Gizarte eta nazio errepresentazioa telebista-albistegietan - Euskara

Gizarte eta nazio errepresentazioa telebista-albistegietan - Euskara Gizarte eta nazio errepresentazioa telebista-albistegietan - Euskara

euskara.euskadi.net
from euskara.euskadi.net More from this publisher
26.08.2013 Views

Modu honetara, Luhmann-en ustez Iritzi Publikoa ez da gehiago izango gizabanakoen eztabaida libre eta arrazionalaren fruitu, baizik eta sistema politikoak dituen beharren arabera komunikabideek egituraturiko tema-ranking baten emaitza. Agostini (1984) parafraseatuz, komunikabideak ez dira protagonistak baizik eta sistema politiko eta Iritzi Publikoaren arteko mediatzaileak. Komunikabideen efektu kognitiboen baitan sortu diren korronte teoriko desberdinen artean, hirugarrena "Gap hypothesis" -Hutsunearen Hipotesia- izenekoa dugu. "Gap hypothesis"-aren jarrerakoek defendatzen dute, ezagutza botere moeta bat dela eta modu desberdinean aurki daitekeela sozialki banaturik: gizartearen partaide batzuk besteak baino erraztasun handiagoa dutela informazioaz eta jakituriaz, oro har, jabetu eta baliatzeko, ikasketaz ala trebeziaz. Ezagutza, balio modura kontsideratuz, ez da denon eskura modu berean heltzen. Esandakoaren ildotik, hainbat gizarteetan, amerikarra adibiderako, boterearen zirkuluetan mugitzen den informazioa ez da inoiz herritar soilen eskuetara. Azken hauen artean, analfabetu funtzionalak bilakatu direnen portzentaiak gora egin du. Bi multzo horien artean ez dago zubirik, eta informazioa eta jakituria ez dira konpartitzen. "(...) los datos obtenidos en los útlimos años indican que el problema se sitúa no tanto en el crecimiento del conocimiento, sino, frecuentemente, en una relativa privación del conocimiento. Un distanciamiento en cuanto al conocimiento entre segmentus dentro del sistema total es ciertamente posible ya que el poder social está basado, en parte, en el conocimiento; una relativa privatización del conocimiento puede provocar una relativa privación del poder" (TICHENOR, DONOHUE eta OLIEN, 1980: 22) Laugarren eta azkenenik, baina guretzat garrantzitsuen, komunikabideen efektu kognitiboak ikertzen aritu izan direnen artean, telebista, irrati edota egunkariek "errealitatzea sortzeko" duten boterea azpimarratu dutenak daude. Errealitate soziala ez da "hor nonbait" zintzilik dagoen zerbait, "egina bezain borobila", baizik eta sozialki sortutako zerbait, eta sorketa lan horretan komunikabideek zeresan handia dute. 2.1.2.-Errealitate sozialaren eraikuntza Komunikabideen eragina, inguruaz dakiguna, ezagututzat kontsideratzen ditugunak, gure munduaz daukagun inpresioak sortzean gauzatzen da. Errealitate soziala kontsideratzen denaren sorketa eta zabaltzean zeresan handia dute komunikabideek. Soziofenomenologiaren parametroetatik, XX. mendearen erdikaldian, Alfred Schutz-ek (1974) errealitate soziala kontsideratzen denaren definizioan parte hartzen duten faktoreen azterketari ekin zion, eta hauen artean, nola ez, komunikabideen paperean sakondu zuen. Schutz-ek markaturiko bideari jarraiki, errealitate sozialaz ulertzen dena eta berorren definizio, tajutze eta birsortzearen jorraketa teorikoa izan zen Berger eta Luckmann-ek (1979) "La construcción social de la realidad" tituluaz idatzi zuten liburuaren zeregina. ____________________________________________________________ GIZARTE ETA NAZIO ERREPRESENTAZIOA TELEBISTA-ALBISTEGIETAN. Euskal Herria Teleberri, Telenavarra eta Telenorte albistegietan. 16

Ezagutzaren soziologiaren (Mannheim, 1958) korrontean kokatzen diren azken bi autore hauen esanetan, gizakiak arrotza zaion ingurune naturalean bizi izanik, horren menperatzea eta humanizatzea eta gizakideekin inter-akzioa gauzatu ahal izateko pauta kulturalak finkatu beharra du. Harreman horien ondorioa da ingurune sozialaren ezagutza eta antolaketa egin ahal izatea: "La sociología del conocimiento entiende la realidad humana como realidad construída socialmente." (BERGER eta LUCKMANN, 1979: 232) "...una 'sociología del conocimiento' deberá tratar no solo las variaciones empíricas del 'conocimiento' en las sociedades humanas, sino también los procesos por los que cualquier cuerpo de conocimiento llega a quedar establecido socialmente como realidad" (Ibidem: 15) -Beraz, gizakia intersubjetiboki sortutako errealitate sozialaz inguraturik bizi da. Eraiketa lan horretan, Berger eta Luckmann-ek bi elementu azpimarratzen dituzte beharrezkotzat: lengoaia eta komunikazioa. "El lenguaje usado en la vida cotidiana me proporciona continuamente las objetivaciones indispensable y dispone el orden dentro del cual estas adquieren sentido y dentro del cual la vida cotidiana tiene significado" (Op. cit., 1979: 39) Komunikazioaren bidez gizabanakoen arteko erlazioak gertatu daitezen mekanismoa eskeintzen da. Lengoaia ikasiz eta komunikatuz gizabanakoak hezituak izaten dira inguruko gauzen esanguran eta ingurunearen interpretazioan. Bi hauetan jartzen dira sozializazioaren oinarriak. Lengoaia eta komunikazioa eguneroko errealitatearen osagarri garrantzitsuak dira pertsonen arteko erlazioak objektibatu eta gauzatzen dutelako. Bateginiko nortasun bikoitza du errealitate sozialak: faktizitate objektuala eta esangura subjetiboa (Beltran, 1982). Berger eta Luckmann-en hitzei kasu eginez, intersubjetiboki eraikitakoa da errealitate soziala, beraz gure eguneroko mundua errealitate interpretatiboa da. Hala baina, pertsonek esangurak eraikitzen dituztela onartu arren, jarrera interpretatzaile horietatik kanpo dagoen errealitate objektiboa ezin da ukatu. Bi parametro horien orekaren emaitza da errealitate soziala. Errealitatea, esandakoaren ildotik, produktu bat da, prozesu baten emaitza, faktore desberdinek sortutako fruitua (Hawkins eta Pingree, 1981). Eta errealitate-soziala sortzeko lanean, sozializazio bide guztiek (lehen zein bigarren mailakoek) dute eragina, eta hauen artean, nola ez, paper garrantzitsuaz, komunikabideak daude. Wolf-ek (1994) dioenez bi dira, komunikabideek eskeintzen duten errealitate sozialaren errepresentazioan, kontuan hartu beharreko elementuak: harreman sozialetarako tresna gisa duten balioa eta erreferentzia gisa daukaten erabilgarritasuna. "El primero es relativo al hecho de que (...) los sujetos utilizan las representaciones mediales de los fenómenos sociales como recursos para orientarse, para comprender, para alinearse en las propias interacciones cotidianas (...). .El segundo elemento a considerar para definir más articuladamente el proceso de construcción social de la realidad es que las representaciones difundidas por los media pueden (gracias a la naturaleza de los ____________________________________________________________ GIZARTE ETA NAZIO ERREPRESENTAZIOA TELEBISTA-ALBISTEGIETAN. Euskal Herria Teleberri, Telenavarra eta Telenorte albistegietan. 17

Ezagutzaren soziologiaren (Mannheim, 1958) korrontean kokatzen diren<br />

azken bi autore hauen esan<strong>eta</strong>n, gizakiak arrotza zaion ingurune naturalean<br />

bizi izanik, horren menperatzea <strong>eta</strong> humanizatzea <strong>eta</strong> gizakideekin inter-akzioa<br />

gauzatu ahal izateko pauta kulturalak finkatu beharra du. Harreman horien<br />

ondorioa da ingurune sozialaren ezagutza <strong>eta</strong> antolak<strong>eta</strong> egin ahal izatea:<br />

"La sociología del conocimiento entiende la realidad<br />

humana como realidad construída socialmente." (BERGER <strong>eta</strong><br />

LUCKMANN, 1979: 232)<br />

"...una 'sociología del conocimiento' deberá tratar no solo<br />

las variaciones empíricas del 'conocimiento' en las sociedades<br />

humanas, sino también los procesos por los que cualquier<br />

cuerpo de conocimiento llega a quedar establecido socialmente<br />

como realidad" (Ibidem: 15)<br />

-Beraz, gizakia intersubjetiboki sortutako errealitate sozialaz inguraturik<br />

bizi da. Eraik<strong>eta</strong> lan horr<strong>eta</strong>n, Berger <strong>eta</strong> Luckmann-ek bi elementu<br />

azpimarratzen dituzte beharrezkotzat: lengoaia <strong>eta</strong> komunikazioa.<br />

"El lenguaje usado en la vida cotidiana me proporciona<br />

continuamente las objetivaciones indispensable y dispone el orden<br />

dentro del cual estas adquieren sentido y dentro del cual la vida<br />

cotidiana tiene significado" (Op. cit., 1979: 39)<br />

Komunikazioaren bidez gizabanakoen arteko erlazioak gertatu daitezen<br />

mekanismoa eskeintzen da.<br />

Lengoaia ikasiz <strong>eta</strong> komunikatuz gizabanakoak hezituak izaten dira<br />

inguruko gauzen esanguran <strong>eta</strong> ingurunearen interpr<strong>eta</strong>zioan. Bi hau<strong>eta</strong>n<br />

jartzen dira sozializazioaren oinarriak. Lengoaia <strong>eta</strong> komunikazioa eguneroko<br />

errealitatearen osagarri garrantzitsuak dira pertsonen arteko erlazioak<br />

objektibatu <strong>eta</strong> gauzatzen dutelako. Bateginiko nortasun bikoitza du errealitate<br />

sozialak: faktizitate objektuala <strong>eta</strong> esangura subjetiboa (Beltran, 1982).<br />

Berger <strong>eta</strong> Luckmann-en hitzei kasu eginez, intersubjetiboki eraikitakoa da<br />

errealitate soziala, beraz gure eguneroko mundua errealitate interpr<strong>eta</strong>tiboa da.<br />

Hala baina, pertsonek esangurak eraikitzen dituztela onartu arren, jarrera<br />

interpr<strong>eta</strong>tzaile hori<strong>eta</strong>tik kanpo dagoen errealitate objektiboa ezin da ukatu. Bi<br />

parametro horien orekaren emaitza da errealitate soziala.<br />

Errealitatea, esandakoaren ildotik, produktu bat da, prozesu baten<br />

emaitza, faktore desberdinek sortutako fruitua (Hawkins <strong>eta</strong> Pingree, 1981). Eta<br />

errealitate-soziala sortzeko lanean, sozializazio bide guztiek (lehen zein<br />

bigarren mailakoek) dute eragina, <strong>eta</strong> hauen artean, nola ez, paper<br />

garrantzitsuaz, komunikabideak daude.<br />

Wolf-ek (1994) dioenez bi dira, komunikabideek eskeintzen duten<br />

errealitate sozialaren <strong>errepresentazioa</strong>n, kontuan hartu beharreko elementuak:<br />

harreman sozial<strong>eta</strong>rako tresna gisa duten balioa <strong>eta</strong> erreferentzia gisa<br />

daukaten erabilgarritasuna.<br />

"El primero es relativo al hecho de que (...) los sujetos utilizan<br />

las representaciones mediales de los fenómenos sociales como<br />

recursos para orientarse, para comprender, para alinearse en las<br />

propias interacciones cotidianas (...). .El segundo elemento a<br />

considerar para definir más articuladamente el proceso de<br />

construcción social de la realidad es que las representaciones<br />

difundidas por los media pueden (gracias a la naturaleza de los<br />

____________________________________________________________<br />

GIZARTE ETA NAZIO ERREPRESENTAZIOA TELEBISTA-ALBISTEGIETAN.<br />

Euskal Herria Teleberri, Telenavarra <strong>eta</strong> Telenorte albistegi<strong>eta</strong>n. 17

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!