La Fumado - Eventoj

estoracioj. Sed oni povas kompreni, ankaŭ ke fumantoj ne taksas logika la malpermeson fumi
sur alventa staciokajo.
Por ke malpermeso estu respektata, unue ĝi ne devus arbitre subpremi. Ĝiaj kialoj devus
esti logikaj kaj kompreneblaj. De longe incendioj pravigis la malpermeson fumi en kinejoj,
kaj sen ribeloj. Due, la punoj devus esti aplikeblaj. Ekzemple, malpermeso fumi en liftoj
ŝajnas al mi stulta decido. Dum tia vojiro en izolita skatolo, oni ne povas voki policiston por
konstati la delikton. Tuj elirinte, kiel malliberigi la kulpulon, kolekti atestaĵojn? La fumanto,
kiu ekbruligis cigaredon, aŭ aŭtomate, aŭ ribele, certas resti senpuna. Nefumanto volas
respektigi sian rajton. La logika sed bedaŭrinda solvo estas kverelo, eĉ batalo. Simpla afiŝo
petanta ne fumi en tiu malvasta spaceto, dum vojiro de nur kelkaj sekundoj, certe estus pli
efika. Pro tio ke la peto de la nefumanto estus prenita ne kiel agreso sed kiel peto, ĝi estus pli
facile konsentita, kaj oni evitus multajn konfliktojn. Fine, puno estas des pli efika, ju pli
baldaŭ ĝi sekvos punindan kulpon. Oni povas paŝi sur Londonaj trotuaroj sen riski
mortosalton pro hunda feko, ĉar forgesinto devas tuj pagi monpunon al akra-vida policisto. Se
puno neeblas, aŭ tro tardas, la leĝo ne estas respektota. Preferinde ne leĝofari, ĉar nenio pli
malstrukturas socion ol ofendmokata leĝo.
Iuj malpermesoj estas ĉiukaze bonvenaj. Ilia necerta efiko sur fumado venos kvazaŭ
premie. Neniu devus fumi en lernejoj. En Francio, iam oni nomis la instruoinstitucion
"Publika Instruado", nuntempe, "Nacia Edukado". Tio devus signifi, ke ĝi ne nur celas
multege plenigi kapojn, sed ankaŭ fari sanajn, informitajn, responsajn civitanojn, kiuj sciu
eviti drogojn kaj malcivilizitajn kondutojn. Infanoj bezonas logikon. Konantaj tabakajn
riskojn, ili bonege komprenos la malpermeson de cigaredo en lernejoj, same kiel de korpa
malpureco, de armiloj, de violento, de eltrudo, kaj neceson vakcini. La granda kontraŭstaro ne
devenas de ili, sed de fumantaj instruistoj, kaj ankaŭ de gepatroj, kiuj pli trankvilas pri siaj
infanoj fumantaj en lernejo, ol pri danĝersvarmo sur trotuaro. Ne necesas aŭtoritato. Eĉ en
1968, kiam post la ribelo mi havis 500 studentojn en la amfiteatro, mi ĉiam sukcesis abortigi
ĉiun provon ekbruligi cigaredon. Sufiĉas peti ne fumi, kaj klarigi kial, parolante al la lernantoj
kiel al aŭtonomaj, saĝaj kaj responsaj uloj. Sed oni facile komprenas, ke fumanta instruisto,
turmentata de manko, malakceptas sian tielan humiligon pro demagogia konduto antaŭ siaj
lernantoj, kiu tute kontraŭas la respekto-efikon, kiun ŝli celadas, kaj kiu nocas ŝlian
aŭtoritaton. Tamen, pro la eblaj konsekvencoj, necesegus malpermesi fumadon en ĉiu lernejo,
kaj al instruistoj kaj al lernantoj, same kiel en pulvejo aŭ sur petrolplatformo. Pro la samaj
motivoj, necesus forigi tabakon el sportaj kluboj.
Malpermeso estigas la bezonon transpaŝi. La ĉarmo de la malpermesita frukto kaŭzis
nian originan pekon. Malpermesi al infano, kion faras adoltoj, estas svingi ruĝan tukpecon
antaŭ taŭro. Ne hazarde la tabaka industrio vere kontentas pri la malpermeso vendi tabakon al
neplenaĝuloj. "Nur por adoltoj" estas la plej bona formulo por estigi deziron. Por efike
disvastigi la uzon de la terpomo en Francio, Parmentier gardigis per armitaj militistoj la
kampojn, kie li ĝin kultivigis.
Kiel do havigi al si tiun simbolan deziraĵon, kiam oni ne estas sufiĉe aĝa? La plej simpla
maniero estas forŝteli unu aŭ du cigaredojn el la paketo de paĉjo aŭ panjo. Kiam la elprovo ne
estas simple alfronti la malaproban rigardon de la tabakvendisto, sed riski humiligan rifuzon,
plej malriĉa 15-jarulo fine trovos moneron, kiun petos de ŝli 16-jarulo por unu cigaredo je
duobla prezo. Tiu ĉi, estiĝinta nelica vendisto, sed ankaŭ konsumanto, trovos el la 100%
profito de tiu "po unu" vendo la monon por senpage mem fumi. Per fanfaronado fronte al pli
junaj, eĉ iom da malavaro al novuzantoj kaj ĉasalpelantoj, ŝli havigos al si la necesan
reklamon por florigo de sia komerceto. Ĉu tiuj, kiuj proponas tiujn regulojn, deziras ke estiĝu
en la lernejoj la morala dekadenco, kiun konstituas tia ŝakrado?
113