La Fumado - Eventoj

2.- La aŭtomato
La tribunaloj bone diferencigas: Se, laborante sur eskalo, mi lasas fali ilon, kiu mortigas
vojiranton, tio estas senintenca homomortigo. Oni ne kondamnos min kiel murdinton. Do
evidente ne ĉiuj niaj agoj fontas el nura volo.
Por preni tiun vortaron, mi stariĝis el la seĝo, mi streĉiĝis al la breto. Mia dekstra kruro
leviĝis por konservi mian ekvilibron. Evidente mi ne konscie ordonis ĉiujn tiujn gestojn. Ili
estis tute aŭtomataj, nevolaj, kaj mia nura intenco estis konsulti la vortaron. Dum la konscia
parto de mia cerbo programis tiun precizan agon, alia parto kaŝe laboris por ĝin ebligi. La
franca generalo "De Gaulle" diris: "Proviantadministracio sekvos!".
La integra aŭtomatismo
La realigo de la plej simpla memvola ago necesigas multnombrajn obskurajn taskojn.
Unue, mi estas varmsanga animalo. Vintre kaj somere mi bone funkcias, nur kiam mia interna
temperaturo estas je 37°C. Je 41°C, mi estas en lito. Je 33°C, mi estas komata. La reguligado
estas precizega, sentiva je nur kelkaj grad-dekonoj pliaj aŭ malpliaj. Malgrandega cerbareo
sentas la sangtemperaturon. Kiam tiu ĉi altiĝas, mi ruĝiĝas, ĉar miaj haŭtangioj dilatiĝas por
alfluigi sangon en la surfacon kaj ĝin malvarmigi. Se la sango estas pli varma, mi ŝvitas. Tiam
la vaporigo de transpiro forprenas grandan kvanton da kalorioj. Se aerblovo plirapidigas la
vaporigon, mi rapide malvarmiĝos. Inverse, kiam la sangtemperaturo malaltiĝas, mi komence
ŝparas la varmdisiĝon. Mi lasas mian haŭton malvarmiĝi por konservi la varmon en la
profundo de mia korpo. La arterioj maldilatiĝas, sango ne plu venas en la haŭton. Mi paliĝas.
Se okazas malaltiĝo je gradono, tio ne plu sufiĉas. Necesas pliigi la varmproduktadon. Tiam
mi komencas frostotremi. Tiu perforta nevola neregebla kunstreĉo de muskoloj produktas
varmon, kiu min revarmigas. Ĉiuj reagoj estas aŭtomataj, tute eskapas la kontrolon de volo.
Se oni pretendas malsanon por ne iri al la lernejo, la sola rimedo estas hejti la termometron.
Kiam mi kuras por atingi buson, ne necesas kalkuli tiel: "por ne ĝin maltrafi, mi devas
kvinobligi la sangekfluokvanton tra miaj kruraj muskoloj, do plilarĝigi 50-procente la arterian
diametron. Necesas ankaŭ 25-procente plirapidigi mian koron". Mi disponas neniun peron por
regi miajn arteriojn aŭ mian koron. Iliaj reguligadoj estas aŭtomataj kun senlima precizeco. La
ordonilo estas centralizita en la cerbo. Cerboparto aŭtomate kontrolas la sekreciadon de
hormonoj, la sangokonsiston, la funkciadon de renoj, de la digesta sistemo... Plej grandan
parton de la kompleksega agado de la viva maŝino neniel regas la volo.
Kiam mankas oksigeno en la sango, kiam tiu ĉi enhavas iomete tro da karbono-dioksido,
subite oni spiras pli amplekse kaj rapide. Ekde nia unua krio, noktetage, senĉese, la
aerpumpilo funkcias. Ĝi plirapidiĝas kiam la fizika aktiveco postulas pli da oksigeno, kaj ĝi
malrapidiĝas dum oni ripozas. Ĝi ĉiam adaptiĝas laŭ la nunaj bezonoj, tuj kaj precize, senlace,
kaj plie sen konscio pri tio. Alie ĝi utilas ankaŭ por paroli, kanti, blovestingi kandelon aŭ
ŝveligi pneŭmatikan matracon, sen pro tio neglekti la ĉefan funkcion de spirado. Imagu ke vi
estus paralizita, dependa de spirilo. La kuracisto, eskortata de teknikisto kun ŝraŭbilo en
mano, eniras en vian ĉambron dirante: "La elektronika ordonilo de via spirilo malbone
funkcias. Necesas tri tagoj por ĝin ripari. Ĉar vi bonŝance ankoraŭ povas movi unu
montrofingron, ni tuj metos ŝaltilon, kiun vi premos po 16 fojojn minute, tiel vi spirados...".
Tiu tasko evidente ne estas farebla, plej energiemaj homoj lasus sin morti multe pli frue ol la
trian tagon. La volo ne povas anstataŭi la aŭtomaton.
Parta vola kontrolo
Tamen eblas parte kontroli la spiron. Mi kapablas vole ĝin plirapidigi aŭ malakceli, eĉ
ĉesigi. Mi plonĝas fiŝkaptume en la maron. La aŭtomato urĝas min por spiri. Mi naĝas supren.
20