Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>La</strong> povo de tiu herbo estas io sorĉa kaj nekomprenebla. Oni observas neniun eksteran<br />
videblan efikon ĉe fumantoj. Mi ne memoras iun ajn ekstazan senton post cigaredo, kiam mi<br />
ankoraŭ fumadis, nur malaperon de promanka malsaneto. Tial surprizas la ŝvelparolo de<br />
verkistoj kaj poetoj pri tabako. Ekzemple, Sganarelo en la teatraĵo "Don Juan" de Moliero<br />
deklaras: "Ĝi estas la pasio de honestaj homoj, kaj kiu vivas sen tabako ne indas je vivo… Ĝi<br />
sugestas sentojn de honoro kaj virto en ĉiuj, kiuj ĝin uzas". George Sand skribis: "Cigaro ĉie<br />
estas, ĝi nepre kompletigas ĉian senfaran kaj elegantan vivadon. Viro, kiu ne fumadas estas<br />
nekompleta viro. Hodiaŭ cigaro anstataŭis malgrandajn romanojn de la XVIII-a jarcento,<br />
kafon kaj aleksandrajn versojn. Cigaro dormigas doloron, distras senagon, dolĉigas kaj<br />
faciligas senokupecon kaj vivplenigas solecon per mil ĉarmaj bildoj". Alphonse Daudet bone<br />
diferencigis la efikojn de alkoholo kaj de tabako: "Kiam juna mi foje ebriiĝis, mi ne kapablis<br />
skribi aŭ koncepti eĉ unu linion. Male, mi multe fumadis laborante, kaj ju pli mi fumis, des pli<br />
mi laboris". Tio estas la paradokso de tabako, kiu ebligas fari ĉion kaj la malon, ambaŭe ĝi<br />
estas la kvietiga kompano de la neago de Sand, kaj la stimula laborfaciliganto de Daudet.<br />
Nuntempe la fumantoj parolas samvorte.<br />
Pri la nocaj efikoj de tabako, dum la XIX-a jarcento oni ne timis pulmokanceron,<br />
kronikan bronkiton aŭ infarkton. Tiuj malsanoj eĉ ne estis konataj. Oni riproĉis al tabako, ke<br />
ĝi perturbas inteligentecon kaj moralon. Tiel la Franca Asocio kontraŭ Trouzo de Tabako<br />
aranĝis en 1888 konkurson pri la temo: "Pri la efikoj de tabako sur la sano de verkistoj, kaj<br />
pri ĝia influo sur la estonteco de franca literaturo". En moto de la bulteno de la Societo,<br />
Balzac skribis: "Tabako detruas la korpon, atakas inteligentecon kaj idiotigas popolojn".<br />
Verkistoj malkonsentis pri tabako. Kiu volas kompreni tabakon kaj ĝian uzon devus<br />
atente legi tiujn analizojn de subtilaj observistoj de la homa animo. Dumas (filo) tiel detalas<br />
sian sperton: "Mi feliĉe tre tarde komencis fumadi, sed mi ĉesis malgraŭ mia granda kutimo,<br />
rapide akirita same kiel ĉiuj malbonaj, kiam mi sentis, ke tabako al mi kaŭzas kapturnojn, kiuj<br />
foriĝis ses monatojn post mia fumĉeso (...). <strong>La</strong>ŭ mi, tabako kun alkoholo estas la plej malbona<br />
kontraŭstaranto de inteligenteco, sed neniu detruos ĝian uzon, ĉar stultuloj estas plej multaj,<br />
kaj tabako povos nenion detrui en ili". Victor Hugo skribis: "Tabako ŝanĝas penson en<br />
revadon. Penso estas laboro de inteligenteco, revado estas ĝia volupto. Malfeliĉo por tiu, kiu<br />
falas de penso en revadon. Anstataŭigi penson per revado, estas konfuzi venenon kun<br />
nutraĵo". Sed François Coppée ŝatas tian revigpovon, kiam li diras: "Mi racie ne povas<br />
atribui mian malbonan sanon al tabako, kiun mi rigardas same kiel stimulilon por laboro kaj<br />
revado, kaj al poeto, tiuj du vortoj estas sinonimoj". Emile Zola defendis tabakon tiel: "...la<br />
kredo, ke tabako influus la francan literaturon estas tiom groteska, ke vere necesus sciencaj<br />
pruvoj. Mi vidis famajn verkistojn, kiuj multe fumadas, kaj ilia inteligenteco ne suferas pro<br />
tio. Se genio estas neŭrozo, kial voli ĝin resanigi? <strong>La</strong> perfekteco estas tiel teda, ke mi ofte<br />
bedaŭras esti fumĉesinta". Rilate al moralo, Lev Tolstoj estas la heroldo: "Nek natura inklino<br />
nek induktata plezuro aŭ amuzo eksplikas tiun nuntempan tutmondan kutimon fumi aŭ drinki,<br />
sed la bezono kaŝi al si mem la esprimon de sia konscienco (....) por dormigi la konsciencon,<br />
por ne rimarki la malharmonion inter la moderna vivo kaj la postuloj de la konscienco". "...se<br />
vi sentus tro forte la rimorson pri peko, kiun vi farintus: vi fumu cigaredon, la korodanta<br />
rimorso foriĝos en tabakan fumon. Vi tuj povos okupiĝi pri io ajn alia kaj forgesi tion, kio<br />
kaŭzis vian malkomforton".<br />
<strong>La</strong> fama franca fiziologo Charles Richet, kiu estas granda propagandisto de la internacia<br />
lingvo, pensis ke, fronte al psika malkomforto vivi malagrablan nunaĵon, fumado respondas<br />
per stimulo, aŭ pli ĝuste malakrigo. Ĝi malheligus ne konsciencon, sed konscion, sen tuŝi<br />
inteligentecon: "Ĝi ne estas psika veneno. Ĝi trafas inteligentecon nur pere, ĉar ĝi malakrigas<br />
la sentokapablon de niaj organoj, tiel liberigas niajn psikajn funkciojn". Tiu sagacega analizo<br />
povus helpi kompreni la plej grandan misteron de tabako: kial fumantoj tiel algluiĝe uzas<br />
38
Change language