26.08.2013 Views

La Fumado - Eventoj

La Fumado - Eventoj

La Fumado - Eventoj

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

per gudro. Precize, 20 cigaredoj tage riskigas duoble ol 10, sed tiu, kiu fumadis dum 20 jaroj<br />

riskas 24-foje pli ol tiu, kiu fumadis dum 10 jaroj. Por kaŭzi haŭtokanceron, ne sufiĉas abunde<br />

ŝmiri unufoje la orelon de kuniklo per multe da gudro. Oni devas ĉiutage dum pluraj semajnoj<br />

ĝin ŝmiri per diluita gudra solvaĵo. Tiel, 30-procenta malgrandigo de inhalo malgrandigas nur<br />

trione la riskon, kaj por atingi tiun malgrandigon, necesus tiel inhali vivlonge. Pro tio ke ne<br />

estas realigeble, la nura eblo por malpliigi la riskon estas fumĉesi kiel eble plej frue.<br />

En la supre dirita eksperimento pri inhaliloj, ĉiuj uloj, obeante la instrukciojn, dividis<br />

per 3 la nombron da tagaj cigaredoj, sed malpli inhalis nur je 30%. Tamen ili estis atingintaj el<br />

inhaliloj sian kutiman kvanton da nikotino. Tio eble signifas ke ili serĉas aliajn substancojn en<br />

fumo ol nikotinon. Plie kaj grave, kvankam oni donas al ili la inhalilojn senkoste, nur 27 el la<br />

200 fumantoj ricevintaj la nikotinajn inhalilojn persistas ilin uzi post unu jaro, kontraŭ 12 el la<br />

200 ricevintaj la placebajn inhalilojn. Oni ne povas esperi malpliigi riskon per tiel mallonga<br />

uzo. <strong>La</strong> heroinotoksiĝemuloj certe estus pli ŝatintaj heroinoinhalilojn.<br />

<strong>La</strong> farmacia industrio ne estas la unua, kiu proponis nikotininhalilojn. Tabakfabrikisto,<br />

scianta ke nikotino estas kvazaŭ senkulpa pri la malsanoj kaŭzitaj de tabako, proponis en 1987<br />

cigaredon "sen fumo kaj sen tabako", la "Favor®". Tiu ĉi simple estas vatobulo sorbigita per<br />

nikotino en tubo similanta cigaredon. Tiu preskaŭ similis la nuntempan farmacian inhalilon.<br />

Surprize, dum oni jam multe uzis nikotinajn maĉgumojn, la usona FDA-o (Food and Drug<br />

Administration) malpermesis tiajn "cigaredojn", kaj motivis la decidon pro tio ke nikotino<br />

eble dependigos homojn.<br />

Sed fumanto ne ŝatas uzi nikotinon anstataŭ cigaredon. <strong>La</strong> fortega tabakodependeco ne<br />

estas nura nikotinodependeco.<br />

Kio eble estas la rolo de nikotino?<br />

<strong>La</strong> tabaka dependeco necesigas nikotinon. Sed nikotina dependeco ne ekzistas. Kion oni<br />

povas hipotezi por klarigi tiun paradokson?<br />

Mia eks-lernantino Caroline Cohen faris en 2003 mirindan esploron. Mi opinias ke ŝi ne<br />

eltiris ĉiujn gravajn konsekvencojn el ĝi. Jen tiu esploro. Unue, ŝi elektis ratojn, kiuj plej<br />

aktive moviĝas en kaĝo, post kiam ili estas injektitaj per nikotino. De la hieraŭo, ŝi fastigis<br />

ilin. Matene, ŝi metis ilin en kaĝojn havantajn du regstangojn. Multaj ratoj rapide komprenas<br />

ke unu el la du stangoj per premo havigas biskviteton. Poste, ŝi ŝanĝis la efikon de tiu<br />

regstango: ĝi ne plu disdonas biskviteton, sed kaŭzas envejnan nikotinan injekton. <strong>La</strong> alia<br />

stango igas nur injekton de sala akvo. Iuj ratoj injektadas al si nikotinon. Ŝi faris du grupojn el<br />

tiuj ĉi ratoj. Ekde tiu momento, unu ricevas plu nikotinon, la alia nur salan akvon. Poste, ĉiu<br />

premo sur iu ajn stango kaŭzas "son-luman" spektaklon: ampoleto eklumiĝas, dum sono<br />

ekzumas.<br />

<strong>La</strong> spektaklo ne ŝanĝas la preman oftecon ĉe la ratoj, kiuj plu ricevas nikotinon. Tiuj,<br />

kiuj ricevas salan akvon, iom post iom malpli premas la regstangon, fine samofte kiel ili<br />

premas la senefikan stangon. Do la nura spektaklo ne kapablas premigi stangon. Iu ajn<br />

konkludus ke ratoj dependiĝas de nikotino.<br />

Sed Caroline estas bona esploristino. Ŝi forigas nikotinon el la injekto. Miriga rezulto.<br />

Ratoj ne nur plu premas stangon, sed ili premas ĝin pli kaj pli ofte, ĝis 50% pli ofte ol kiam ili<br />

ricevis nikotinon, sed sen nikotino, nur por ĝui spektaklon, daŭre dum pli ol du monatoj!<br />

Post kiam ŝi forigas la spektaklon, rapide la ratoj ĉesas premi la stangon.<br />

Tiu esploro pruvas ke nikotino ne plu necesas por subteni dependecon. Oni povas<br />

kompreni kial malsataj ratoj lernis premi stangon por ricevi nikotinon, ĉar nikotino altigas<br />

ilian glukemion same kiel manĝi biskvitetojn, kiujn distribuis antaŭe tiu sama stango. Sed kial<br />

52

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!