La Fumado - Eventoj

Ĉapitro X
LA VOJOJ DE PREVENTADO
Ha! Dio! Se mi estus studinta
en la tempo de mia malsaĝa junaĝo
kaj se al bonaj moroj min dediĉus,
mi havus domon kaj molan kuŝejon...
Fransua Vijon (François Villon)
Oni komencas fumi dum adoleskeco. Certe, iuj komencas pli poste, sed necesus
koncentri la klopodojn de preventado sur la plej junaj, por forvelkigi la renoviĝon de
fumantoj. Ve, ni devas koncedi, ke ni ne scias kiel fari.
Pli ol 85% el la fumantaj adoleskantoj, laŭ angla enketo, diras ke, se ili povus
rekomenci, ili nun ne ekfumus. Tamen, pli ol 40% de la 16-jaraj parizaj liceanoj jam fumadas.
Malgraŭ ĉiuj preventadaj kampanjoj, malpermeso de reklamo, de fumado en publikaj lokoj,
ĉefe en lernejoj, altiĝoj de la prezo de cigaredoj, kiuj devus malinstigi ekfumadon, la procento
de junaj fumantoj ne malpliiĝas. Plie, la uzo de kanabo propagiĝas, kvankam ĝi estas nelica,
multekosta, senreklama, nur per diraĵo kaj imito. En la aĝo de 16 jaroj, pli ol 40% jam fumas
kanabon almenaŭ unu fojon monate. 80% el tiuj, kiuj fumadas multe da tabako, fumadas
ankaŭ kanabon, foje po pli ol 20 "juntojn" tage.
La agadoj kontraŭ tabakismo de junuloj en Francio estas bazitaj sur ideologio kaj
"komuna saĝo", sen iu ajn scienca taksado. Eĉ fronte al la pruvo de fiasko de siaj politikoj, la
ag-responsuloj ne akceptas eltiri la lecionojn de tiuj fiaskoj, kaj persistas promocii
multekostajn kampanjojn pri la samaj temoj, kies profito pli evidente iras al la reklamistaj
agentejoj. Preferendus uzi tiun monon por esplori psikosociologion de junuloj, de iliaj timoj
kaj deziroj, kaj por science taksi la novajn ideojn, kiujn tiuj esploroj naskus.
Ja takso de agadoj kaj decidaĵoj estas malfacila, eĉ nefarebla. En artikolo kun belega
titolo "Unravelling gossamers with boxing gloves" (Malplekti araneajn fadenojn per
boksgantoj), la aŭstraliano Chapman rakontas la tagon de iu homo kiu, dum sia matena
gimnastiko, aŭskultas radio-raporton pri la risko de tabako. De monatoj lia kuracisto ripetas al
li, ke necesus fumĉesi. En sia ĵurnalo, li legas artikolon pri la maniero fumĉesi. Sur lia aŭto,
oni gluis sloganon pri tabakismo. Sur la muroj, afiŝojn. En lia laborejo, oni malpermesas fumi.
De multaj jaroj, ĉiutage same. Iam tiu homo fumĉesas pro tio ke hodiaŭ estas lia naskiĝtago.
Reklama agentejo ĵus lanĉis sloganon per televida mesaĝo. Por taksi ĝian efikon, ĝi
entabeligas la vendojn de tabako, deklarojn de abstino, telefonajn intervjuojn. Ĉu oni rigardus
tiun sukceson kiel efikon de la slogano? En propra decido dependanta de tiom da faktoroj,
kiel malplekti tion, kio sekvas apartan agon?
Grava punkto por preventado estus ne plu rigardi fumadon kiel la socian NORMON, al
kiu oni devus konformiĝi. Pri tio oni povas kontentiĝi pro iuj progresoj. Oni ne plu vidas
kuracistojn fumi fronte al siaj pacientoj. Pli kaj pli ofte oni ne plu fumas en kunvenoj.
Nefumantoj komencas defendi sian rajton spiri puran aeron. En francaj trajnoj, la normo
inversiĝis. Oni ne plu rajtas fumi. Mi memoras tiujn du kupeojn en ĉiu vagono, skuatajn
111