La Fumado - Eventoj

La enspirita fumo trairas densan celulozan filtrilon (kembriĝa filtrilo), kies poroj
diametras 0,3 mikrometrojn. Ĝi lasas sur la filtrilo la suspensajn partiklojn, kiuj ĝin igas
videbla. Ĉiu fumanto iam blovis fumon tra naztuko kaj vidis tian maronkoloran deponaĵon.
Estas la kondensaĵo. Tiu ĉi enhavas la tutan nikotinon kaj la akvan vaporon, kiu devenas de
humideco de tabako aŭ formiĝas dum brulo, kaj kondensiĝas sur la filtrilo. Oni dozas la akvon
kaj la nikotinon. La ceteran brunan mason oni nomas gudro. Oni izolis plurajn milojn da
diferencaj substancoj en la gudro. Plejparte ili estas nenocaj, sed iuj estas danĝeregaj, ĉar ili
povas kaŭzi kancerojn. Se ekzemple oni dozas 0,8 mg da nikotino kaj 12 mg da gudro en la
filtrilo, tion oni devige presos sur la cigaredopaketoj. Tiel tio ne estas la enhavo de cigaredo,
kiel oni ofte kredas, sed la produktokvanto, t.e. la kvanto de nikotino kaj gudro dozitaj en la
filtrilo de la maŝino post la maŝinfumado de unu cigaredo laŭ la internaciaj normaj kondiĉoj.
Sed fumanto ne estas maŝino. Ŝli povas treege variigi tiun produktokvanton laŭ sia
fumomaniero. Kiom da diferenco inter tiu, kiu enspiras tri buŝplenojn kaj poste forĵetas
stumpon 7cm longan, kaj tiu, kiu enspiras po kvar grandajn buŝplenojn minute kaj fumas la
duonon de la filtrilo! Des pli ke parto de la gudro kaj nikotino el la unuaj enspiroj kondensiĝas
en la ankoraŭ nefumitan tabakon, kiu agas kiel filtrilo. Tiel, ju pli proksime de la cigaredofino
oni fumas, des pli noca estas la fumo.
Gasoj transiras la filtrilon. Ili ne estas sendanĝeraj. Ili enhavas multe da karbonomonooksido,
kiel ĉiuj gasoj devenantaj el brulo. Nuntempe en Francio, oni devige presas tiun
produktokvanton sur la cigaredopaketoj. Karbono-monooksido forte fiksiĝas sur la
hemoglobino de ruĝaj globuloj, kien normale fiksiĝas oksigeno. La globulo ne plu povas
plene sin ŝarĝi per oksigeno en la pulmoj por ĝin transporti en aliajn korpajn partojn. Por
malgravigi tiun nesufiĉecon de transporto, fumantoj fabrikas iom pli da ruĝaj globuloj, same
kiam oni longe vivas en altaj montaroj. Tio malgrandigas la sangofluidecon. En muskoloj
ekzistas speciala hemoglobino, kiu konstituas malgrandan oksigenan rezervon. Karbonomonooksido
venenas ankaŭ tiun kvazaŭhemoglobinon. Tio povas klarigi la laciĝon de
fumegantoj. Plie, karbono-monooksido estas grava kaŭzo de arteriaj obturoj ĉe fumantoj.
En tiuj gasoj, oni trovas multe da iritantaj substancoj, kiel akroleinon, kiu donas
malagrablan senton, kiam oni enspiras vaporojn de tro varma oleo malkomponiĝanta en pato.
Oni ankaŭ trovas la iritegantan formolon, kiu povas plirapidigi la formadon de kanceroj. Ĉiuj
tiuj substancoj detruas la fragilajn bronkajn ĉelojn. Tiuj ĉeloj havas vibropovajn haretojn, kiuj
per siaj kunordigitaj movoj konstituas unusensan vojon kvazaŭ rultapiŝon, kiu reascendigas al
la gorĝo la mukon, ĉe kiu algluiĝis la inhalitaj polvoj kaj mikroboj. Poste, oni glutas la
mukon. Tiuj iritantaj substancoj ankaŭ stimulas aliajn ĉelojn, kiuj fabrikas mukon,
pligrandigante la mukoproduktadon por defenda reakcio. Pro tio ke tiu muko ne plu povas
ascendi al la gorĝo, ĝi akumuliĝas en bronkojn. Oni povas ĝin elĵeti nur per tuso. Fine
mikroboj multiĝas en la bronkoj, la bronkoj infektiĝas, la sputoj fariĝas pusaj. Ĉio povas
resaniĝi se oni fumĉesas. Sed kiam kronika bronkito ennestiĝas, bronkoj perdas sian suplecon.
Aero povas ankoraŭ facile eniri, ĉar la enspiraj muskoloj kreas malpremon en la torako. Tiu
malpremo enspirigas aeron, kaj ankaŭ malfermas la bronkojn. Sed dum elspiro aero malfacile
eliras. Necesas kontrakti muskolojn por ĝin elpuŝi. Tio platigas la bronkojn, kaŭzante plian
obstaklon. La pulmoj ne povas komplete malpleniĝi. Ili ŝvelas, okazas emfizemo. La spira
insuficienco estas gravega handikapo.
Evidente, la publiko pli kaj pli konas tiajn abomenaĵojn. Sed ĉar fumanto ĝenerale ne
deziras fumĉesi, ŝli pli inklinas akcepti mildajn solvojn. Tabakofabrikistoj konkuradis por
malgrandigi la produktokvanton de nikotino kaj gudro. Unue, ili faris mildajn cigaredojn,
poste mildegajn. De 1,5 mg da nikotino kaj 30 mg da gudro, la fortaj cigaredoj reduktiĝis je
nur 1,2 mg, poste 0,8 mg da nikotino kaj 12 mg da gudro. Nuntempe, la produktokvanto de iu
61