La Fumado - Eventoj

lokon. Ili sin ne sentas bone protektataj de sia familia kaj socia ĉirkaŭo. Mildigi iliajn timojn
kaj angorojn estus la nura rimedo por ilin helpi pli bone vivi. Sed la superreganta ripetparolo
estas pli kaj pli maltrankviliga, kun rapida kaj bildumita disvastigo de katastrofoj, amasbuĉoj
kaj krimaj aferoj. Agreseco respondas al timo. Danĝeraj hundoj estas ĉefe timemaj hundoj.
"Francoj estas bovidoj" diris de Gaulle (eksprezidento de la Franca Respubliko). La
superrega socioekonomika sistemo celas nur produkti obeemajn konsumantojn. Al ĝi tute
malplaĉas la celo fari el ili kritikemajn, respondecemajn civitanojn, liberajn pri siaj elektoj.
Individue, konsciaj gepatroj povus pli bone armi siajn gefilojn. Unu el la periloj estus sproni
gepatrojn pli bone komuniki kun ili pri la temoj, kiuj ilin angorigas. Kontraŭe, kolektivaj agoj
pri tiuj temoj ŝajnas nuntempe malfacilegaj. La nuntempa socio ne estas preta dubi pri sia
maniero funkcii. Ĝi estas orientita al antaŭforkuro, al konkurso, kiu ĉiam produktas pli kaj pli
da eksigitoj. Ĝi blinde kuras al ekonomia, ekologia kaj homa katastrofo, malfacile evitota.
Grandanimaj paroladoj regule indikas eblajn raciajn solvojn. Eĉ iafoje decidoj estas
alprenataj, sed obskuraj ekonomikaj fortoj ade adicias militojn kaj naftajn tajdojn. La
respondo al forflankenmetiĝo de ĉiuj, kiuj ne estas en la normo kaj ne kapablas kuri,
resumiĝas al sekureca reakcio, kiu pliigas la problemon. Vivo estas danĝerosvarma. La
"singarda principo" estas skandala formulo, kiu nur instigas senmoviĝi. Bona edukado devus
trejni taksi kiel eble plej objektive la riskojn, decidi kiel eble plej bone tiujn, kiuj el ili estas
akcepteblaj aŭ ne, kaj trovi la adekvatajn respondojn por malgrandigi riskon sen handikapi la
vivon. Fari kritikemajn civitanojn, kapablajn komunikadi, estus fari veran bombon. Tiel, la
necesaj eksperimentoj por taksi la efikecon de preventa ago devige subfosus la bazon de la
socia konsentumo, kaj riskus elklikigi violentegajn reakciojn.
Oni ankoraŭ ne vidas la solvon fronte al psika malkomforto de adoleskantoj. La vakueco
de komunikado, eĉ ĝia konfiskado, treege faciligas disvolviĝon ne nur de tabakismo, sed
ankaŭ de ĉiuj dependokondutoj. Tion klare elmontras la enketoj de CFES, kiuj registris
spontanajn dirojn de junuloj. Tiel, la 13-jaraĝa Henri deklaras: "Tiu, kiun oni iom
flankenlasas, aŭ diras ŝercon, aĉaĵeton, kaj ĉiuj revenas al li, aŭ prezentas paketon kaj
donacas cigaredojn al ĉiuj".
Tamen la 14-jaraĝa Agnès montras vojon, dirante: "Oftege, tabako ebligas komenci
interrilatojn kun aliaj. Kiam oni deziras paroli al iu, aŭ kiam oni deziras logi iun, oni oftege
komencas la dialogon per "Ĉu fajron?", "Ĉu cigaredon?". En la lernejo de mia fratino, oni
lernas vivi tiel, ke oni nenion bezonas por komenci konversacion, sed ni ne estas tiel liberaj.
Eĉ de instruistoj oni petas cigaredon, por havi rilaton kun ili". Tia lernado por trapasi la
barilojn, kiuj soligas homojn en la modernaj socioj, eble estus unu el la esplorindaj edukaj
vojoj. Angla esploro montras, ke nur la disvolviĝo de poŝtelefonoj korelacias kun malpliiĝo
de junula tabakismo. Tio eble fortigas mian opinion. Tiu eblo teksi reton de privataj diskretaj
ligoj, kiu ebligas ĉiujn aŭdacojn, kontaktojn kiujn timeto, pudoro malhelpus, je rigardoj de
aliaj, povus eltiri junulojn el detrua izolado kaj el malveraj komunikadoj dum kunveno ĉirkaŭ
cigaredoj kaj alkoholo. Same por kompensi vesperojn en noktokluboj, kie laŭteco de
laŭtparoliloj kaj krioj de la homamaso malhelpas iun ajn eblan realan kontakton. Oni povus
sin gratuli, ke junuloj uzas sian monon por pli vole aĉeti tiun mirindan ilon ol tabakon aŭ
kanabon. Oni povus ankaŭ sin demandi, ĉu malantaŭ la denunco de danĝereco de telefonondoj
ne sin kaŝus kelkaj viglaj cenzuristoj, suspektantaj subfosajn efikojn. Ve, post ses
monatoj, finnlanda esploro detruas tiun belan esperon, konkludante ke en tiu lando uzantoj de
poŝtelefono pli ofte fumadas kaj pli danĝere kondutas ol aliaj!
Oni formas plenegajn kapojn. Oni ekstazadmiras, kiam lernantoj de bazaj lernejoj
navigas sur interreto kvazaŭ komputikaj profesiuloj. Oni lernas filozofion nur dum la lasta
licea jaro. Mi ŝatus, ke oni komencu ekde vartolernejo.
120