26.08.2013 Views

La Fumado - Eventoj

La Fumado - Eventoj

La Fumado - Eventoj

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

tabako ebligus reteni karbono-monooksidon, akroleinon, nitrilojn (ĉefe cianatan acidon),<br />

fenolojn kaj aromatajn hidrokarbonojn.<br />

<strong>La</strong> rektaj prilaboradoj de tabako ne celis la aliajn nocajn elementojn, escepte uzon de<br />

acido por elimini radioaktivan polonion, kaj aliajn metalojn, plumbon kaj precipe nikelon,<br />

arsenikon, kadmion kaj kromion, kiuj estas kancerogenaj.<br />

Nuntempe, plejmulto de la industriaj cigaredoj havas filtrilon. Tiu celas kaptile ekstrakti<br />

el fumo nocajn erojn, sed ankaŭ elementojn de la gasa fazo, karbono-monooksidon kaj<br />

venenojn por la bronkaj vibraj haretoj (cianata acido, akroleino, amoniako, formolo kaj azota<br />

dioksido).<br />

<strong>La</strong> filtriloj ne plu enhavas asbeston. Nuntempe ili estas farataj el fadenetoj el celuloza<br />

acetato je ĉirkaŭ 20 mikrometroj, kun sekcoj laŭ I, X aŭ Y por pligrandigi la surfacon,<br />

firmigitaj per plastaĵo (triacetino) kiu konstituas 6% de la pezo. Ekzistas filtriloj ankaŭ el<br />

papero, aliaj parte el papero, parte el celuloza acetato. Ili kaptas ĉirkaŭ 50% de la partikla<br />

fazo. Iuj filtriloj havas en la meza parto aktivan karbon, kiu retenas de 60% ĝis 95% el iuj<br />

elementoj de la gasa fazo. Ju pli rezistas filtrilo la transiron de fumo, des pli efika ĝi estas.<br />

Tamen, la necesa enspira peno de fumanto limigas la uzon de tiu eblo.<br />

Ventolo de filtriloj, krom diluado de fumo, malvarmigas la fumon kaj faciligas<br />

kondensadon de nikotino kaj gudro. Plie, ĉar kompense ventolo malgrandigas la enspiran<br />

reziston, filtrilo povas esti pli densa super la truoj. Ĝi do plibone retenas la partiklan fazon de<br />

transiranta fumo. Fine, pro tio ke la fumoelfluokvanto estas pli malgranda, la produktokvanto<br />

da karbono-monooksido estas malgrandigita, ĉar ĝi difuziĝas pli facile eksteren.<br />

Ve, fumanto trovas mem la evitadon: ŝli forigas la filtrilon. Ĉar por konservi iom da<br />

gusto, tabakoj de ventolitaj cigaredoj estas paradokse pli fortaj ol tiuj de fortaj cigaredoj, ŝli<br />

do trovas tiujn cigaredojn bonegaj.<br />

Multaj patentoj protektas filtrilojn, kiuj selekte retenas iujn nocajn elementojn, sed tiuj<br />

neniam estas fabrikitaj de industrio. Oni eĉ proponis cigaredingon similantan katalizan<br />

ellastubon, kun platena fadeneto, varmigata per elektra rezisto, kiu necesigas pilon.<br />

Krom tabako, papero kaj filtriloj, gravas la formo de cigaredo, por atingi la deziritajn<br />

produktokvantojn, kaj ankaŭ por aliaj motivoj, ekzemple modo, "komforto" de fumanto. Oni<br />

provis modifi la diametron de cigaredo, la longecon de filtrilo, de tabakrulaĵo. Cigaredo 120mm<br />

longa havas tabakan rulaĵon, kiu mem konstituas filtrilon pli efikan ol tiu de norma<br />

cigaredo 70-mm longa, sed enhavas pli da tabako, do produktas pli grandan kvanton da<br />

nikotino kaj gudro. Pli mallonga rulaĵo enhavas malpli da tabako, la maŝino enspiras malpli<br />

da fojoj, la filtrilo estas ofte pli longa, do la produktokvanto da nikotino kaj gudro estas pli<br />

malgranda.<br />

LA ARTEFARITAJ CIGAREDOJ<br />

Multaj nocaj elementoj de fumo ne antaŭekzistas en tabako. Ili naskiĝas dum brulo. Nu,<br />

ne necesas bruligi tabakon por dependi. Tiuj, kiuj maĉas aŭ snufas tabakon ofte treege<br />

dependas. Oni provas elimini la brulon. Ĉar oni pensas ke nikotino estas la adiktiva substanco,<br />

la unua ideo estis fari ion, kio similas cigaredon, sed ebligas inhali nur puran nikotinon. Estis<br />

la usona cigaredo "Favor®", farita en 1987. Eble ĉar ĝi ne entenis tabakon, la usona FDA<br />

(Food and drug administration) ne permesis ĝian komercan vendon.<br />

<strong>La</strong> usona cigaredo "Premier®" (1988, RJReynolds) uzis brulon de peco de pura<br />

karbono. <strong>La</strong> varmaj gasoj varmigis tabakon sorbigitan per glicerolo, propilenglikolo kaj<br />

70

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!