La Fumado - Eventoj

necesus forlasi la ideon, ke sportistoj estas nefumantoj. La procento de fumantoj ĉe sportistoj
estas sama kiel ĉe la ĝenerala populacio, krom ĉe la plej altnivelaj sportistoj kaj en individuaj
sportoj, kiuj kaŭzas grandegan energian elspezon. Sed tio devenas de evidenta selekto, ĉar iu
ajn fumanto neniam kapablos atingi la nivelon por esti selektita por fari la biciklan ĉirkaŭiron
de Francio "Tour de France" aŭ longdaŭran olimpian skiadon. Ĉe urbaj kaj regionaj
konkursoj, en kolektivaj sportoj, sportistoj pli ofte pli fumas ol en la ĝenerala populacio. Oni
scias, ke biero kaj cigaredo estas feste necesaj dum la "tria matĉduono". Konkursa sporto ne
estas efika perilo por agi kontraŭ tabakismo. Oni prefere devus provi malpliigi tabakismon de
sportistoj, ĉefe de trejnistoj, eĉ nur pro la ekzemplo, kiun ili donas al adoleskantoj.
Usona enketo ĉe 1108 adoleskantoj proksime al Pitsburgo trovis neniun indicon, ke
sporto aŭ fizika bona farto iel ajn ŝirmas kontraŭ malsanigaj kondutoj, krom diferencoj laŭ
sekso. Knaboj praktikantaj teamajn sportojn drinkas trioble pli da alkoholo ol aliaj, des pli ke
ili ludas en pli multaj teamoj. Knabinoj en samaj sportoj ne pli drinkas sed pli fumas ol
nesportulinoj. Laŭ la sportoj, la ludantinoj de softball (speco de bazopilko) pli ofte komencas
drinki, same kiel la cheerleaders (aklamregistinoj, kiuj stimulas la subtenantojn). Knaboj kiuj
ludas futbalon, bazopilkon kaj ĉefe hokeon sur cemento, multe drinkas. Ludistoj de usona
futbalo ofte havas armilon kun si.
Alia enketo rilatis al kaliforniaj mezlernejanoj praktikantaj atletikon. Kompare kun
nepraktikantoj, ili drinkas alkoholon duoble, pli ofte stiras ebriaj aŭ drogitaj, pli ofte enaŭtiĝas
kun ebria aŭ drogita ŝoforo, ne bukas sian sekurzonon, ne uzas kondomojn. Ĉu mito de korpa
potenco spronus sportistojn pruvi al si sian nevundeblecon per riskaj kondutoj?
Nia juda-kristana civilizacio apartigas la korpon kaj la animon. Ni vidas neniun ritan
dancon, kiel en Afriko, neniun templan dancantinon kiel en antikva Grekio, aŭ en Hindio.
Sporto naskiĝis en Anglio de la reĝino Viktorio, je paroksismo de tiu disigo, kvazaŭ
sekurvalvo. Sekve de tiu deveno, sporto koncernas nur la korpon, ĝi estas sen animo. Ĝi
malpermesas esprimi sentojn. La ideo rigardi ĉefbaletiston, kiel sportiston ŝajnas nedeceta. En
sportiva klubo, fizika agado estas ekskluzive orientata al konkurso kaj selekto. Ĝi ne estas
parto de eduka plano, kiel en iaj diversaj junaĝaj movadoj. Mi ne scipovas kompreni, kiel
logiko, kiu kondukas al dopado, povus ŝirmi kontraŭ alkoholo, tabako kaj aliaj drogoj.
Sporto kaj "desporto"
Post tiu pamfleto kontraŭ sporto mi ne ŝatus, ke oni konkludus, ke mi oponas fizikan
agadon! Ĝi estas nepre necesa por bona farto, ĉar ni scias la malbonecon de hejmosidado. Mi
ne akuzas sporton, sed la misvojiĝon, kiun trudas al ĝi konkursemo. Semantiko povus min
helpi. Io komencas ekzisti, kiam estas vorto por tion diri. Ni bezonas vorton por esprimi tiun
ĝojon de fizika agado travivata por si mem. En la franca lingvo, ni havis tiun vorton, kaj eble
necesus ĝin revivigi. La nuna franca "Sport" devenas de angla vorto, kiu reciproke devenas de
la olda franca vorto "Desport", kiu simple signifis distrado. En la franca lingvo kaj en
francdevenaj vortoj kiel "desperi", tiu prefikso "de" faras el tiu ĉi vorto la antonimon de
sporto, la antitezon de la sporta ideo. Oni sin "desportis". Oni faris flankan paŝon, per kiu oni
eliris el la vojsulko de la ĉiutagaĵo. Mi ŝatus, ke oni lasu tiun vorton "Sporto" al tiaj
cirkoludoj, kolektiva frenezo, financa abismo, lernejo de dopado, de intrigo, de friponado,
tromplogilo por junuloj rompitaj psike de selektoj, kiuj faras pli da elreviĝintoj ol da elektitoj,
kaj fizike de intensaj trejniĝoj, brutalaĵoj kaj akcidentoj. Mi ŝatus, ke oni disvolvu kaj
nobeligu desporton. Skiirado kun kamaradoj, tio estas desporto. Frostiĝi en la fundo de valo
atendante sian vicon por barakti kontraŭ kronometro inter fostoj, tio estas sporto. Kriaĉi ĉe la
komenco de futbala matĉo, ke oni tuj mortigu la kontraŭulojn, fari kaŝitajn krurfalĉojn al ili,
meze de hurladoj de la homamaso, de hupoj kaj de ekflugado de bieraj boteletoj, estas sporto.
Albert Jacquart rakontas, ke li vidis en Afriko matĉojn, kie, ĉiufoje kiam ludanto enpafas
115