Gizarte eta nazio errepresentazioa telebista-albistegietan - Euskara

-produzioaren deszentralizazioan oinarrituriko aniztasun kulturalaren
sustapena indartzea
-behar eta interes lokalen aldeko jarrera edukitzea.
Gertuago ditugun legedi eta arauetara begirada arin bat emanez,
espainiar irrati-telebistaren estatutuak ere, bere artikuluen artean, telebistaemisioen
helburuak zehazterakoan dioenez, kulturak bere toki eta izateko
arrazoi propioa du emisioetan,
"...producción y transmisión (...) con fines políticos, religiosos,
culturales, educativos, artísticos, informativos, comerciales, de mero
recreo o publicitarios." (B.O.E. 11 zbkia, 1980, urtarrilaren 11 eta 12a.)
Modu berean, 1988.eko telebista pribatuaren lege espainiarrak dioenez,
"La finalidad de la televisión como tal servicio público ha de ser,
ante todo, la de satisfacer el interés de los ciudadanos y la de contribuir
al pluralismo informativo, a la formación de una opinión pública libre y a
la extensión de la cultura" (B.O.E., 108 zbkia. 1988e.eko maiatzaren 5a)
Euskal telebistagintza 1 martxan jarriko zuen legeak, euskara eta euskal
kulturaren suspertzea azpimarratzen zuen bere helburuen artean,
"Kulturaren eta euskeraren suztapena, euskera erabiltzearen
xedetarako, oinarrizko egitarausortarauak (sic) ezarriz..." (EHAA,
1982.eko maiatzaren 20a)
Euskal Irrati-telebistagintza martxan jarriko zuen aipaturiko legea onartu
zela hamar urte bete zirenean, Eusko Jaurlaritzako Kultura Sailak argitaraturiko
txosten 2 baten esaten denez,
"Euskal Telebista (...) se fija como objetivo fundamental contribuir
a la construcción cultural de Euskadi y lograr una base cultural sólida
que sirva de plataforma para la convivencia futura. (...)
-Una cultura propia: que refleje una realidad cultural diferenciada,
con sus propias señas de identidad.
-Una cultura que integre al euskera: un idioma normalizado,
instrumento de comunicación efectivo, pragmático y moderno.
-Un proyecto integrador: realizado entre todos, una cultura con
aportaciones de todas las fuentes, realizada mediante un proceso de
creación común.
1 Euskal telebistagintzari buruzko eginiko ikerketen artean bi: TORREALDAI, J. M.,
Euskal Telebista eta Euskara. Donostia. Elkar. 1985 eta IBAÑEZ, J. L. La sociedad
pública de televisión Euskal Telebista. Origenes y desarrollo", Doktorego-tesia,
Kazetaritza Saila, EHU, 1992. Bigarrenak, ETBren sorrera eta lehen urteetako azterketa
kronologikoa egiten du eta lehenak ETBn euskarak izan duen eta duen lekuaz ikerketa
interesgarri bat egiten du.
2 Txosten hau ekainean argitaratu zen eta hilabete batzuk beranduago Eusko
Legebiltzarrean telebistagintza euskaldunaren modeluaz eztabaida luze bati ekin
zitzaion. Kultura Sailaren txostenaren kritika eginez beste hainbat lan idatzi ziren,
besteak, beste ikus: ZALLO, R., ETB: "Txosten bati buruzko txostena". Jakin, 75 zkia.
1993: 135-149 orr.; TORREALDAI, J. M., "ETB eta euskara". Jakin, 75 zkia. 1993:
151-159 orr. eta ARANA, E. "ETB: modelu zaharra eta programazio berria",
Euskaldunon Egunkaria. 1992.eko urriaren 22a: 3 orr.
____________________________________________________________
GIZARTE ETA NAZIO ERREPRESENTAZIOA TELEBISTA-ALBISTEGIETAN.
Euskal Herria Teleberri, Telenavarra eta Telenorte albistegietan. 51