Gizarte eta nazio errepresentazioa telebista-albistegietan - Euskara

Modu berean, IUK bat titularretan ateratzea ala ez "aktualitateak"
autonomoki erabakitako zerbaiten ondorio gisa agertarazten da.
"Tras el largo paréntesis vacacional, la actividad se reemprende
lentamente en Navarra. Estos son los titulares del día."
"...estos son los titulares de la jornada." (TVENA-6)
Izakera autonomoa duen aktualitateari eginiko aipamenaren bertsio
hurbilagoa da "nuestro" posesiboa erabiltzea, baina entzulegoa erakartzea
delarik bere helburua eta ez IUK-ren artefaktotasuna erakustea
"...hoy nuestro informativo tiene los siguientes titulares.",
(TVENA-10)
Partehartze humanoa erakusten da, baina albstegiek beharrezkoa omen
duten neutraltasunaren ikutua galdu gabe, hartzailegoarekiko gertutasuna
lortuz. Ondoko adibidetan ikus daitekeenez, kazetariaren lana izan daiteke
notiziak laburtzea edota titularretara eramatea, baina berezkoa du aktualitateak
bere izakera:
"Hablaremos de ello en este informativo al que hemos titulado de
la siguiente manera"(TVENA-7)
"Hemos comenzado nuestro informativo contándoles que a los
problemas de entendimiento de la derecha navarra se une ahora la fuga
de unos ochenta militantes del Partido Popular a Unión del Pueblo
Navarro. Es una de las noticias que resumimos en euskera." (98. IUK)
Egunerokoa den albistegian, egun horretan gertatzen diren gauzekin
nolabaiteko lotura tenporala azpimarratzen da diskurtsiboki albistegietan.
Baina, ikusiko dugunez "aktualitatea" eta "gaurkotasun" kronologikoa ez dute
zergatik erabat lotuta egon beharrik. Izan ere, TVENAk albistegietan sartzen
dituen IUK atenporal kopurua ikusiz agerian geratzen da noraino, aktualitatea,
gaurkotasuna eta abarrak fabrikatu eta landu daitezkeen elementuak diren.
Esaniko ilustratuz, laginan aurkitu ditugun notizia atenporal batzuk dira, inolako
gaurkotasunik ez dutenak bestalde:
-metalei tratamendu ionikoa egiteko laborategiak
-drogazaleen xiringak eta pilak biltzeko kanpainak
-Gelbentzutarren bodega
-Larragako ur-depurategia
-seguru pribatu eta publikoak Nafarroan
-.../...
Egunean egunekoaz loturarik ez duten berriak pantailaratzeak erakusten
du noraino albistegiak eraikitzen diren produktuak diren, ikuspegi politiko
batetik antolatutako "artefakto" komunikatiboak diren eta egilearen jarrera eta
nahiak aztertzeko primerako materialea izan daitezkeen. Goiko adibideetan,
esate baterako, Nafarroaren errepresentazioa egiterakoan ongizate eta
hobekuntza teknologikoaz aberasten doan herrialdea aurkezten zaio ikusleari.
"Aktualitatea" denbora, gertaera sozialak eta espazioa ulertzeko modu bat da,
periodizazio moeta bat beraz. Aginteak bere lan-dinamikan markatzen dituen
periodizazio espezialen adibideak ditugu segidan, hain zuzen ere telebista
kanaleak onartu eta zabalduko dituenak. Modu honetara ilustra daiteke,
____________________________________________________________
GIZARTE ETA NAZIO ERREPRESENTAZIOA TELEBISTA-ALBISTEGIETAN.
Euskal Herria Teleberri, Telenavarra eta Telenorte albistegietan. 253