Gizarte eta nazio errepresentazioa telebista-albistegietan - Euskara
Gizarte eta nazio errepresentazioa telebista-albistegietan - Euskara Gizarte eta nazio errepresentazioa telebista-albistegietan - Euskara
2.2.-GIZARTE ETA NAZIO SOSLAIA Ikusi dugunez, handia da telebistari, sozialki erreala izango denaren definizioan atxekitzen zaion papera. Sorketa lan horretan, gizabanakoena zein kolektibitateen nortasuna eraikitzea da, nagusietakoa. Euskal Herriaren definizioan soziologia, antropologia, kultura eta politikaren ikuspegitik erabiltzen diren parametroak gogora ekarriko ditugu ondoko lerrotan. Zortzi izan dira, euskal nazio eta gizartera hurbiltzeko erabili ditugun osagaiak: lurraldetasuna, nortasun kolektiboa, kultura eta hizkuntza, gizabanako eta gizartearen arteko erlazioak, kontsentsua eta gatazka, genero sistema, tradizioa eta modernitatea eta komunikabideen papera. Zortzi parametro hauen definizio orokorra egiten da lehenengo, gero, Euskal Herrian nola ulertzen eta aplikatzen diren azaltzeko. Kasu gehienetan, gainera, horietariko parametro bakoitzaren osaketan komunikabideek jokatzen duten papera kontuan hartua izan da. 2.2.1.-Lurraldetasuna Etimologikoki, lurraldetasunak lurraldea, lur eremuaren esangurara bagaramatza, azpiatal honetan azalduko dugunez, telebista-albistegietan hartzen dituen adierak hori baino ugariagoak dira. Izan ere, "Emisio eta errezepzio esparrua, difusio barrutia, estalgunea, kobertura, influentzi-gune, komunikazio esparrua... guzti horiek eta gehiago sortzen dira telebista eta lurraldetasuna konbinatzerakoan. Aipatuetatik batzuk telebistaren arlo teknikoaz, konektaturik daude, besteren batzuk oinarri legalaz, beste sorta batek kutsu politikoadministratiboa dauka eta azkenengoa komunikazioaren kontzeptuekin harremanetan dago."(ARANA, 1990:1) Azpiatal honetan telebista-albistegietan lurraldetasunaren kontzeptua nola gauzatzen den aztertuko dugu bereziki. Ukaezina da, propioa kontsideratzen den lurraldearen definizio eta mugaketan, telebistak, beste instituzioek (politiko, ekonomiko, tekniko...) bezala, zeregin garrantzitsua duela. Lurraldearen adiera geografiko hutsetik hasita komunitate baten kultura eta identitatearekin dituen loturekin segi eta komunikazio prozeduratan sortzen dituen inplikazioak jorratuko ditugu ondoko lerroetan. 2.2.1.1.-Lurraldetasuna eta geopolitika "Lurraldea eta euskal nazionalismoa" izeneko doktorego tesian, Julen Zabalok (1992) azaltzen duenez, lurraldea kontzeptu mugikorra da. Zentzu geografiko zientifizistan murgildurik mantendu nahi izan dutenetatik hasi eta konstrukto soziala kontsideratzen dutenetara pasatuz azterketa interesgarria egin du aipaturiko ikerleak. "Lurralde kontzeptua kulturari loturik doala gauza onartua da. Espazio hutsa gauza fisikoa da, baina lurraldea, aldiz, kultura eta etnia kontzeptuekin parekatu behar da. Lurraldea gizatarturiko ____________________________________________________________ GIZARTE ETA NAZIO ERREPRESENTAZIOA TELEBISTA-ALBISTEGIETAN. Euskal Herria Teleberri, Telenavarra eta Telenorte albistegietan. 26
espazioa da Bonnemaison-entzat (1981: 254-257): 'espazio soziala' eta 'espazio kulturala' da, biak batera funtzio sinboliko eta soziala beteaz, hortaz. Dena dago harremanetan, 'giza taldearen eraikuntza soziala, funtzio sinboliko eta lurraldearen eraketa' (Bonnemaison, 1981: 256). Eraturiko espazioari 'geosinboloa' (geosymbole) deitzen dio..." (ZABALO, 1992:44) Zabalok idazten duenez, kultura baten elementuen artean kokatu beharra dago bere lurraldearen pertzepzioa 1 . Horregatik, lurraldea ez da bakarrik nazio baten espazio fisikoa baizik eta bere osagarri historiko eta afektiboen konkrezio territoriala. Kasu hauetan, beraien kultura gorde guran ari diren gizarteetan beraien lurraldearen defentsa ere agertzen da Modu honetara, atxikimendu geografizistetatik urruti, lurraldearen balio sinboliko, kultural eta soziala azpimarratzen dira. Horregatik hain zuzen ere, eraketa legal, fiskal eta militarren gainetik beti ere, lurraldearen perzepzioak "beste zerbait" hori eduki behar du, bere baitan bizi den komunitateak bere egin dezan. Ikuspegi honetatik, komunikabidetan ageri den lurraldeak, aipaturiko status quoaren elementu faktikoak errepresentatzen ditu, baina ezin ditu sinbolo mailakoak ahaztu. Historian zehar geografia zientzia neutroa eta aseptikoa zela aldarrikatzen zutenen aurrean, geografia politikoaren defendatzaileak jarri dira. Geografian alderdi fisikoa eta soziala loturik daudela idazten du Zabalok, bere burua geografia politikoaren parametroetan kokatuz. Lurraldea, geopolitikaren ikuspuntutik, espazio fisikoa ulertu eta antolatzeko jarrera politikoaren emaitza da "Lurraldea estruktura politiko baten azal fisikoa da (gobernuak, estatuak, autonomiak...), beste estruktura batzutatik diferentziaturik, Geografia eta politikak badute zerikusirik. " (Ibidem, 1992: 43) Aipatutako kobertura fisikoa, komunikabideen estaldurari ere aplika dakioken kontzeptua da, eta telebistaren kasuan hedaketa-sareari. Botereak, - dela enpresariala edota politikoa-, antolatzen duen eraketa teknikoa lurraldearen kontzepzioaren ondorioa besterik ez da. Emisio-sarearen diseinu, ezartze eta mantenimenduaren sustarretan dago "bete nahi den" lurraldearen kontzeptua. Plan Nacional de Comunicación (PNC) delakoari buruz hitzegitean, Moragasek (1988) zioenez, beharrezkoa da egitasmo horren lurralde geografikoa definitzea berehalaxe egiten baita topo hitz beraren konponente politikoaz: "La primera necessitat definitòria és la de proposar el territori o àmbit d'aplicació de la PNC. Aquesta definició no és possible al margen de decisions estrictament polítiques. Cal pensar en els diferents posicionaments polítics respecte a la necessitat de 1 Ubaldo Martinez-ek dioenez, "Si la lengua representa , a un cierto nivel, la continuidad cultural de un pueblo, el territorio es otro elemento fundamental en la constitución de los fenómenos étnico y nacionales. El territorio es en primer lugar un espacio físico en el que los pueblos se asientan, pero es a la vez un espacio simbólico que se reivindica." (DEL VALLE, 1988: 11). Teresa del Valle-ren liburu berean, Korrika deritzon euskararen aldeko martxan egiten den lurraldearen eraiketa sinbolikoa aztertzen da. ____________________________________________________________ GIZARTE ETA NAZIO ERREPRESENTAZIOA TELEBISTA-ALBISTEGIETAN. Euskal Herria Teleberri, Telenavarra eta Telenorte albistegietan. 27
- Page 1 and 2: Jakintza-arloa: Kazetaritza Gizarte
- Page 3 and 4: zalantzazkoa delarik, Euskal Herria
- Page 6: Carmen Arrieta, Dorleta, Goio eta I
- Page 9 and 10: 2.2.6.1.-Genero-harremanak eta gizo
- Page 11 and 12: 5.1.7.-Tradizioa eta Modernitatea;
- Page 13 and 14: 5.3.4.3.-Indibidualitatea eta talde
- Page 15 and 16: 5.5.-HETIO-REN IKERKETA KOANTITATIB
- Page 17 and 18: soziala c) Erakunde politiko eta In
- Page 19 and 20: 5.8.3.-Albistegien itxuraketa forma
- Page 21 and 22: GIZARTE ETA NAZIO ERREPRESENTAZIOA
- Page 23 and 24: I. Zatia: abiapuntua ______________
- Page 25 and 26: I.-SARRERA ________________________
- Page 27 and 28: I.-SARRERA Euskal Telebistaren biga
- Page 29 and 30: albistegiena bereziki, informazioa
- Page 31 and 32: Marko teorikoa deritzon atalean, bi
- Page 33 and 34: II.-MARKO TEORIKOA ________________
- Page 35 and 36: Errealitatea produktu soziala da, s
- Page 37 and 38: Inguratzen gaituen gizartearen pert
- Page 39 and 40: Ezagutzaren soziologiaren (Mannheim
- Page 41 and 42: lugar de una fruición general y ha
- Page 43 and 44: Informazioa errealitatearen eraikun
- Page 45 and 46: Telebistak errealitearen eraikuntza
- Page 47: "La verdadera función del telediar
- Page 51 and 52: sense Estat a Europa posa de manife
- Page 53 and 54: Europeartasuna eraikitzea, horretar
- Page 55 and 56: deskribatzen dira gizartearen eleme
- Page 57 and 58: Nortasun kolektiboaren konzientzia
- Page 59 and 60: "...el lazo cimentador socio-cultur
- Page 61 and 62: "Naturalment, la màxima afirmació
- Page 63 and 64: partaideen artean bateratze eta int
- Page 65 and 66: 2.2.3.-Kultura, Hizkuntza; Euskara
- Page 67 and 68: de pertanyença i el reforçament d
- Page 69 and 70: Apaolazak (1993) ere ildo beretik,
- Page 71 and 72: alejando de la realidad y, por tant
- Page 73 and 74: -produzioaren deszentralizazioan oi
- Page 75 and 76: "El lenguaje es el interprete, o, s
- Page 77 and 78: estearen emaitza dela dio. Indibidu
- Page 79 and 80: Legeak, alegia ordenamendu juridiko
- Page 81 and 82: aukeraketa eta ordezkaritza moeta h
- Page 83 and 84: "...la ampliación de las cotas de
- Page 85 and 86: 2.2.5.-Kontsentsua eta Gatazka; Bio
- Page 87 and 88: "La primera es el consensus como le
- Page 89 and 90: kontsentsuaren oinarrizko elementue
- Page 91 and 92: 1980; Tuchman, 1978a; Van Poecke, 1
- Page 93 and 94: "...television news gives the solut
- Page 95 and 96: "El feminismo es un movimiento soci
- Page 97 and 98: artean. Baina, aldi berean, eta fem
2.2.-GIZARTE ETA NAZIO SOSLAIA<br />
Ikusi dugunez, handia da <strong>telebista</strong>ri, sozialki erreala izango denaren<br />
definizioan atxekitzen zaion papera. Sork<strong>eta</strong> lan horr<strong>eta</strong>n, gizabanakoena zein<br />
kolektibitateen nortasuna eraikitzea da, nagusi<strong>eta</strong>koa.<br />
Euskal Herriaren definizioan soziologia, antropologia, kultura <strong>eta</strong><br />
politikaren ikuspegitik erabiltzen diren parametroak gogora ekarriko ditugu<br />
ondoko lerrotan. Zortzi izan dira, euskal <strong>nazio</strong> <strong>eta</strong> gizartera hurbiltzeko erabili<br />
ditugun osagaiak: lurrald<strong>eta</strong>suna, nortasun kolektiboa, kultura <strong>eta</strong> hizkuntza,<br />
gizabanako <strong>eta</strong> gizartearen arteko erlazioak, kontsentsua <strong>eta</strong> gatazka, genero<br />
sistema, tradizioa <strong>eta</strong> modernitatea <strong>eta</strong> komunikabideen papera. Zortzi<br />
parametro hauen definizio orokorra egiten da lehenengo, gero, Euskal Herrian<br />
nola ulertzen <strong>eta</strong> aplikatzen diren azaltzeko. Kasu gehien<strong>eta</strong>n, gainera,<br />
hori<strong>eta</strong>riko parametro bakoitzaren osak<strong>eta</strong>n komunikabideek jokatzen duten<br />
papera kontuan hartua izan da.<br />
2.2.1.-Lurrald<strong>eta</strong>suna<br />
Etimologikoki, lurrald<strong>eta</strong>sunak lurraldea, lur eremuaren esangurara<br />
bagaramatza, azpiatal hon<strong>eta</strong>n azalduko dugunez, <strong>telebista</strong>-albistegi<strong>eta</strong>n<br />
hartzen dituen adierak hori baino ugariagoak dira. Izan ere,<br />
"Emisio <strong>eta</strong> errezepzio esparrua, difusio barrutia, estalgunea,<br />
kobertura, influentzi-gune, komunikazio esparrua... guzti horiek <strong>eta</strong><br />
gehiago sortzen dira <strong>telebista</strong> <strong>eta</strong> lurrald<strong>eta</strong>suna konbinatzerakoan.<br />
Aipatu<strong>eta</strong>tik batzuk <strong>telebista</strong>ren arlo teknikoaz, konektaturik daude,<br />
besteren batzuk oinarri legalaz, beste sorta batek kutsu politikoadministratiboa<br />
dauka <strong>eta</strong> azkenengoa komunikazioaren<br />
kontzeptuekin harreman<strong>eta</strong>n dago."(ARANA, 1990:1)<br />
Azpiatal hon<strong>eta</strong>n <strong>telebista</strong>-albistegi<strong>eta</strong>n lurrald<strong>eta</strong>sunaren kontzeptua<br />
nola gauzatzen den aztertuko dugu bereziki. Ukaezina da, propioa<br />
kontsideratzen den lurraldearen definizio <strong>eta</strong> mugak<strong>eta</strong>n, <strong>telebista</strong>k, beste<br />
instituzioek (politiko, ekonomiko, tekniko...) bezala, zeregin garrantzitsua duela.<br />
Lurraldearen adiera geografiko hutsetik hasita komunitate baten kultura <strong>eta</strong><br />
identitatearekin dituen loturekin segi <strong>eta</strong> komunikazio prozeduratan sortzen<br />
dituen inplikazioak jorratuko ditugu ondoko lerro<strong>eta</strong>n.<br />
2.2.1.1.-Lurrald<strong>eta</strong>suna <strong>eta</strong> geopolitika<br />
"Lurraldea <strong>eta</strong> euskal <strong>nazio</strong>nalismoa" izeneko doktorego tesian, Julen<br />
Zabalok (1992) azaltzen duenez, lurraldea kontzeptu mugikorra da. Zentzu<br />
geografiko zientifizistan murgildurik mantendu nahi izan duten<strong>eta</strong>tik hasi <strong>eta</strong><br />
konstrukto soziala kontsideratzen duten<strong>eta</strong>ra pasatuz azterk<strong>eta</strong> interesgarria<br />
egin du aipaturiko ikerleak.<br />
"Lurralde kontzeptua kulturari loturik doala gauza onartua da.<br />
Espazio hutsa gauza fisikoa da, baina lurraldea, aldiz, kultura <strong>eta</strong><br />
etnia kontzeptuekin parekatu behar da. Lurraldea gizatarturiko<br />
____________________________________________________________<br />
GIZARTE ETA NAZIO ERREPRESENTAZIOA TELEBISTA-ALBISTEGIETAN.<br />
Euskal Herria Teleberri, Telenavarra <strong>eta</strong> Telenorte albistegi<strong>eta</strong>n. 26
Change language