Gizarte eta nazio errepresentazioa telebista-albistegietan - Euskara

Gizarte eta nazio errepresentazioa telebista-albistegietan - Euskara Gizarte eta nazio errepresentazioa telebista-albistegietan - Euskara

euskara.euskadi.net
from euskara.euskadi.net More from this publisher
26.08.2013 Views

pentsatzen dutenak. Giddens-ek terrorismo 1 hitzaz izendatu eta definitzen duena hori da: "...la amenaza o el uso de la violencia con fines políticos por parte de individuos o grupos que, de otro modo, no tienen poder político formal. Entendido de esta manera, el terrorismo adquiere una significación particular en los estados modernos, precisamente porque los gobiernos reclaman un monopolio sobre el derecho a emplear la violencia por motivos políticos, como una amenaza contra otras naciones o en guerras reales. El terrorismo, de esta manera, recaba en los mismos símbolos de legitimidad que los gobiernos a los cuales se opone." (GIDDENS, 1991: 393) 2 Biolentziaren erabiltzaileek, estatua zein honen monopolioa hautsi guran ari direnek, arrakastarako bide berbera dute, beraien jarrera eta borroka tresnak sozialki legitimoak kontsideratuak izatea 3 . Estatuaren biolentziaren legitimazio modu ugarien aurrean, erabiltzaile "alternatiboentzat", Matak idazten duenez, "El éxito de la violencia política depende siempre de la capacidad organizativa del colectivo y de su capacidad para captar simpatizantes activos o pasivos. Solamente cuando existe posibilidad de crear una reacción de simpatía a partir de una influencia política de la audiencia, la organización puede generar legitimidad. Esta legitimidad depende del reconocimiento de su significación política por el gran público, y también por el gobierno, y lógicamente también depende del reconocimiento de la justicia de la causa por la que luchan" (MATA, 1994: 12) 2.2.5.4.-Konfliktibitate soziala telebista-albistegietan Ugari dira komunikabidetan proiektatzen den gatazka sozialari buruz egin diren ikerketa-lanak eta horietara dedikatu izandako ikertzaileak (beste askoren artean klasikoak bilakatu dira, Arno eta Dissanayake, 1984; Davison, 1974; Galtung eta Ruge, 1965, Katz, 1977; Park, 1940; Tichenor, Donohue eta Olien, 1 Matak (1994) dioenez, hitzak ere arma politikoak dira eta "terrorismo" eta "terrorista" berbak erabiltzeak emotibitate eta balorazio zehaztasun gabekoetan jartzen gaitu. Bere ustez, diskurtsoaren osaketan erabilitako hitzek esalearen iritzia erakusten dute eta esaten ari denari buruz duen ikuspegi lejitimatzaile ala arbuiagarria. "Gerrila", "terrorista", "askatasunaren aldeko borrokalari" eta abarrei buruzko eztabaidarako proposamenetan sakontzeko ikus: MATA, J. M. , "Comportamiento político, partidos y grupos de presión". 1994. Mimeografiatua. 2 Bi lejitimitate kontrajarrien, estatu britainiarra eta Irlandaren batasunaren alde armekin borrokatzen dutenena, aztertzen du Meignand, C., "El nacionalismo irlandes frente al estado británico o las dos visiones de la violencia legítima". Non: IBARRA, P. (ed.). Ideología y nacionalismo. Gasteiz. Nazionalismo Konparatuen Ikasketarako Institutua. 1992: 11-28 orr. 3 Biolentzia politikoaren inguruan egile askoren iritzia jasotzen duen eztabaida interesgarria irakur daiteke: REINARE-NESTARES, F. (konpilatzaile). Terrorismo y Sociedad Democrática. Madril. Akal. 1982. Bertan, besteak beste, Giner, Diaz , de Miguel, Bandrés, Sanchez-Ferlosio, Aguilar, Rodriguez-Ibañez, Savater, Sastre eta Aranguren-en idazlanak aurki daitezke. ____________________________________________________________ GIZARTE ETA NAZIO ERREPRESENTAZIOA TELEBISTA-ALBISTEGIETAN. Euskal Herria Teleberri, Telenavarra eta Telenorte albistegietan. 68

1980; Tuchman, 1978a; Van Poecke, 1988; Media Glasgow Group, 1976, 1980 eta 1982). 1 Geure aldetik, gatazka sozialak telebistan jasaten duen proiekzioa aztertzerakoan, oinarri modura, Cohen, Adoni eta Bantz-en(1990), "Social Conflict and Television News" liburua hartuko dugu ardatz modura. Bertan, buruturiko ikerketa enpirikoaren emaitzak argitaratzeaz gain, arazo soziologiko honi nolabaiteko marko teorikoa marrazten zaio. Teoria funtzionalista (Lazarsfeld eta Merton, Lasswell, e.a.) zein ikuspegi kritikoaren jarraitzaileek (besteak beste, Adorno eta Horkheimer, Althusser, Benjamin, Gramsci, Marcuse) garbi dute masa-komunikabideek eragin zuzena dutela gatazka sozial zein politikoen arautze eta garapenean. Funtzionalisten esanetan, medioak duen eragin integratzaileak berebiziko indarra du kontsentsu soziala sortzen. Modu honetara, "...the mass media operate towards the maintenance of the ongoing social and cultural structure rather than towards its change" (LAZARSFELD eta MERTON, 1948: 480) Gainera, arau sozialen hausketaren agerpen mediatikoak, autore hauen esanetan, moralitate publiko eta arau horien azpimarratzea dakar ondorio gisa. Gizarte barruan eman daitezkeen indar kontrajarrien proiekzio telebidezkoak, aurkako interesak dituztenak ateratzeak beraz, derrigorrezkoa den oreka eta arau sendoak egon beharra ondorioztatu dezakete. Kontrol sozialaren komenigarritasuna eta status quoaren azpimarratzea izan daiteke, egungo egoera zalantzan jarri eta legitimazio eza erakusten dutenen aurrean. Ikuspegi kritikoaren jarraitzaileek ere, komunikabideek gatazka soziala gutxiesten dutela diote. Hauen esanetan, mass mediek egungo ordenu soziala bere horretan manten arazten dute, status quoa legitimatuz. Komunikabideak, gizartearen bestelako botere-egiturekin bateginik, interakzioan ari dira, guztion onerako omen denaren alde. "Guztion aldeko" jarrera hori, hegemonikoa den ideologia besterik ez litzateke, ikuspegi kritikoaren ikertzaileen iritziz. Gramsci-k (1971) idatzitakoaren arabera, commonsense delako "guztion aldeko" jarrera hura, boterearen tresna bat besterik ez da. Izan ere, Althusser-rek (1971) dioenez, boterea bere horretan mantendu dadin ez dira bakarrik "estatuaren aparatu errepresiboak" erabiliak izaten baizik eta "estatuaren aparatu 1 Biolentziari buruzko diskurtsoak nolako itxura hartzen duen komunikabide espainiarretan aztertzen du, IMBERT, G.Los escenarios de la violencia. Bartzelona. Icaria. 1992. Liburu honetan, gehien bat biolentzia sozialaz ari da, eta ez du ia jatorri politikoa dutena jorratzen. Biolentzia politikoak, komunikabide espainiarretan, ezagutzen duen tratamenduaz, ikus: RODRIGO, M.Los medios de comunicación ante el terrorismo. Bartzelona. Icaria. 1991.Gainera, kontsultagarriak dira: "Revista de Ciencias de la Información" izenekoan 1993.ean argitaratu zen zenbaki berezia (8 zkia) non, besteak beste, halako artikuluak aurkitu daitezken: Write, R.A. "La violencia en los medios de comunicación", 137-168 or. ; Martinez de Toda, J. eta Terrero, S.J., "Violencia y Televisión en Europa", 169-184 or. ; Calduch, R. "La violencia en los medios españoles de comunicación", 185-196 or. Biolentzia politikoaren proiekzio mediatiko britainiarrean sakondu gura izan ezkero irakur: MILLER, D. "The reception of television information; Content analysis of television information"; eta, "Propaganda and War on television" izeneko testuak. Donostia. Udako Ikastaroak-Euskal Herriko Unibertsitatea. 1993. Mimeografiatua. ____________________________________________________________ GIZARTE ETA NAZIO ERREPRESENTAZIOA TELEBISTA-ALBISTEGIETAN. Euskal Herria Teleberri, Telenavarra eta Telenorte albistegietan. 69

1980; Tuchman, 1978a; Van Poecke, 1988; Media Glasgow Group, 1976, 1980<br />

<strong>eta</strong> 1982). 1<br />

Geure aldetik, gatazka sozialak <strong>telebista</strong>n jasaten duen proiekzioa<br />

aztertzerakoan, oinarri modura, Cohen, Adoni <strong>eta</strong> Bantz-en(1990), "Social<br />

Conflict and Television News" liburua hartuko dugu ardatz modura. Bertan,<br />

buruturiko ikerk<strong>eta</strong> enpirikoaren emaitzak argitaratzeaz gain, arazo soziologiko<br />

honi nolabaiteko marko teorikoa marrazten zaio.<br />

Teoria funtzionalista (Lazarsfeld <strong>eta</strong> Merton, Lasswell, e.a.) zein ikuspegi<br />

kritikoaren jarraitzaileek (besteak beste, Adorno <strong>eta</strong> Horkheimer, Althusser,<br />

Benjamin, Gramsci, Marcuse) garbi dute masa-komunikabideek eragin zuzena<br />

dutela gatazka sozial zein politikoen arautze <strong>eta</strong> garapenean.<br />

Funtzionalisten esan<strong>eta</strong>n, medioak duen eragin integratzaileak berebiziko<br />

indarra du kontsentsu soziala sortzen. Modu hon<strong>eta</strong>ra,<br />

"...the mass media operate towards the maintenance of the<br />

ongoing social and cultural structure rather than towards its change"<br />

(LAZARSFELD <strong>eta</strong> MERTON, 1948: 480)<br />

Gainera, arau sozialen hausk<strong>eta</strong>ren agerpen mediatikoak, autore hauen<br />

esan<strong>eta</strong>n, moralitate publiko <strong>eta</strong> arau horien azpimarratzea dakar ondorio gisa.<br />

<strong>Gizarte</strong> barruan eman daitezkeen indar kontrajarrien proiekzio telebidezkoak,<br />

aurkako interesak dituztenak ateratzeak beraz, derrigorrezkoa den oreka <strong>eta</strong><br />

arau sendoak egon beharra ondorioztatu dezakete. Kontrol sozialaren<br />

komenigarritasuna <strong>eta</strong> status quoaren azpimarratzea izan daiteke, egungo<br />

egoera zalantzan jarri <strong>eta</strong> legitimazio eza erakusten dutenen aurrean.<br />

Ikuspegi kritikoaren jarraitzaileek ere, komunikabideek gatazka soziala<br />

gutxiesten dutela diote. Hauen esan<strong>eta</strong>n, mass mediek egungo ordenu soziala<br />

bere horr<strong>eta</strong>n manten arazten dute, status quoa legitimatuz. Komunikabideak,<br />

gizartearen bestelako botere-egiturekin bateginik, interakzioan ari dira, guztion<br />

onerako omen denaren alde. "Guztion aldeko" jarrera hori, hegemonikoa den<br />

ideologia besterik ez litzateke, ikuspegi kritikoaren ikertzaileen iritziz. Gramsci-k<br />

(1971) idatzitakoaren arabera, commonsense delako "guztion aldeko" jarrera<br />

hura, boterearen tresna bat besterik ez da. Izan ere, Althusser-rek (1971)<br />

dioenez, boterea bere horr<strong>eta</strong>n mantendu dadin ez dira bakarrik "estatuaren<br />

aparatu errepresiboak" erabiliak izaten baizik <strong>eta</strong> "estatuaren aparatu<br />

1 Biolentziari buruzko diskurtsoak nolako itxura hartzen duen komunikabide<br />

espainiarr<strong>eta</strong>n aztertzen du, IMBERT, G.Los escenarios de la violencia. Bartzelona.<br />

Icaria. 1992. Liburu hon<strong>eta</strong>n, gehien bat biolentzia sozialaz ari da, <strong>eta</strong> ez du ia jatorri<br />

politikoa dutena jorratzen. Biolentzia politikoak, komunikabide espainiarr<strong>eta</strong>n,<br />

ezagutzen duen tratamenduaz, ikus: RODRIGO, M.Los medios de comunicación ante el<br />

terrorismo. Bartzelona. Icaria. 1991.Gainera, kontsultagarriak dira: "Revista de<br />

Ciencias de la Información" izenekoan 1993.ean argitaratu zen zenbaki berezia (8 zkia)<br />

non, besteak beste, halako artikuluak aurkitu daitezken: Write, R.A. "La violencia en<br />

los medios de comunicación", 137-168 or. ; Martinez de Toda, J. <strong>eta</strong> Terrero, S.J.,<br />

"Violencia y Televisión en Europa", 169-184 or. ; Calduch, R. "La violencia en los<br />

medios españoles de comunicación", 185-196 or.<br />

Biolentzia politikoaren proiekzio mediatiko britainiarrean sakondu gura izan ezkero<br />

irakur: MILLER, D. "The reception of television information; Content analysis of<br />

television information"; <strong>eta</strong>, "Propaganda and War on television" izeneko testuak.<br />

Donostia. Udako Ikastaroak-Euskal Herriko Unibertsitatea. 1993. Mimeografiatua.<br />

____________________________________________________________<br />

GIZARTE ETA NAZIO ERREPRESENTAZIOA TELEBISTA-ALBISTEGIETAN.<br />

Euskal Herria Teleberri, Telenavarra <strong>eta</strong> Telenorte albistegi<strong>eta</strong>n. 69

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!