26.08.2013 Views

La Fumado - Eventoj

La Fumado - Eventoj

La Fumado - Eventoj

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

malkonkordo inter la intensa pretigo por agi, batali aŭ forkuri kaj la neeblo agi. Ĉar oni scias<br />

nek de kie povus veni la danĝero, nek kontraŭ kiu aŭ kio batali, nek kien forkuri por ŝirmiĝi.<br />

Sed oni sentas forte sian batantan koron, kaj sian muskolan streĉon. Tiaj stresaj fizikaj sentoj<br />

realigas la situacion. Ili kreskigas angoreton. Tiel povas naskiĝi senfina cirklo, eble ĝis angoro<br />

kaj paniko.<br />

Nur du solvoj ekzistas por eliri el angoreto. Aŭ oni mildigas la simpatan reakcion per<br />

medicinaĵoj, trankviligaĵoj, betablokantoj, kiuj malstreĉas muskolojn aŭ malakcelas la koron.<br />

Aŭ oni provas en iu ajn maniero evakui tiun ago-bezonon, kiu ne havas difinitan celon. Oni<br />

povas barakti, sed tio riskas pliigi la panikon. Oni povas trovi propekan kapron por malŝarĝi<br />

sian agresemon. Oni povas orienti sian energion al strukturitaj agoj, ritaroj, preĝoj, simbolaj<br />

oferoj...<br />

Cigaredo ebligas ĉion ĉi fari. Oni povas ĝin fingrumi, ekbruligi, eĉ per angoretaj<br />

tremantaj manoj. Tiel oni agas, oni faras. Oni ankaŭ plenumas de longe lernitan riton.<br />

Cigaredo estas elfluilo, distrilo de agresemo, ŝajno de batalo, ofero, aĵo, kiun oni detruas per<br />

fajro, findetruas dispremante la stumpon plurfoje ĉiusence en la cindrujo, eĉ finfine ĝin<br />

disŝirante per peco de alumeto. Fumo estas ankaŭ ŝajno de forkuro, kiam fumanto sin kaŝas<br />

malantaŭ ekranon de fumo, kiu ŝlin envolvas en varman kaj rekuraĝigantan etoson. Plie, fumo<br />

skrapas la trakeon. Tio pruvas ke aero povas eniri tra la angorokunpremita gorĝo, do ke oni<br />

spiras (spiritus), do ke oni vivas.<br />

Certe tio gravas por klarigi, kial cigaredo ebligas regi angorigontan situacion. Se oni<br />

povus mildigi angoreton simple per cigaredo, kial nepre estu cigaredo de tabako? Cigaredo de<br />

eŭkalipto, eĉ fumo de ajna folio, aŭ de incensa bastoneto? Tia fumo estus multe pli efika,<br />

ĝuste ĉar ĝi ne enhavas nikotinon, kiu pliigas angoreton. Ĉar la psikologiaj testoj pruvas, ke la<br />

angornivelo iom post iom malgrandiĝas post fumĉeso.<br />

Fumĉesanto plendas ofte pri nervozeco, agresemo, iriteblo, aparte pro la streso de<br />

fumĉeso. Ĉio glatiĝas, kiam ŝli denove fumas. Estas do malfacile diri, ĉu nikotino estas<br />

primare trankviligilo, aŭ ĉu simple fumado forigas mankon. Necesus scii, ĉu nikotino<br />

trankviligus nefumantojn, aŭ ĉu dozoj bonege tolerataj de fumantoj ilin malsanigus.<br />

Mi pensas ke oni konis la solvon de la paradokso de Nesbitt antaŭ ol li ĝin priskribis. En<br />

1969, la usona fiziologo Domino elmontris, ke fumi cigaredon nuligas la patelan reflekson.<br />

Ĉiuj kuracistoj frapas vian genuon per marteleto por taksi la nivelon de la daŭra streĉo de viaj<br />

muskoloj, la muskola tonio. Tiu tonio varias laŭ grado de vigleco. Tiu, kiu ekdormas sur sia<br />

seĝo, eble defalos ĉar ŝliaj muskoloj estas malstreĉitaj. Tiam ŝlia patela reflekso estas nuligita.<br />

Dumnokte, dormanto estas tute malstreĉita. Sed, se la vekhorloĝo subite forte sonas, la<br />

muskoloj fortege subite restreĉiĝas. Tiam vi nevole ekstaras abrupte el la lito, konfuzita, ne<br />

sciante, kie vi estas. Cigaredo malstreĉas la tonion same, kiel dum dormo. Estas la efiko de<br />

nikotino. Kiam motora nervo de la mjelo elsendas al muskolo la ordonon kuntiriĝi, ĝi<br />

samtempe elsendas duplikaton de tiu ordono reire en la mjelon al neŭronetoj. Kiam la ordono<br />

estas tro forta, tiuj neŭronetoj bremsas la motorajn neŭronojn de nervo. Tiu retrokontrolo<br />

evitas ekscesajn kontrahiĝojn, kramfojn. Ja nikotino senpere stimulas tiujn neŭronetojn, do<br />

malstreĉas muskolojn, malpliigas la tonion. Tiel, nikotino stimulas la cerbon kaj vigligas same<br />

kiel streso, kaj devus pliigi la muskolan tonion. Sed samtempe ĝi stimulas la mjelajn<br />

neŭronetojn, malpermesante, ke la cerbo stimulu la muskolan motoran nervon, do malpliigas<br />

la tonion.<br />

Tiel la paradokso ne ekzistas. Nikotino reale stimulas, "stresas" la cerbon, sed per sia<br />

ago sur la mjelon, ĝi reale malstreĉas la muskolojn. Fumanto sentas tiun malstreĉon, dirante<br />

ke cigaredo ŝlin "rilaksas".<br />

45

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!