Gizarte eta nazio errepresentazioa telebista-albistegietan - Euskara
Gizarte eta nazio errepresentazioa telebista-albistegietan - Euskara Gizarte eta nazio errepresentazioa telebista-albistegietan - Euskara
eskeintzen zaizkion lehengaiak, ikusentzutekoak, zeintzuk diren aztertuko dugu. Ikerketa-lan honen abiapuntuan beraz, hiru telebista-albistegien edukina daukagu. Produktu informatibo horien baitan murgiltzen gara bere edukina zein den jakin asmoz. Garcia eta Perales-ek (1992) idatzi zutenez, telebista-kanaleen informazio-saioen edukina aztertzeko bi dira har daitezkeen bideak: albistegien arteko desberdintasun estrukturalak lantzea edo guztietan iraunkor mantentzen diren osagaiak ikertzea. Guk, ikerketa-lan honetan, hartu dugun bideak bietatik zerbait dauka, izan ere, Hego Euskal Herrirako emititzen diren albistegi desberdinetan antzekotasunak eta beti presente daudenak landuko ditugu eta, aldi berean, kanale bakoitzean eskeintzen diren bereizgarritasunak kontutan hartuz. Hiru kanaleen bidez luzatzen den eskeintza informatiboan arakatuz, aipaturiko autoreek azpimarratzen dituzten hiru maila jorratzen ditugu: sakonekoa, ertaina eta azalekoa. Sakoneko ikerketaren bidez, kanale desberdinetan ageri diren amankomuneko osagaiak aurki daitezke. Informazio-saioetara iristen diren gaiak eta subjektuak, nagusiki botere politiko-instituzionalarekin zerikusia dauzkatenak, eta hauek jasotzen duten tratamendu positibatuan gauzatzen da esan dugun homogeneitatea. Maila honetan, Euskal Herrira bere emisioak mugatzen dituzten albistegien edukina ere antzekotasunez betea dago. Informazio-saioetan somatzen den ertaineko mailan, hitzez zein irudiz deskribatzen diren gaien testuingurua nolakoa den aztertzen da: notiziaturikoaren zergatiak eta ondorioak. Modu berean, aipatuak izaten diren subjektuen ekintzak eta hauen destinatarioak zeintzuk diren ikertzen da. Aldi berean, pantailaratzen diren gertaeren arteko erlazioak eskeintzen ote diren zehazten da. Ikerketa maila honetan, somatzen dira gure hiru kanaleen arteko lehen desberdintasunak. Euskal Herriaren errepresentazioa egiterakoan eskeintzen duten lurraldearen tratamendua, bertan aritzen diren subjektu desberdinen arteko harremanak nolakoak diren eta zein arauen arabera mugitzen diren. Maila honetan informazioen testuingurua ikertzen da, eskeintzen den produktu informatiboaren atzetik dagoen zentzu-ematea eta balio interpretatiboak zeintzuk diren jakin asmoz. Albistegietan soma daitezkeen hiru mailetatik, azkenean, azalekoena kontsideratzen dugunean, kanale desberdinen arteko antzekotasunak ageri dira nabarmen. Hiruetan enunziatzaile nagusi paperean telebista berorren profesionalak agertzen dira. Kazetariak dira agente oparoenak. Hirugarren berezitasun modura, Telenavarra, Telenorte eta Teleberriren osakeran hitzezko informazioak erakusten duen nagusitasuna begien bistan gelditzen da, modu berean ikonikoaren menpekotasuna erakutsiz. Albistegien edukina aztertzeko, Euskal Herrian zentratzen garen ikerketan, hiru maila horiek landu ditugu, guztietatik amankomuneko osagaiak eta kanale bakoitzaren desberdintasunak agerian lagaz. Ikerketa-lan honetan erabiltzen den metodologia aipatu aurretik, beharrezkoa da, telebistari (eta bereziki programazio informatiboari) eskeintzen diogun arreta eta funtzionalitate soziala zertan oinarritzen den azaltzea. Esan daiteke, zalantza barik, telebistaren eragin soziala handia dela, gutaz eta munduaz dugun ezagutzan eta berorren interpretazioan. Telebista- ____________________________________________________________ GIZARTE ETA NAZIO ERREPRESENTAZIOA TELEBISTA-ALBISTEGIETAN. Euskal Herria Teleberri, Telenavarra eta Telenorte albistegietan. 6
albistegiena bereziki, informazioa eskeintzeko tresna hutsa kontsideratua izatetik, gertaeren esangurak eta zentzu-emateak luzatzeko bidetzat hartua izatera pasatu da. Alegia, zer gertatu den eta zergatik jakiteko lanabesa izatetik gure ingurune soziala osatzen duela pentsatzera. Errealitatea sozialki eraikitzen dela eta lan horretan telebistak zeresan nabarmena duela sinisten dutenengan oinarrituta abiatzen da gure ikerketa-lana. Errealitate soziala kontsideratzen dena eraikitzen telebistak indar handia duela esan dugu. Gure kasuan, errealitate hori sortzeko orduan albistegietan eskeintzen zaigun lehengaia zein den aztertu gura dugu. Gainera, errealitatea orokorrean hartzeaz gain, euskal gizarte eta nazioari buruz eskeintzen zaigunean zentratuz. Horretarako, Hego Euskal Herrirako emititzen diren gaztelerazko hiru albistegien (Teleberri, Telenavarra eta Telenorte) mamia arakatu dugu, eskeintzen dituzten errepresentazioak nolakoak diren jakin ahal izateko. Hego Euskal Herriaren errepresentazioa informatiboa zelakoa den ikertzeko, antzerako lanetan aritu izan diren ikerketen berri edukitzea oso lagungarria suertatu zaigu (Martin Serrano, 1976 eta 1986; Rositi, 1982; Vilches, 1989; eta, Van Dijk, 1990 besteak beste). Baina, bereziki, nazioarte mailan laurogeiko hamarkadaren lehen urteetan buruturiko "Telediarios y producción de la Realidad" 1 izeneko ikerketa interesgarria iruditu zaigu. Lan mardul horretan, hainbat estatutan errealitatea deitzen duguna produzitzeko orduan hain lan kontsideragarria betetzen duen telebista-albistegien edukina aztertzen aritu izanaren berri ematen da. Herrialde desberdinen informaziosaioen edukinaren berri jaso dugu ikerketa-lan horren bidez, baita hori baino interesgarriagoa dena ere, edukina aztertzeko metodologia. Vidal Beneyto irakaslearen inguruan antolaturiko Estatu espainiarreko taldeak, TVEren edukina aztertzeaz gain, azterketa bera egiteko oinarri metodologikoak ezarri zituen. Beraiek, edukin-azterketaren historia oparoaren iturri garbienetan edan ondoren, metodologia konplexu eta interesgarria proposatu zuten. Guk, lan horretan oinarrituta, eta helburu modura Euskal nazio eta gizartearen errepresentazio informatiboa nolakoa zen jakitea genuenez, hainbat egokipen burutu behar izan dugu. Edozelan ere, aipaturiko metodologia koantitatiboaren enborrari adar berri batzuk proposatzea besterik ez da izan gure aportazioa. "Telediarios y Producción de la Realidad" izeneko ikerketa-lanaren inguruan antolatu zirenen abiapuntua eta emaitza ikuspegi koantitatibotik egina dela azpimarratu beharra dugu. Alegia, albistegietan ageri den hitzezko informazioa eta baita ikonikoaren barruan arakatu, elementu desberdinen presentzia neurtu eta, gero, elementu horien arteko erlazioak bilatu. Aportazio hori, telebista-kanale desberdinen artean dauden hainbat antzekotasun eta desberdintasunak somatzeko ezinbestekoa bada ere, hankamotz gelditzen da, guretzat abiapuntua dena ezagutzeko: Euskal Herrirako emititzen diren informatiboetan egiten den nazio eta gizarte errepresentazioa. Ikuspegi koantitatibotik eginiko ikerketak gabezi asko erakusten dituenez, gurea bezalako ikerketa batean, teknika koalitatiboen bidea hartu dugu, bien konbinazioa aberasgarriagoa izango delakoan. Horretarako, eta gurea euskal gizartea eta nazioaren errepresentazioa nola 1 ZENBAIT AUTORE. TV News and the Production of Reality. Sevilla. International Sociological Association. Research Committee on Communication, Knowledge and Culture. 1984. eko Urriak 5-6. (faksimila) ____________________________________________________________ GIZARTE ETA NAZIO ERREPRESENTAZIOA TELEBISTA-ALBISTEGIETAN. Euskal Herria Teleberri, Telenavarra eta Telenorte albistegietan. 7
- Page 1 and 2: Jakintza-arloa: Kazetaritza Gizarte
- Page 3 and 4: zalantzazkoa delarik, Euskal Herria
- Page 6: Carmen Arrieta, Dorleta, Goio eta I
- Page 9 and 10: 2.2.6.1.-Genero-harremanak eta gizo
- Page 11 and 12: 5.1.7.-Tradizioa eta Modernitatea;
- Page 13 and 14: 5.3.4.3.-Indibidualitatea eta talde
- Page 15 and 16: 5.5.-HETIO-REN IKERKETA KOANTITATIB
- Page 17 and 18: soziala c) Erakunde politiko eta In
- Page 19 and 20: 5.8.3.-Albistegien itxuraketa forma
- Page 21 and 22: GIZARTE ETA NAZIO ERREPRESENTAZIOA
- Page 23 and 24: I. Zatia: abiapuntua ______________
- Page 25 and 26: I.-SARRERA ________________________
- Page 27: I.-SARRERA Euskal Telebistaren biga
- Page 31 and 32: Marko teorikoa deritzon atalean, bi
- Page 33 and 34: II.-MARKO TEORIKOA ________________
- Page 35 and 36: Errealitatea produktu soziala da, s
- Page 37 and 38: Inguratzen gaituen gizartearen pert
- Page 39 and 40: Ezagutzaren soziologiaren (Mannheim
- Page 41 and 42: lugar de una fruición general y ha
- Page 43 and 44: Informazioa errealitatearen eraikun
- Page 45 and 46: Telebistak errealitearen eraikuntza
- Page 47 and 48: "La verdadera función del telediar
- Page 49 and 50: espazioa da Bonnemaison-entzat (198
- Page 51 and 52: sense Estat a Europa posa de manife
- Page 53 and 54: Europeartasuna eraikitzea, horretar
- Page 55 and 56: deskribatzen dira gizartearen eleme
- Page 57 and 58: Nortasun kolektiboaren konzientzia
- Page 59 and 60: "...el lazo cimentador socio-cultur
- Page 61 and 62: "Naturalment, la màxima afirmació
- Page 63 and 64: partaideen artean bateratze eta int
- Page 65 and 66: 2.2.3.-Kultura, Hizkuntza; Euskara
- Page 67 and 68: de pertanyença i el reforçament d
- Page 69 and 70: Apaolazak (1993) ere ildo beretik,
- Page 71 and 72: alejando de la realidad y, por tant
- Page 73 and 74: -produzioaren deszentralizazioan oi
- Page 75 and 76: "El lenguaje es el interprete, o, s
- Page 77 and 78: estearen emaitza dela dio. Indibidu
eskeintzen zaizkion lehengaiak, ikusentzutekoak, zeintzuk diren aztertuko<br />
dugu.<br />
Ikerk<strong>eta</strong>-lan honen abiapuntuan beraz, hiru <strong>telebista</strong>-albistegien edukina<br />
daukagu. Produktu informatibo horien baitan murgiltzen gara bere edukina zein<br />
den jakin asmoz.<br />
Garcia <strong>eta</strong> Perales-ek (1992) idatzi zutenez, <strong>telebista</strong>-kanaleen<br />
informazio-saioen edukina aztertzeko bi dira har daitezkeen bideak: albistegien<br />
arteko desberdintasun estrukturalak lantzea edo guzti<strong>eta</strong>n iraunkor mantentzen<br />
diren osagaiak ikertzea.<br />
Guk, ikerk<strong>eta</strong>-lan hon<strong>eta</strong>n, hartu dugun bideak bi<strong>eta</strong>tik zerbait dauka,<br />
izan ere, Hego Euskal Herrirako emititzen diren albistegi desberdin<strong>eta</strong>n<br />
antzekotasunak <strong>eta</strong> beti presente daudenak landuko ditugu <strong>eta</strong>, aldi berean,<br />
kanale bakoitzean eskeintzen diren bereizgarritasunak kontutan hartuz.<br />
Hiru kanaleen bidez luzatzen den eskeintza informatiboan arakatuz,<br />
aipaturiko autoreek azpimarratzen dituzten hiru maila jorratzen ditugu:<br />
sakonekoa, ertaina <strong>eta</strong> azalekoa.<br />
Sakoneko ikerk<strong>eta</strong>ren bidez, kanale desberdin<strong>eta</strong>n ageri diren<br />
amankomuneko osagaiak aurki daitezke. Informazio-saio<strong>eta</strong>ra iristen diren<br />
gaiak <strong>eta</strong> subjektuak, nagusiki botere politiko-instituzionalarekin zerikusia<br />
dauzkatenak, <strong>eta</strong> hauek jasotzen duten tratamendu positibatuan gauzatzen da<br />
esan dugun homogeneitatea. Maila hon<strong>eta</strong>n, Euskal Herrira bere emisioak<br />
mugatzen dituzten albistegien edukina ere antzekotasunez betea dago.<br />
Informazio-saio<strong>eta</strong>n somatzen den ertaineko mailan, hitzez zein irudiz<br />
deskribatzen diren gaien testuingurua nolakoa den aztertzen da:<br />
notiziaturikoaren zergatiak <strong>eta</strong> ondorioak. Modu berean, aipatuak izaten diren<br />
subjektuen ekintzak <strong>eta</strong> hauen destinatarioak zeintzuk diren ikertzen da. Aldi<br />
berean, pantailaratzen diren gertaeren arteko erlazioak eskeintzen ote diren<br />
zehazten da. Ikerk<strong>eta</strong> maila hon<strong>eta</strong>n, somatzen dira gure hiru kanaleen arteko<br />
lehen desberdintasunak. Euskal Herriaren <strong>errepresentazioa</strong> egiterakoan<br />
eskeintzen duten lurraldearen tratamendua, bertan aritzen diren subjektu<br />
desberdinen arteko harremanak nolakoak diren <strong>eta</strong> zein arauen arabera<br />
mugitzen diren. Maila hon<strong>eta</strong>n informazioen testuingurua ikertzen da,<br />
eskeintzen den produktu informatiboaren atzetik dagoen zentzu-ematea <strong>eta</strong><br />
balio interpr<strong>eta</strong>tiboak zeintzuk diren jakin asmoz.<br />
Albistegi<strong>eta</strong>n soma daitezkeen hiru mail<strong>eta</strong>tik, azkenean, azalekoena<br />
kontsideratzen dugunean, kanale desberdinen arteko antzekotasunak ageri dira<br />
nabarmen. Hiru<strong>eta</strong>n enunziatzaile nagusi paperean <strong>telebista</strong> berorren<br />
profesionalak agertzen dira. Kaz<strong>eta</strong>riak dira agente oparoenak. Hirugarren<br />
berezitasun modura, Telenavarra, Telenorte <strong>eta</strong> Teleberriren osakeran hitzezko<br />
informazioak erakusten duen nagusitasuna begien bistan gelditzen da, modu<br />
berean ikonikoaren menpekotasuna erakutsiz.<br />
Albistegien edukina aztertzeko, Euskal Herrian zentratzen garen<br />
ikerk<strong>eta</strong>n, hiru maila horiek landu ditugu, guzti<strong>eta</strong>tik amankomuneko osagaiak<br />
<strong>eta</strong> kanale bakoitzaren desberdintasunak agerian lagaz.<br />
Ikerk<strong>eta</strong>-lan hon<strong>eta</strong>n erabiltzen den metodologia aipatu aurretik,<br />
beharrezkoa da, <strong>telebista</strong>ri (<strong>eta</strong> bereziki programazio informatiboari) eskeintzen<br />
diogun arr<strong>eta</strong> <strong>eta</strong> funtzionalitate soziala zertan oinarritzen den azaltzea.<br />
Esan daiteke, zalantza barik, <strong>telebista</strong>ren eragin soziala handia dela,<br />
gutaz <strong>eta</strong> munduaz dugun ezagutzan <strong>eta</strong> berorren interpr<strong>eta</strong>zioan. Telebista-<br />
____________________________________________________________<br />
GIZARTE ETA NAZIO ERREPRESENTAZIOA TELEBISTA-ALBISTEGIETAN.<br />
Euskal Herria Teleberri, Telenavarra <strong>eta</strong> Telenorte albistegi<strong>eta</strong>n. 6
Change language