La Fumado - Eventoj

Ĉapitro V
Tion, kion oni scias, oni sciu ke oni scias
Tion, kion oni ne scias, oni sciu ke oni ne scias
Jen la vera scio
Konfuceo
LA FEINO NIKOTINO
La ŝipgvatisto ekkriis "Tero". Fumeto super kokosarboj pruvis homan ĉeeston sur la
insulo. Ĉu fumon el havancigaro suprenirantan super Kubo la 28-an de oktobro 1492, vidis
Kolumbo kaj liaj kunuloj? Liaj leŭtenantoj Luizo de Toreso kaj Rodrigo de Ĥerezo elŝipiĝis el
la "Pinto" por esplori la regionon. Ilin trafis multaj indianoj, viroj kaj virinoj, havantaj ĉe la
buŝo malgrandan brulŝtipon de ia herbo, kies aroman fumon oni enspiras. Kolumbo raportas,
ke la indianoj ne uzis fumon pro religiaj aŭ terapiaj celoj. Ili fumadis ĉefe cigaron, sed la
eminentuloj preferis, dum festoj kaj bankedoj, fumadi tabakon en duoblaj fornaj pipoj, kun
aliaj produktaĵoj, ekzemple sekigitaj bestaj cerboj. Onidire la vorto "tabako" devenas de la
indiana nomo de tiuj praaj pipoj. Ili ankaŭ snufadis, maĉadis. Eble ili trinkadis dekoktaĵojn,
sed malofte, kaj tiu uzo ne fariĝis kutima.
Tabakuzo rapidege propagiĝis en tutan Eŭropon, ĉar ĝi estas ŝikega. Oni scias ke Jean
Nicot, la franca ambasadoro en Portugalio, sendis tabakpulvoron al la reĝino Catherine de
Médicis por kuraci ŝiajn migrenojn. Sed eble estus la sekreta mano de André Thevet. Tiu
monaĥo estis la konfesprenanto de la reĝino. Li estis akompaninta Villegaignon, kiu koloniis
Brazilon en 1555. Sed li malsanis kaj returne marveturis al Francio, kie li fariĝis
tabakapostolo. La reĝino ricevis la tabakpulvoron en 1559. La sukceso de la kuracado estis
sufiĉe granda por estigi en la kortego frenezan modon kaj fulme propagi ĝian uzon. Tabako
estis la universala panaceo. Ĝi kuracis naŭzojn, vundojn, ulcerojn, dartrojn, reŭmatismojn,
mordovundojn de rabiaj hundoj. Oni ĝin vendis en apotekistaj potoj. Tiu kuraca uzo helpis
multe ĝian progresadon en la burĝan socion. Angloj depostulas la antaŭecon de Drake sur
Nicot, kvankam oni atribuas al Raleigh la enkondukon en Brition de tabako kaj ankaŭ de
terpomo. Sed nikotino fariĝis ido de Nicot.
Ne ĉiuj estis tiom entuziasmaj. Fumo tusigadis la anglan reĝon James. Do li
malpermesis uzon de tabako en 1619. Li verkis libron, "Misocapnos", signifantan "La
spiromalŝatanto". La papo Urbano VIII ekskomunikis ĉiujn, kiuj fumis aŭ snufis en kirko. La
persia ŝaho Sofi tiel, kiel la turka imperiestro Amurat IV kaj la rusa caro Boris, severe
malpermesis tabakuzon. Li tranĉigis la nazon aŭ la superan lipon, laŭ la tabak-uzmaniero. Li
senkapigis la rekulpantojn. Tamen tabakuzo disvastiĝis malgraŭ tiuj severegaj prohiboj, tiel
oni ne povas kredi la efikecon de la haltigivaj punleĝoj. Oni ne devus subtaksi la fortecon de
dependeco. Alexandre Dumas (filo), elvokante la eblan elradikigon de vino kaj tabako,
skribis: "ne penseble! Ĉiuj niaj artikoloj kaj ĉiuj abstinemaj societoj en la mondo nenion
ŝanĝos. Eĉ filoksero rezignis. Oni neniam faris tiom multe da vino de kiam vinberujo ĝin ne
plu produktas, kaj oni neniam tiom multe fumadis de kiam la ordinaraj cigaroj estas
nefumeblaj kaj la bongustaj cigaroj estas multekostegaj". Ni devas admiri la akravidecon de
Bartholomé de las Casas kiu, dum ĉiuj laŭdis tabakon, jam raportis tabakdependecon de
indianoj: "Kiam oni ilin riproĉas pri tiu malbona kutimo, ili respondas ke ili ne povas
abstini".
37