, kiu neniam eksperimentis kaj tiun, kiu inhalis kelkajn enspirojn aŭ fumis
kelkajn cigaredojn, sed neniel interesiĝis pri ili kaj ne persistis? Oni ne komencas fumi eble
ĉar oni vivas kun nefumantoj, aŭ pro forta gepatra malpermeso. Ne komencas fumi ankaŭ
puritaneto, kiu similigis cigaredon kaj diablon, anksiulo, kiu timis, kaj solulo, kiu malŝatis sin
miksi kun grupoj de fumantoj. Finfine, ĉiu homo havas sian propran rilaton kun tabako. Do
partigi en tro multajn kategoriojn maltaŭgus. Krom se oni dezirus esplori precize la apartaĵojn,
kiuj klarigus kial oni fumas aŭ ne fumas, oni povas nomi "nefumantoj" tiujn, kiuj neniam
fumis, aŭ faris nur kelkajn provojn.
Tamen oni kutime nomas "nefumantoj" ankaŭ ulojn kiuj fumĉesis. Konsekvence oni
proponas al fumanto idealan celon fariĝi, aŭ pli ĝuste refariĝi "nefumanto". Mi taksas tiun
asimiladon nekonceptebla kaj utopia. Oni tiel petas de fumanto nefareblan taskon. Tiuj, kiuj
fumadis, forte dependis de tabako. Ili ne povas forgesi sian daŭran sperton pri tio. Malsamege,
fumprovintaj nefumantoj estas "nedependigeblaj". Cigaredo ne estas disigebla el la personeco
de fumanto, de ŝlia identeco. Tiel se oni proponas al ŝli iĝi "nefumanto", oni ŝlin petas vere
forgesi, kio kaj kiu ŝli estas, forstreki parton de sia vivo. Estas strategia eraro. Tiu perspektivo
povas nur ŝlin malinstigi al fumĉeso.
Oni povas elmontri gravajn malsamecojn inter nefuminto kaj tiuj, kiuj fumadas aŭ
fumĉesis. Iam la psikologo de mia hospitalo alvenis kun staketo da dosieroj sub brako, fiere
dirante al mi: "Mi taksis la anksiecon ĉe 46 fumantoj el viaj pacientoj laŭ la Ferreri Skalo".
Mi respondis, ke mi povos nenion eltiri el tio ĉi. Estus necese ilin kompari kun nefumintoj,
eksfumantoj, kaj fumantoj kiuj ne deziras fumĉesi. Iomete ĉagrenita, li foriris. Kelkajn
monatojn poste, li revenis kun multe pli dika stako da dosieroj. Li trovis kaj esploris 46
76