La Fumado - Eventoj

golon, li transiras al la alia teamo. Tio transformas batalan konkurson en veran ludon, estas
desporto.
Vere ni ne scias kiel malinstigi junulojn fumi. De 1984 ĝis 1999, esploro en Vaŝingtonio
tion provis. (HSPP: Hutchinson smoking prevention project). Du grupoj po 4200 infanoj estis
lotitaj el 20 instruo-distriktoj. Oni ilin observis de la unua klaso (8-jaraj) ĝis du jarojn post la
lasta jaro en liceo. Oni donis neniun specialan informon al la unua grupo. La dua grupo
ricevis ĉion, kion oni taksas taŭga por eviti, ke la infanoj iĝu fumantoj. Dum tiu tuta
lernoperiodo, ili havis 65 lecionojn enhavantajn, krom informojn pri tabako, trejniĝon por
malkovri la sociajn influojn devenantajn de reklamo, de merkatiko, de sia parencaro. Por
rezisti, ili lernis analizi la influajn strategiojn de la tabaka industrio, kaj plifortigi siajn
proprajn kapablojn kritiki. Oni plifortigis la motivojn ne fumi. Tiujn, kiuj komencis fumi, oni
helpis per specialaj seancoj kaj gvidlibro por fumĉesi. Fine, la infanoj ricevis du informajn
leterojn jare. Oni taksis la rezultojn per demandaroj. Oni kontrolis la verecon de la respondoj
per dozado de kotinino en la salivo.
La fiasko estis sensacia, kaj doloriga. Post tiu grandega esploro, neniu procenta
diferenco de fumantoj estis konstatita inter la du grupoj. La esploristoj do dubigas pri
preventado nur bazita sur teorio de socia influo, kaj insistas pri la bezono trovi novajn
teoriojn.
Du kontrolitaj esploroj (Nederlando 2003, Germanio 2005) organizis konkursojn
"Sentabakaj klasoj" en mezlernejoj. La lernantoj de la lotitaj klasoj sin devontigis ne fumi, kaj
havis kursojn pri tabako kaj sociaj influoj. Post 12 monatoj en la unua, 18 en la dua, oni ne
trovis ian ajn efikon. Ni ne plu elspezu monon por tiaj neutilaj agadoj.
Fundamenta angoro
Evidente oni fumas sian unuan cigaredon ne pro manko de nikotino. Fruege, infanoj
konas la riskon de fumado. En la aĝo de 5 jaroj, unu el miaj nepinoj kantis la oldan francan
kanzonon "Mi havas bonan tabakon en mia tabakujo…" kaj tuj aldiris "… kaj estas malbone
por la sano". Unu el miaj studentinoj, kiu plu fumadis, aŭskultis sian 5-jaraĝan filon diri dum
ŝi lin vespere enlitigis kaj kisis: "Panjo, vi stinkas kanceron!". Antaŭ la aĝo de 10 jaroj,
infanoj estas puritanetaj. Tabako simple estas la diablo. Ili ĝin ekzorcas per ĉokoladaj
cigaredoj, aŭ ŝajnigas, ke ili fumas lignan bastoneton, gvatante reakcion de siaj gepatroj.
Oni facile povas tion interpreti: Iam la instruistino diris, ke fumi povas mortigi. Ili vidas
siajn gepatrojn fumi. Ili do pensas: "Do tabako povas mortigi mian paĉjon kaj mian panjon!".
Fruege, ili sentas la danĝerojn de la mondo, kontraŭ kiuj azilo estas la brakoj de la patrino.
Ilia defendo estas tiaj fantaziaj bataloj, dum kiuj ili frapas sur ĉio per bastono, kaj mortigas
ĉiujn per plasta pistolo. Fruege, ili konscias pri la tri grandaj problemoj de la vivo: morto,
sekso kaj mono. Sed ili sin sentas tro malfortaj por tiujn alfronti. Tio estas la rolo de la
gepatroj, kiuj estas ilia nura ŝirmo. La ideo ke tiuj ĉi eble mankus al ili timegigas ilin. Do
cigaredo estas la evidenta malamiko.
Ĉirkaŭ la aĝo de 10-12 jaroj, la junuloj ŝanĝiĝas. Ili komencas kompreni, kiom
rompiĝema estas la gepatra protektado... Ili sentas ke iam ili devos alfronti solaj angorojn kaj
timojn de la vivo. La adoltoj, kiuj ofte ne estas mem regintaj ilin, ne reale scipovas helpi la
infanojn. Por ne respondi la demandojn, pri kiuj ili ne havas respondojn, ili lasas ennestiĝi
tabuojn. Hejme, oni neniam parolas pri tio. Kred-preteco de iu ajn religio evitigas komenci
realajn filozofajn diskutojn pri la senco de vivo. Oni sendas la junulojn al katekismo, al
sinagago aŭ moskeo, kvankam oni mem ofte havas nur malfortajn rilatojn kun religio kaj ties
instruoj. Tiaj kontraŭdiroj pliigas la angoron ĉe tiaj junaj rigoremaj kaj puremaj mensoj ("Ĉu
mia paĉjo estas damnota?"). Oni ne kuraĝas paroli pri sekso, oni ĝene nur aludas pri kelkaj
116