Gizarte eta nazio errepresentazioa telebista-albistegietan - Euskara

hobekuntza konnotatzen dutenean. Bien artean geratzen da, neutroa deitu
duguna. Ekintzen karakterizazio hau, IUa bere osotasunean aztertu
dugunean egindakoaz apartekoa da, zeren eta litekeena da ekintza istilutsua
azaltzea agintean dagoen ordenuarentzako onuragarria den IU baten, ala
alderantziz.
Ekintzaren NOIZ markaren bitartez jakin dezakegu gaurkotasunaz
nolako lotura duen ahoz adierazitako Ekintza moeta, alegia, gaurkotasunari
atxikitzen zaion ala ez.
Subjektuari buruz hitz egin dugunean bezala, azpimarraketa positibo,
negatibo edota periodistikoa ager daitezke Ekintza desberdinen inguruan (Ikus
Subjektuari buruzko Azpimarraketaren azalpenak).
4.1.2.5.-Destinatarioa
IUaren Destinatarioa da, Ekintzan azaltzen dena jaso, sufritu edota
eragina berarengan edukiko duen agentea. Destinatarioaren presentzia ez de
beharrezkoa Informazio Unitatea definitu ahal izateko, izan ere, IU asko eta
askok ez dute ageriko Destinatariorik edukitzen. Gure ikerketan, argi eta garbi
agertzen diren Destinatarioak hartuko dira kontuan. Bestalde, Subjektu edota
Ekintza beraren Destinatario bat baino gehiago aurkitzen diren kasuetan, IU
desberdin gisa zenbakituak izango dira: hiru Destinatario desberdin, bada
beste horrenbeste IU.
Destinatarioaren nortasuna arakatzeko erabili diren galderak Subjektuari
eginiko berberak izan dira: Destinatarioaren pertsonalizazio maila, tipologia
geopolitikoa eta ea Destinatarioaren inguruan enfatizazio moduren bat erabili
den ala ezta nolakoa (Ikus Subjektuaren enfatizazioari buruzkoa).
4.1.2.6.-Gaia
Informazio Unitatearen (IU) Ekintzan azaltzen denaren izateko arrazoia,
edukia, ondorio eta gauzatzea planteatzen dituen elementua da. Gaia deitu
dugun IUaren elementu opzionalak (beharrezkoa ez dena IUa sortzeko eta
hainbat kasutan agertzen ez dena) Ekintzaren zer, zertaz, zergatik, zertarako
edota zein ondorio izango duen azaltzen du.
Gaiaren azterketa beraz, berorren presentzia argitzeko galderaz hasten
da, gero Ekintzak planteatutakoaren zergatia (motibazioa) edota ondorioa
(efektua) argitzen dituen zehaztuko delarik.
IUa bere osotasunean eta Ekintzaren baitan aztertua izan den bezalaxe
Gaiaren barruan Istilua/Kontsentsua elementurik ba ote dagoen begiratuko da.
Gaiaren elementu garrantzitsu eta definitzailea da bere esparru
tematikoa: politika, biolentzia politikoa, ekonomia, kultura, gizartea, kirolak,
eguraldia edota bestelako aukera zabalean nork kokatzen den (54 posibilitate
eskeintzen dira aipaturiko zortzi multzotan pilaturik/birkodeturik). Gainera,
sarri, tematikoki erabat definitua agertu arren IUaren Gaia, elementu politikoz
bustirik agertzen den kasuetarako ere, nortasun politikoari buruzko galdera
erantsi zaio.
Gaiari buruzko itaunketari amaiera emanez, elementu azpimarratzaileen
presentzia eta nolakotasuna kontrolatu nahi dira.
____________________________________________________________
GIZARTE ETA NAZIO ERREPRESENTAZIOA TELEBISTA-ALBISTEGIETAN.
Euskal Herria Teleberri, Telenavarra eta Telenorte albistegietan. 108