La Fumado - Eventoj

komenciĝas per la unua krio, kaj finiĝas per la lasta spiro, la lasta suspiro. De longtempe la
pruvo de morto estas la neesto de rosumo sur la malvarma spegulo metita antaŭ la buŝon. Sed
la difinoj ŝanĝiĝas. Multe pli freŝdate oni lernis, ke morto estas la korbatĉeso. Nuntempe, oni
povas diri, ke homo mortis eĉ se ŝli ankoraŭ spiras kaj pulsas, kiam ŝlia encefalogramo estas
plata. Tiam oni rajtas elpreni ŝliajn koron, hepaton aŭ pulmojn.
Inter la spiranta animalo kaj la senviva estaĵo, la diferenco estas la mistera viva principo.
"Spiro estas vivo". Laŭ Genezo, post kiam Li estis farinta homan formon per argilo aŭ polvo,
Dio blovis la vivon en ĝian nazon, kaj ĝi, la homo, komencis paŝi. "Kio ebligas diferencigi
bufon kaj ŝtonon?" pensis la teologo: "La bufo estas ŝtono, kiu spiras". Nemirinde li uzis la
vorton "spiritus" por simboligi la grandan misteron de vivo, kies plej konkreta esprimo ĝi
estas, sed kies mirindegan komplekson li tiam ne povis imagi. La vivo estas tiu mirinda
maŝinaro, samtempe tiel robusta kaj tiel rompiĝema. Ĝi estas la necesa portilo de la racia
penso kaj de la korinklino. La aŭtomato estas mirindege scioplena je ĉio, kion instruis al ĝi
jarmilionoj da biologia evoluado por lerni, kiel vivi sur la tero. Ĝi pli bone konas niajn
bezonojn ol ilin konas nia scienca penso aŭ niaj pasiaj deziroj. Ĝi posedas la saĝon de la
mondo.
"Plejparton el la cigaredoj mi fumas maŝine, aŭtomate", diras la fumantoj (la aŭtomato).
"Estus saĝe ĉesi, mi devus ĉesi" (racia cerbo). "Mi deziras ĉesi" (kora cerbo). "Mi multege
klopodas vole por ĉesi, sed mi ne sukcesas elteni". Oni fumadas "kontraŭ racio kaj malgraŭ
volo". Do nia aŭtomato estas certe implikata en la mekanismo, kiun ni deziras analizi. Ni
provu do kompreni ĝiajn sekretojn.
Mi ne pretendus klarigi ĉiujn misterojn de la Sankta Spirito. Tamen oni povas imagi
maldetale la bazojn de la viva agado. Vivo bezonas komforton. Bona funkcio de niaj ĉeloj
necesigas mildan kaj konstantan temperaturon. Ili bezonas baniĝi en akvo nek tro nek maltro
salita, kun la ĝusta koncentriteco de kalcio, de kalio, de glukozo. Ili bezonas elĵeti rubaĵojn.
Ĉio postulas perfektegan reguligan sistemon, kiun la fama fiziologo Claude Bernard nomis la
homeostato de la interna medio. Kompare, niaj plej perfektigitaj elektronikaj sistemoj estas
nur infanludoj. Por esti precizaj kaj efikaj, tiuj reguligoj devige estu aŭtomataj. La aŭtomato
reguligas la korpan temperaturon, la koran elfluokvanton, la arterian premon. Ĝi reguligas la
sangan koncentritecon de sukero, oksigeno, karbono-dioksido, hormonoj kaj multajn aliajn
aferojn.
Kio estas reguligo? Sufiĉas kompreni kiel termoregulilo de radiatoro reguligas vintre la
temperaturon de ĉambro. Iuj kredas, ke la temperaturo estados ĉiam 19°C, se ili turnas la
skalitan butonon je 19°C. Eraro! 19°C estas la "afiŝata valoro". Vintre, frostas. La
temperaturo de la ĉambro malaltiĝas. Kiam ĝi taksas ĝin iomete sub 19°C, la termoregulilo
pensas: "Mankas varmo en tiu ĉi ĉambro, mi devas agi!". "Klik'!". Elektra kontakto
enklikiĝas, la rezistilo ruĝiĝas, la temperaturo altiĝas. Kiam ĝi pasas iomete trans 19°C, la
termoregulilo pensas: "Ho, sufiĉas!". "Klak'!". Ĝi malŝaltas la kontakton, la rezistilo
estingiĝas. La temperaturo tuj ekmalkreskas, ĝis la termoregulilo decidos denove ŝalti la
kontakton: "Klik'!". Do, eĉ se la butono afiŝas 19°C, la temperaturo ne restas je 19°C, sed,
dum la tuta vintro, oscilas ĉirkaŭ 19°C. "Klik'!... Klak'!... Klik'!". La amplitudo de la oscilado
dependas de la sentiveco de la termoregulilo, inter 18,9°C kaj 19,1°C se ĝi estas tre sentiva,
inter 17°C kaj 21°C se malpli sentiva.
24