26.08.2013 Views

La Fumado - Eventoj

La Fumado - Eventoj

La Fumado - Eventoj

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

ili plu premis stangon nur por ĝui spektaklon? Mi proponas hipotezon, kiu eble klarigas la<br />

dependecan misteron. Ĝi eksplikus kial nikotino ja tiom negravas, kaj kontraŭe multe gravas<br />

eventoj kaj situacioj, sed kial nikotino necesas por dependiĝi.<br />

Ho, tempo, interrompu vian flugon... (<strong>La</strong>martine)<br />

Fatale, tempo pasas. <strong>La</strong> homaro ĉiam deziras ĝin haltigi, ĝin fiksi. Surrokaj freskoj,<br />

skribarto, libroj, statuoj, desegnoj, pentrarto, fotografioj estas senesperaj provoj por malebligi<br />

ke la longa nerezistebla rivero de la vivo forportas ĉion en neniecon. Sed antaŭ tiuj artefaritaj<br />

memoriloj, ni jam sentis la neceson marki tempajn lokojn, same kiel valsa dancanto sinsekve<br />

fiksas per la okuloj la orkestron, la bufedon, poste la pordon, antaŭ ol liaj okuloj fiksiĝas, de<br />

kiam li rigardas pasive vertiĝan seninterrompan buntan bendon, kiu defilas antaŭ li.<br />

Ĉiu spertas distingindajn, "stampantajn" eventojn dum sia vivo. Tiuj eventoj kutime<br />

kaŭzas emocion aŭ streson. Tiuj sentoj sekreciigas adrenalinon, noradrenalinon, dopaminon<br />

en la cerbon. Tiuj hormonoj aktivigas cerbajn regionojn, kiel la hipokampon, kie ili stampas<br />

eventon en memoron. Tio similas la fotoalbumon de via libertempa vojaĝo, kiun vi ŝatas<br />

foliumi. Fine, la fotoj fariĝas pli gravaj ol la memoro de aliaj vojaĝaj eventoj. Ĉar ju pli vi<br />

ripetas ion, des pli vi memortenas kaj ŝatas ĝin. <strong>La</strong> ripetado firmigas en la memoro tiujn<br />

markojn. Infanoj ofte tedas nin per siaj ripetemaj ludoj. Tiuj markoj estas trankviligaj kaj<br />

gravas por nia ekvilibro en moviĝema ĉirkaŭo.<br />

Nu, nikotino sekreciigas tiujn hormonojn same kiel faras emocioj kaj streso. Do ĝi<br />

ebligas stampi la eventon "sono-lumo" en memoron. Ĝi necesas por ligi la stangan premon<br />

kun la evento. Post kiam ili estas kunligitaj kaj firmigitaj per ripetado, ĝia rolo estas finita. <strong>La</strong><br />

spektaklo mem ne gravas. Ĝi ne estas sufiĉe interesa por iĝi "memstampanta evento", sed ĝia<br />

ripetado kun nikotino igis ĝin "stampita evento". Same ĉe la fumanto. Evento, kiu instigas<br />

fumi, kutime ne estas "memstampanta", ĝi estas "stampita" de ekstera agilo, la cigareda<br />

nikotino. Sed la cigaredo estas sur la foto, kvazaŭ iafoje la fotografisto, kiu rapide kuniĝas en<br />

grupo. Tiel, oni ĝin vidas sur ĉiuj fotoj, sed de diversaj eventoj. Ĝi estas la nura konstanta ero,<br />

tiel fariĝas la plej grava! Same kiel la televida intervjuisto fariĝas pli fama ol la invititoj.<br />

Kurioze, ratoj pli kaj pli ofte premas stangon post la nikotina forigo. Tio signifas ke<br />

nikotino estas pli vere obstaklo kontraŭ pliigo de premoj. Eble pro tio ke se ratoj pli premus,<br />

ili ricevus pli da nikotino, tiel ili malsaniĝus. Sed ankaŭ, nikotino klare ne estas la evento.<br />

Eble vi preferus la invititon ol la intervjuiston. Eble vi ŝatis vian amikon, kiu prezentis al vi<br />

vian amantinon, sed poste vi preferus esti nur izole kun ŝi. Tial, post fumĉeso, eksfumantoj ne<br />

nur plu ŝatas agrablajn situaciojn, dum kiuj oni iam fumadis, sed ofte pli kaj pli ĝuas ilin.<br />

Fumanto, kiu multe bedaŭras denove fumadi, al mi diris ke, la lastan fojon kiam li<br />

fumĉesis, li estis mirigata de la nekonita senta intenseco de agrablaj eventoj, kiel bela pejzaĝo<br />

aŭ muziko. Kvazaŭ cigaredo malvenus dum tiaj momentoj. Tio kontraŭas la komunan timon<br />

de fumantoj, kiuj pensas: "Kiel mi kapablus vivi kaj ŝati tiujn feliĉajn eventojn sencigarede?"<br />

53

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!