Gizarte eta nazio errepresentazioa telebista-albistegietan - Euskara

Gizarte eta nazio errepresentazioa telebista-albistegietan - Euskara Gizarte eta nazio errepresentazioa telebista-albistegietan - Euskara

euskara.euskadi.net
from euskara.euskadi.net More from this publisher
26.08.2013 Views

Atzetik aurrera eginez, ikerketa-lan honetan aplikaturiko oinarri metodologikoak berrikusiz, Informazio Unitateen Kateak(IUK) informazio ikonikoaren unitate zabalena dela esan dugu. IUK hauen barruan Segmentu Ikonikoak antolatzen dira irudiaren azterketarako pausu beharrezko bezala, eta SEGI hauetan kokatzen dira Aktanteak. Irudietan agertzen diren pertsona solte edo taldeak direnez Aktanteak, garrantzitsua da oso erabakitzea zein kasutan ari garen Aktante berberaz eta noiz bere osagarriak aldatu dituen beste batez. Aktantearen berezitasunak aurrerago aztertuko ditugun arren, badira hauetariko batzuk diskriminatzaileak direnak, alegia Aktante desberdinaz ari garela markatuko dutenak eta beste batzuk diskriminatzaileak ez direnak. Jarraian datozen hauek, Aktantea definitzeko orduan diskriminatzaileak dira, alegia berauek aldatu ezkero beste Aktante batez ari garela markatuko dute: -Funtzio telebisiboaren tipologia -Nortasun soziopolitikoa -Nortasun geopolitikoa -Pertsonalizazio maila -Kopresentzia maila -Ekintza moeta -Ekintzaren istilu/kontsentsu -Eskenategia -Proxemika -Hierarkizazioa -Ko-aktantearen nortasun soziopolitikoa -Ko-aktantearen nortasun geopolitikoa Aipaturiko berezitasunen aldaketak Aktante berri baten aurrean gaudela markatzen duen bezala, honako kategoria hauek ez dira diskriminatzaileak: -Enkuadre moeta -Irudiaren konposaketa -Aktanteak erakusten dueneko angulazioa -Aktantearen identifikazioa. Kategoria diskriminatzaileei buruz esandakoaren arabera, Segmentu Ikonikoan, Aktante bakar bat kontabilizatuko da nahiz eta pertsona gehiago agertu, guztiek, elementu diskriminatzaileetan nortasun bera dutenean. Aldi berean, Aktante bera hiru edo lau aldiz zenbatua izan daiteke, adibidez, ekintza desberdinak burutzen agertzen denean (berba egiten behin eta ondoren, entzuten) edota atean telebista-estudioan eta bestean bere lanpostutik hitzegiten. Ikerketa honen metodologiaren beste ataletan egin bezala, Aktanteari buruzkoan, lehen galderen bidez berorren kokapen eta identifikazioari ekingo zaio. 4.1.3.2.1.-Identifikazio elementuak Guk banaka eta era sakonean aztertuko dugun Aktante bakoitza, telebista-kate eta egun bateko albistegitik aterako dugu, agertu den, eta, ____________________________________________________________ GIZARTE ETA NAZIO ERREPRESENTAZIOA TELEBISTA-ALBISTEGIETAN. Euskal Herria Teleberri, Telenavarra eta Telenorte albistegietan. 116

Informazio Unitateen Katea (IUK) eta dagokion Segmentu Ikoniko (SEGI) baten barrutik. 4.1.3.2.2.-Iraupena Segmentu Ikoniko bakoitzean, eskuartean dugun Aktanteak betetzen duen denbora neurtuko dugu. 4.1.3.2.3.-Funtzio telebisiboaren tipologia Albistegietan agertzen diren pertsonaiak, oro har, bi multzo orokorretan pilatu daitezke: kamarari begira hitzegiten ateratzen direnak (mediatzaileak) eta beste zerbaitetan ikusten ditugunak (ez mediatzaileak). Lehenen artean, alegia, berba egiten ateratzen direnak, telebistako profesionalak direnak (lokutore nagusia, erreportaria, korrespontsala...) eta, honako beste hauek sailkatua ditugu: -kontatzen dutenaren lekuko izan direnak, -prestaketa teoriko-praktikoagatik berezilariak direnak, -instituzio zein talde formaleko eledun gisa ari direnak, -lekukoak barik, deskribatzen diren gertaeretan partaide direnak, -iritzi-emale anonimoak, inkestetan ateratzen direlako, -bestelakoak, alegia goiko aukerekin identifikatzen ez direnak. 4.1.3.2.4.-HItzezko azterketarekiko elementu paraleloak Aktantearen identifikazio eta sailkatzea egiteko baliogarriak diren bi elementu hauek (Aktantearen nortasun soziopolitiko eta geopolitikoa), hitzezko informazioan aplikatu ditugun berberak direnez gero, ez ditugu hemen azalduko. Bai, ordea, Aktantearen pertsonalizazio mailari dagokiona. Izan ere, galdera honen bidez guk Aktante deitu izan duguna pertsona bakarrak edota ugarik osatua den jakiten baita. Kontuan hartu beharra dago ere, kategoria batzuetan aldaketak egitea diskriminatzailea dela eta beste batzuetan ez. Esate baterako, Segmentu Ikonikoan agertzen den pertsona gizonezkoa izatetik emakumezkoa izatera pasatzen denean, Aktante desberdinaz ari garela kontabilizatu behar dugu, bai eta hauetariko bakoitzetik bi pertsona edo gehiagotara pasatzen garenean ere. Baina, Aktante berberaz arituko gara, bi pertsona lehenengo eta gero nortasun soziopolitiko edo geopolitiko berdina duen laukote edo zortzikote bat agertzen denean. Aktantearen adinari buruzko galderan, berorren adin-tartea erabakitzen da. Kopresentzia maila deitu izan dugun kategoriaz, Aktantea pertsona solte ala multiplea den jakin gura da. Aldi berean, presentzia anitza dagoela frogatzen denean, alegia pertsona bat baino gehiagok osatzen badu Aktantea, beraien arteko erlaziorik ba ote dagoen kontabilizatzen da. Erlaziorik gabeko multipresentzia kasuetan, Aktante anitza agertu arren, ez da interakziorik (elkarerrekintzarik) ematen eta, aldiz, erlazioa duten ____________________________________________________________ GIZARTE ETA NAZIO ERREPRESENTAZIOA TELEBISTA-ALBISTEGIETAN. Euskal Herria Teleberri, Telenavarra eta Telenorte albistegietan. 117

Atzetik aurrera eginez, ikerk<strong>eta</strong>-lan hon<strong>eta</strong>n aplikaturiko oinarri<br />

metodologikoak berrikusiz, Informazio Unitateen Kateak(IUK) informazio<br />

ikonikoaren unitate zabalena dela esan dugu. IUK hauen barruan Segmentu<br />

Ikonikoak antolatzen dira irudiaren azterk<strong>eta</strong>rako pausu beharrezko bezala,<br />

<strong>eta</strong> SEGI hau<strong>eta</strong>n kokatzen dira Aktanteak. Irudi<strong>eta</strong>n agertzen diren pertsona<br />

solte edo taldeak direnez Aktanteak, garrantzitsua da oso erabakitzea zein<br />

kasutan ari garen Aktante berberaz <strong>eta</strong> noiz bere osagarriak aldatu dituen<br />

beste batez.<br />

Aktantearen berezitasunak aurrerago aztertuko ditugun arren, badira<br />

hau<strong>eta</strong>riko batzuk diskriminatzaileak direnak, alegia Aktante desberdinaz ari<br />

garela markatuko dutenak <strong>eta</strong> beste batzuk diskriminatzaileak ez direnak.<br />

Jarraian datozen hauek, Aktantea definitzeko orduan diskriminatzaileak<br />

dira, alegia berauek aldatu ezkero beste Aktante batez ari garela markatuko<br />

dute:<br />

-Funtzio telebisiboaren tipologia<br />

-Nortasun soziopolitikoa<br />

-Nortasun geopolitikoa<br />

-Pertsonalizazio maila<br />

-Kopresentzia maila<br />

-Ekintza mo<strong>eta</strong><br />

-Ekintzaren istilu/kontsentsu<br />

-Eskenategia<br />

-Proxemika<br />

-Hierarkizazioa<br />

-Ko-aktantearen nortasun soziopolitikoa<br />

-Ko-aktantearen nortasun geopolitikoa<br />

Aipaturiko berezitasunen aldak<strong>eta</strong>k Aktante berri baten aurrean gaudela<br />

markatzen duen bezala, honako kategoria hauek ez dira diskriminatzaileak:<br />

-Enkuadre mo<strong>eta</strong><br />

-Irudiaren konposak<strong>eta</strong><br />

-Aktanteak erakusten dueneko angulazioa<br />

-Aktantearen identifikazioa.<br />

Kategoria diskriminatzaileei buruz esandakoaren arabera, Segmentu<br />

Ikonikoan, Aktante bakar bat kontabilizatuko da nahiz <strong>eta</strong> pertsona gehiago<br />

agertu, guztiek, elementu diskriminatzaile<strong>eta</strong>n nortasun bera dutenean. Aldi<br />

berean, Aktante bera hiru edo lau aldiz zenbatua izan daiteke, adibidez,<br />

ekintza desberdinak burutzen agertzen denean (berba egiten behin <strong>eta</strong><br />

ondoren, entzuten) edota atean <strong>telebista</strong>-estudioan <strong>eta</strong> bestean bere<br />

lanpostutik hitzegiten.<br />

Ikerk<strong>eta</strong> honen metodologiaren beste atal<strong>eta</strong>n egin bezala, Aktanteari<br />

buruzkoan, lehen galderen bidez berorren kokapen <strong>eta</strong> identifikazioari ekingo<br />

zaio.<br />

4.1.3.2.1.-Identifikazio elementuak<br />

Guk banaka <strong>eta</strong> era sakonean aztertuko dugun Aktante bakoitza,<br />

<strong>telebista</strong>-kate <strong>eta</strong> egun bateko albistegitik aterako dugu, agertu den, <strong>eta</strong>,<br />

____________________________________________________________<br />

GIZARTE ETA NAZIO ERREPRESENTAZIOA TELEBISTA-ALBISTEGIETAN.<br />

Euskal Herria Teleberri, Telenavarra <strong>eta</strong> Telenorte albistegi<strong>eta</strong>n. 116

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!