Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
malkonkordo inter la intensa pretigo por agi, batali aŭ forkuri kaj la neeblo agi. Ĉar oni scias<br />
nek de kie povus veni la danĝero, nek kontraŭ kiu aŭ kio batali, nek kien forkuri por ŝirmiĝi.<br />
Sed oni sentas forte sian batantan koron, kaj sian muskolan streĉon. Tiaj stresaj fizikaj sentoj<br />
realigas la situacion. Ili kreskigas angoreton. Tiel povas naskiĝi senfina cirklo, eble ĝis angoro<br />
kaj paniko.<br />
Nur du solvoj ekzistas por eliri el angoreto. Aŭ oni mildigas la simpatan reakcion per<br />
medicinaĵoj, trankviligaĵoj, betablokantoj, kiuj malstreĉas muskolojn aŭ malakcelas la koron.<br />
Aŭ oni provas en iu ajn maniero evakui tiun ago-bezonon, kiu ne havas difinitan celon. Oni<br />
povas barakti, sed tio riskas pliigi la panikon. Oni povas trovi propekan kapron por malŝarĝi<br />
sian agresemon. Oni povas orienti sian energion al strukturitaj agoj, ritaroj, preĝoj, simbolaj<br />
oferoj...<br />
Cigaredo ebligas ĉion ĉi fari. Oni povas ĝin fingrumi, ekbruligi, eĉ per angoretaj<br />
tremantaj manoj. Tiel oni agas, oni faras. Oni ankaŭ plenumas de longe lernitan riton.<br />
Cigaredo estas elfluilo, distrilo de agresemo, ŝajno de batalo, ofero, aĵo, kiun oni detruas per<br />
fajro, findetruas dispremante la stumpon plurfoje ĉiusence en la cindrujo, eĉ finfine ĝin<br />
disŝirante per peco de alumeto. Fumo estas ankaŭ ŝajno de forkuro, kiam fumanto sin kaŝas<br />
malantaŭ ekranon de fumo, kiu ŝlin envolvas en varman kaj rekuraĝigantan etoson. Plie, fumo<br />
skrapas la trakeon. Tio pruvas ke aero povas eniri tra la angorokunpremita gorĝo, do ke oni<br />
spiras (spiritus), do ke oni vivas.<br />
Certe tio gravas por klarigi, kial cigaredo ebligas regi angorigontan situacion. Se oni<br />
povus mildigi angoreton simple per cigaredo, kial nepre estu cigaredo de tabako? Cigaredo de<br />
eŭkalipto, eĉ fumo de ajna folio, aŭ de incensa bastoneto? Tia fumo estus multe pli efika,<br />
ĝuste ĉar ĝi ne enhavas nikotinon, kiu pliigas angoreton. Ĉar la psikologiaj testoj pruvas, ke la<br />
angornivelo iom post iom malgrandiĝas post fumĉeso.<br />
Fumĉesanto plendas ofte pri nervozeco, agresemo, iriteblo, aparte pro la streso de<br />
fumĉeso. Ĉio glatiĝas, kiam ŝli denove fumas. Estas do malfacile diri, ĉu nikotino estas<br />
primare trankviligilo, aŭ ĉu simple fumado forigas mankon. Necesus scii, ĉu nikotino<br />
trankviligus nefumantojn, aŭ ĉu dozoj bonege tolerataj de fumantoj ilin malsanigus.<br />
Mi pensas ke oni konis la solvon de la paradokso de Nesbitt antaŭ ol li ĝin priskribis. En<br />
1969, la usona fiziologo Domino elmontris, ke fumi cigaredon nuligas la patelan reflekson.<br />
Ĉiuj kuracistoj frapas vian genuon per marteleto por taksi la nivelon de la daŭra streĉo de viaj<br />
muskoloj, la muskola tonio. Tiu tonio varias laŭ grado de vigleco. Tiu, kiu ekdormas sur sia<br />
seĝo, eble defalos ĉar ŝliaj muskoloj estas malstreĉitaj. Tiam ŝlia patela reflekso estas nuligita.<br />
Dumnokte, dormanto estas tute malstreĉita. Sed, se la vekhorloĝo subite forte sonas, la<br />
muskoloj fortege subite restreĉiĝas. Tiam vi nevole ekstaras abrupte el la lito, konfuzita, ne<br />
sciante, kie vi estas. Cigaredo malstreĉas la tonion same, kiel dum dormo. Estas la efiko de<br />
nikotino. Kiam motora nervo de la mjelo elsendas al muskolo la ordonon kuntiriĝi, ĝi<br />
samtempe elsendas duplikaton de tiu ordono reire en la mjelon al neŭronetoj. Kiam la ordono<br />
estas tro forta, tiuj neŭronetoj bremsas la motorajn neŭronojn de nervo. Tiu retrokontrolo<br />
evitas ekscesajn kontrahiĝojn, kramfojn. Ja nikotino senpere stimulas tiujn neŭronetojn, do<br />
malstreĉas muskolojn, malpliigas la tonion. Tiel, nikotino stimulas la cerbon kaj vigligas same<br />
kiel streso, kaj devus pliigi la muskolan tonion. Sed samtempe ĝi stimulas la mjelajn<br />
neŭronetojn, malpermesante, ke la cerbo stimulu la muskolan motoran nervon, do malpliigas<br />
la tonion.<br />
Tiel la paradokso ne ekzistas. Nikotino reale stimulas, "stresas" la cerbon, sed per sia<br />
ago sur la mjelon, ĝi reale malstreĉas la muskolojn. Fumanto sentas tiun malstreĉon, dirante<br />
ke cigaredo ŝlin "rilaksas".<br />
45