La Fumado - Eventoj

vortoj. Post variaj tempoj, li demandis, kiujn objektojn kaj vortojn ili memoras. Plie, ekrano
pleniĝis per hazarde elektitaj kaj lokitaj literoj. Tiam ili devis alklaki unu el ĉiuj du literoj X,
dum tri minutoj. La komputilo nombris la bonajn kaj erarajn klakojn. Li trovis neniun
diferencon inter la tri grupoj. Eble la fumĉesantoj malpli bone sukcesus se li estus testanta ilin
la morgaŭan aŭ postmorgaŭan fumĉestagon, sed post unu semajno, ĉiuj sukcesis same.
Verŝajne la kaŭzo de tabakdependeco ne estas serĉo de pli bona psika funkcio.
Malstreĉaĵo kaj angoretaĵo
La usona fiziologo Cannon observis la reakciojn de kato, kiam oni ĝin agresas. La
pupiloj dilatiĝas, la haroj hirtiĝas, la animalo arkiĝas. Ĝiaj gamboj streĉiĝas. Samtempe la
koro plirapidiĝas, la hepato sekrecias glukozon en la sangon. Sekreciita adrenalino kaj
simpata stimulo kaŭzas tiujn efikojn por prepari venontan barakton. Laŭ la fama frazo de
Cannon, la animalo sin pretigas por "fight or flight" (batali aŭ forkuri). Oni sentas la samajn
fiziologiajn ŝanĝiĝojn, kiam oni timas atakon. Se dumnokte oni aŭdas nenormalan sonon en la
hejmo, la koro plirapidiĝas, oni tuj plivekiĝas, oni aŭskultegas plej etan kraketon. Ĉefe, oni
sin sentas streĉa, kunstreĉa, preta por defendo. Tia vigleco kaj muskola streĉo havas saman
kaŭzon, la cerban stimulon per adrenalino kaj noradrenalino. Nikotino sekreciigas tiujn
substancojn. Ĝi vigligas same kiel streso. Multaj fumantoj diras, ke tabako ilin stimulas,
vigligas, kaj tiel ili pli bone laboras. Ili pli facile eltenas fortegajn penadojn, malvarmon. Ili
povas resti viglaj dum longa nokta deĵoro. Do la cerba efiko de nikotino devus tute simili
streson.
Tiel nikotino devus pligrandigi la muskolan streĉon. Male, 80% el la fumantoj diras, ke
la unua efiko de tabako estas kvietigo, malstreĉo. La usonano Nesbitt rimarkis tiun
paradokson. Certe substancoj estas ambaŭe stimulivaj kaj sedativaj. Tio dependas de la dozo
kaj de la tempo post la enpreno. Ekzemple, alkoholo tuj ekscitas, iafoje violente, sed poste la
drinkulo ofte endormiĝas. Sed la paradokso estas, ke substanco kapablas samtempe stimuli kaj
malstreĉi. Se oni mergas manon en miksaĵon de varma kaj malvarma akvo, oni perceptas ne
ambaŭ sentojn de varmeco kaj malvarmeco, sed mezan senton de pli malpli varmeteco.
Oni serĉis biologiajn eksplikojn. Nikotino sekreciigas aliajn mediatorojn krom
adrenalinon, noradrenalinon kaj dopaminon. Ekzemple la mediatoron "GABA", kiu stimulas la
receptoron de trankviligaĵoj. Ĝi sekreciigas serotoninon, kiu kaŭzas saton, kaj kies manko
kaŭzas deprimon. Ĝi sekreciigas ankaŭ endorfinojn, kiuj similas morfinon.
Oni proponis du psikologiajn eksplikojn. La unua estas, ke fumanto kutimas senti la
stimulon de tabaka fumo, kiu similas streson. Tiel, kiam okazas streso, ŝli atribuas la sentitajn
efikojn al la cigaredo. La dua estas, ke fumado stimulas kvazaŭ seninterrompe la simpatan
sistemon tiel forte, ke NENIO kapablas pligrandigi la stimulon de tiu sistemo, tiel ke fumanto
ne scipovas senti la influon de streso sur la fono de tabaka stimulego. Same kiel oni ne
komprenas parolojn en brukonfuzo far homamaso. Tiuj ĉisupraj du eksplikoj konkludigas, ke
streso ne estas “kuracata” de cigaredo, sed ke nur ĝia percepto estas malebligita pro saturiga
stimulo de la simpata sistemo far tabako. Nu, cigaredo nur preventus la senton je streso. La
saturitaj fumantoj estus malpli stresigeblaj ol nefumantoj. Sed fumantoj diras ke, fronte al
stresa situacio, cigaredo ilin kvietigas kaj rilaksas, ke cigaredo kuracas streson.
Oni ofte konfuzas streson kun angoreto. La malsameco gravas. Streso estas fiziologia
reakcio kontraŭ atako aŭ reala minaco. Ĝi ne implicas angoreton. La boksisto sur boksejo
estas ekstreme stresita. Liaj muskoloj estas streĉitaj, lia koro plirapidas, li atentege pririgardas
la movojn de la kontraŭulo. Sed li ne angoras, li tute sin koncentras en la ago. Male, angoreto
estas la difuza malpreciza antaŭsento de tuj venonta katastrofo aŭ atako. Tio kaŭzas stresan
reakcion, sed sen reala katastrofo aŭ atako. Tiel, mi pensas, ke angoreto devenas de
44