La Fumado - Eventoj

se li ĝin ruĝe farbus, tio ne sukcesus, ĉar la ruĝo devige alvenu el la interno de la tomato.
Akupunkturaj nadloj, magnetaj manmovoj, ĉiuj medikamentoj estas nura ruĝa farbo se oni
esperus sukcesi nur per ili. Ili povas agi longan tempon nur se oni ilin uzas kiel ilojn por
plirapidigi maturiĝon. Oni ne fumĉesigas iun, sed oni povas iun helpi pli rapide trovi sian
vojon.
Oni komencu per informo. Sed oni ne sloganu, ne propagandu, ne ŝlin timigu, ne ŝlin
erarigu, ne mensogu. Simple oni diru al ŝli la veron, nek pli nek malpli. Oni ne troigu. Ŝli
eltiru el tio meditotemojn. Ŝli mem taksu ĉu ŝli reale volas fumĉesi, ĉu ŝli reale deziras. Mi ne
transdonu al ŝli mian deziron, ke ŝli fumĉesu, eĉ ne mian plezuron, se ŝli sukcesos. Estas ŝlia,
ne mia problemo. Mi ne estas bona samariano. La problemo de tabako min interesas pro tio ke
tabako estis mia iama problemo.
Timo
Vere tabakuzo kaŭzas pulmokanceron, kronikan bronkiton, arteriiton, infarkton. Necesas
tion diri kaj ripeti, en gazetaro, per radio, televido, por ke neniu tion ignoru. Sed ĉiuj enketoj
elmontras, ke la plej informitaj uloj pri riskoj de fumado estas fumantoj. Tiu, kiu deziras
fumĉesi ilin konas. Ne necesas pri tio paroli plu. Ŝli jam estas sufiĉe stresita, blokita inter timo
de morto pro kancero kaj angoreto morti pro fumĉeso. Mi kontraŭas la ideon premi tiun
dolorigan levilon.
Ĉar timo malbone konsilas. Nuntempe, ĉiuj scias ke tabako kaŭzas pulmokanceron. Tio
ne estis vera, kiam mi komencis prizorgi la temon. Iuj eĉ diris ke la samaj uloj estas
antaŭinklinitaj kaj fumi kaj havi kanceron. Oni konsentis, ke ekzistas kunligo, sed oni ankoraŭ
ne certis ke tabako kaŭzas kanceron. Dum vespermanĝo, oni min rigardis kvazaŭ fumokontraŭstarantan
eksterterulon. Ĉiam iu min demandis: "Ĉu vere fumi kaŭzas kanceron?".
Kiel neofito, kaj pro tio ke mi tion travivis kun mia onklo Roger, mi vortpentris
malagrablegan perspektivon. La reakcio min mirigis. Logike, oni estus demandinta, kiom da
cigaredoj necesas fumi por riski kanceron, ĉu ekzistus malpli danĝeraj cigaredoj, aŭ rimedoj
por fumĉesi. Fakte, post momento, unu el la gastoj ŝovis du fingrojn en sian poŝon. Kun
eleganta ĉirkaŭmovo de sia pojno li alportis al sia buŝo, kaŝitan iom hontan cigaredon,
ŝirmitan de sia mano kvazaŭ ventus. La flamo de la fajrilo lumis inter liaj fingroj. Poste, li
sinkis en sia seĝo, komforta kaj serenigita, liberigita, blovanta sian unuan enspiron. Poste, unu
post la alia, ĉiuj fumantoj lin imitis, min aŭskultante nun kun distanca sinteno signifanta: "Ja
plu parolu, se tio interesas vin".
Kial tiu reakcio? Mi pensas nun kompreni ĝin. Kiam mi elvokas la hororojn, kiuj
minacas fumanton, mi ekklikigas angoreton. Angoreto estas netolerebla sento. Oni ne povas
vivi kun ĝi. Necesas trovi eliron. Se temas pri kancero, oni turnas sin al medicino. Ĉu
operaciebla? Sed perpektivo de grava kirurgia operacio ne mildigemas la angoreton. Plie, en
la kolektiva penso, post operacio ofte alvenas ĉerkoveturilo. Fakte, nenio povas mildigi la
angoreton, ĉefe ĉar tio elvokas precize, ke ĉiel ni mem mortos...
Tamen, jes ja!... Almenaŭ pri kancero, oni vidas eliron! Subite, ideo ĝermas en loketo de
la kapo: "Jes, sed mi pli homologas al la familia flanko de mia patrino, kiu neniam enhavis
iun ajn kancerulon!". Oni tuj sin rigardas kiel "malkanceremulon". Oni retrankviliĝas, oni
trovis la solvon.
Jes, sed... per kio oni kapablas rekoni "malkanceremulon"? La respondo estas klara: per
tio ke ŝli povas fumi senriske. Tiam alvenas dubo: "Sed, se mi ne fumus, eble tio signifus ke
mi ne tute certas, ke mi estas "malkanceremulo"?". Tiam oni ekbruligas cigaredon. Per tiu
gesto, oni mem pruvas al si, ke oni reale sin kredas "nevundebla malkanceremulo".
Konsekvence, preni tiun cigaredon mildigas la angoreton. Kanceron havos aliaj, kiuj estas
109