Prolil endopeptidasa eta piroglutamil peptidasa I ... - Euskara
Prolil endopeptidasa eta piroglutamil peptidasa I ... - Euskara
Prolil endopeptidasa eta piroglutamil peptidasa I ... - Euskara
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Garun garapena<br />
36<br />
5.2. NERBIO ZUNTZEN HAZKUNTZA ETA<br />
SINAPSIAREN ERAKUNTZA<br />
Jatorrian nerbio-zelulak ez du luzakin neuralik (neuritak) –axoiak <strong>eta</strong><br />
dendritak-, hauek, orokorrean, ordu zein egun<strong>eta</strong>ko latentzia denboraldi baten ostean<br />
agertzen dira, normalean axoien hazkuntza dendritena baino lehenago gertatuz. Axoi<br />
<strong>eta</strong> dendriten hazkuntza muturrak hazkuntza-konoak deitzen dira. Axoiaren muturrak<br />
jarraitu beharreko norabidea gidatzen dute <strong>eta</strong> konexioak modu iragankor edo<br />
iraunkorrean emango direla zehaztuko dute.<br />
Axoia neurona-nexoaren osagai presinaptikoa da. Bukaera sinaptikoak konexio<br />
sinaptikoa ezartzeko, nerbio-zelula egokia aukeratzeko, erabiltzen duen moduari buruz<br />
oso gutxi ezagutzen da, dirudienez, proba <strong>eta</strong> akatsaren metodoa jarraitzen da.<br />
Badirudi, osagai pre- <strong>eta</strong> postsinaptikoen arteko afinitate kimikoa <strong>eta</strong> mintz<br />
plasmatikoko kanpo azalerako molekulen parte hartzea beharrezkoa dela.<br />
Dendritak mintz azalera postsinaptikoaren %90 baino gehiago dira. Hau dela<br />
<strong>eta</strong>, garapen dendritikoan murrizk<strong>eta</strong>rik egotekotan, lotura sinaptikoen erak<strong>eta</strong><br />
oztopatuko da.<br />
Garun-kortexean, jaio ondoko denboraldian sinapsiek oraindik garatzen<br />
jarraitzen dutela aurkeztu da. Sinapsi kopurua arratoiaren garun-kortexean 10 bider<br />
handitzen da jaiotza ondoko hamabigarren <strong>eta</strong> hogeita hamargarren egunen artean,<br />
baina ez da aldak<strong>eta</strong>rik aurkitzen sinapsien egituran (Eayrs <strong>eta</strong> Goodhead, 1959;<br />
Markus <strong>eta</strong> Petit, 1989).<br />
5.3. OROKORTASUN MORFOLOGIKOAK<br />
Garun-zati desberdinen <strong>eta</strong> espezie desberdinen jaio aurreko <strong>eta</strong> ondorengoko<br />
garapenari buruz asko ikertu da. Hau dela <strong>eta</strong>, garapen morfologikoa gertatzen dela<br />
frogatzen duten zenbait ohar baino ez ditugu hemen aipatuko.<br />
Neurona mota bakoitzak bere morfologia berezia du <strong>eta</strong> talderen artean dauden<br />
desberdintasunak, zelulak nerbio sistematik kanpo hazten direnean ere mantentzen<br />
dira.<br />
Sarrera