Gizarte eta nazio errepresentazioa telebista-albistegietan - Euskara
Gizarte eta nazio errepresentazioa telebista-albistegietan - Euskara Gizarte eta nazio errepresentazioa telebista-albistegietan - Euskara
limitándose a contar los hechos tal y como han sido." (MOTA, 1988: 133) Baina, Cesareo-k berak azpimarratzen duenez, zaharkiturik geratu zaigu objektibitatearen mitoa 1 . Izan ere, gizartean suertaturiko edozein gertaeraren hurbilketan ezinezkoa da kazetaria -zein medioaren- subjektibitatea ezkutatzea: elementu batzuk aukeratu eta beste batzuk baztertzen direlako, aukeraketa bat egiteaz gain ordenaketa eta antolaketa bat ematen delako, informazio iturri batzuk erabiltzen direlako....Arrazoi berbera dela medioa, fakto eta iritziak ("...los hechos son sagrados; las opiniones, libres" zioen Scott-ek 1926an) "bereiztu beharra"-ren defenestrazioa ere ekarriko du mitoen errepasu honek. Cesareo-k dioenez, objektibitatearen mitoari azken denboraldi honetan totalitatearena gehitu zaio. "Se postula, en este caso, la oferta al consumidor de todos los elementos necesarios para comprender el acontecimiento y su significado. Pero, una vez más, se trata de un mito, porque la substitución de término 'objetividad' por el de 'totalidad' soluciona sólo aparentemente el problema. Parece que se pida a los profesionales de la información que renuncien a cualquier tipo de selección, y una instancia de este tipo parece cuanto menos veleidosa. No se puede pensar razonablemente en órganos de información que se hagan eco indiscriminado de todos los acontecimientos.(...)...esos acontecimientos perceptibles y comunicables necesitan ser organizados, seleccionados, codificados y es esencial la relación entre emisor y receptor, entre fuentes, canales y códigos. En definitiva, la información es un verdadero producto porque es fruto de un proceso productivo específico y organizado." (CESAREO, 1986: 19) Orain arte ikusitakoa, alegia, kazetaritzaren inguruan eratu diren mitoak eta produkzio-lan baten magalean agerturiko idealizazioaren gainetik, Garbarinok azpimarratzen duenez badago: "...un credo profesional de retóricas de fachada y astucias tácticas, códigos, estereotipos, símbolos, tipificaciones, representaciones de roles, rituales y convenciones, relativos a las funciones de los media y de los periodistas en la sociedad, a la concepción del producto-noticia, y a las modalidades de su confección." (Garbarino, 1985, 25) 2.2.8.2.-Komunikabideen lan-mekanikak aztergai Kazetaritzaren inguruan eratu den mitifikazio sare finaren ondorioz gutxi batzuk besterik ez dira izan kazetarien lanari buruz ikerketak egitera "ausartu" direnak Mass medien tenpluko isiltasuna hausteko bildurrez edo, kazetaritzaren inguruko hizkera bera ere mitifikazio eta abstrakzioz josirik dator. Eskerrak Garbarino, Cesareo eta Martin-ek erabiltzen dituzten esamolde desakralizatuek -besteak beste, "notizia-produktua" eta "konfekzio moldeak"- bapatean jartzen gaituztela kazetariaren lanaren desmitifikazioaren bidean. Izan ere, berriemaileen "praktika profesionalak" aztertzeak, lanbide horrenganako hurbilketa hotza eta desidealizatura baikaramatza. 1Kazetarien lanean objetibitateak, baloreak eta ideologiei ematen zaien garrantzia z, ikus: GANS, H.J. Deciding what's News. New York. Vintage. 1980: 182-213 orr.. ____________________________________________________________ GIZARTE ETA NAZIO ERREPRESENTAZIOA TELEBISTA-ALBISTEGIETAN. Euskal Herria Teleberri, Telenavarra eta Telenorte albistegietan. 90
Communication research-ean alegia, komunikazioari dedikaturiko ikerketen artean, duela gutxi arte, arreta gehien lortu dituzten alorrak bi izan dira: komunikabidetan azaltzen diren mezuen edukina aztertzea, lehena, eta horiek, publikoarengan duten eragina zelakoa eta norainokoa den lantzen dutenena bigarrena. Ikerketa-kopuru ranking honetan, hirugarren maila baten geratu dira, oraintsu arte, mass medietako igorle eta produkzio-mekanikak aztertuko dituzten lanak. Bi hauei, emisore eta produkzio mekanikaren gain eginiko ikerketei buruzko aipamena egingo dugu ondoko pasarteetan. Hasteko, igorlei buruzko ikerketa pare baten berri emango dugu. Lehena, gorago aipatu dugun Guzman-en ikerketa-lan bat da zeina kazetarien soziologian zentratzen baita. "Persona y personalidad del periodista" bezalako lanetan, lanbide honetara dedikatzen direnen ñabardura soziologikoak aztertzen dira: berezitasun soziologiko eta kulturalak, karrera estandarrak, espektatiba sozialak, testuinguru kulturala, erreferentzia-taldeen karakteristikak, auto-ikuspegia, eta abarrak. Beste ikerketa batek, Rosa M. Martin-ek buruturikoak, Euskal Telebistan lanean ari diren kazetarien "ideologia profesionala" deitu izan denaren berri ematen digu. Ikerketa horretan aipatzen diren kazetarien "kultura profesionalari" buruzko ideia batzuk laburtuko ditugu jarraian: -ETBko kazetariek ere, "profesional on baten" berezitasunak markatzerakoan estereotipoetara jotzen dute: osagarri moralak, know how idealizatua, independentzia ideologikoa, mugabako ordutegia eta errespontsabilitate soziala aipatzen dira. Modu honetara, hau da, beraien lana idealizatuz, legitimaturik ateratzen dira, eta kanpoko kritika eta kontroletatik libreago sentituko. -Notizien interesgarritasuna baloratzerakoan, hartzailegoari buruz duten "ezagutza" aipatu egiten dute, naiz eta, erreferentzi talde hurbilena -eta ia bakarra- kazetariena izan eta praktikan ikusentzulearen iritzi zuzena jasotzeko modurik eduki ez arren. -Inpartzialitatea, objektibitatea eta egiazkotasuna aipatzen dute profesioa definitzerakoan, ondoko lerroan, instituzio eta aginte politikoadministratiboenganako erlazioa/lotura estua agertzen badute ere. Ideario politiko pertsonaletik gain profesionaltasuna kokatzen dute. Baina, igorleei dedikaturiko ikerketa-alor honetaz gain, prozedura produktiboei buruzkoak ere interes galanta lortu du aztertzaileen artean. Bigarren honen gain dugu segidako lerro sorta. Kazetaritzaren inguruan eratu izan den mito eta idealizazio harresiak ezkutatu egin du nolabait, notiziak produkzio-lan baten emaitza kontsideratzea, eta baita ere, egintza hori burutzeko mekanika eta errutina batzuk egon badaudela. Ez dugu hemen, lan-prozeduren logikak ezagutu dituen ikerketa-sail guztiak aipatuko, baina bai ordea, Wolf-en (1987) eskutik, hauen mugarriak non dauden gogora araziko. "La investigación de la comunicación de masas" liburuaren egileak dioskunez , Gatekeeper -Atezaina- delakoari buruzko ikerketetan (Cantor (1971), White (1950), Robinson (1981) eta Donohue, Tichenor eta Olien (1972), besteak beste), komunikabide desberdinetan notiziak aukeratzeko orduan segitzen diren prozedurak aztertzen dira. Erredakzioetara heltzen den berri multzotik, emitituak izango diren apur horietarako bidea zein erizpidez egiten ____________________________________________________________ GIZARTE ETA NAZIO ERREPRESENTAZIOA TELEBISTA-ALBISTEGIETAN. Euskal Herria Teleberri, Telenavarra eta Telenorte albistegietan. 91
- Page 61 and 62: "Naturalment, la màxima afirmació
- Page 63 and 64: partaideen artean bateratze eta int
- Page 65 and 66: 2.2.3.-Kultura, Hizkuntza; Euskara
- Page 67 and 68: de pertanyença i el reforçament d
- Page 69 and 70: Apaolazak (1993) ere ildo beretik,
- Page 71 and 72: alejando de la realidad y, por tant
- Page 73 and 74: -produzioaren deszentralizazioan oi
- Page 75 and 76: "El lenguaje es el interprete, o, s
- Page 77 and 78: estearen emaitza dela dio. Indibidu
- Page 79 and 80: Legeak, alegia ordenamendu juridiko
- Page 81 and 82: aukeraketa eta ordezkaritza moeta h
- Page 83 and 84: "...la ampliación de las cotas de
- Page 85 and 86: 2.2.5.-Kontsentsua eta Gatazka; Bio
- Page 87 and 88: "La primera es el consensus como le
- Page 89 and 90: kontsentsuaren oinarrizko elementue
- Page 91 and 92: 1980; Tuchman, 1978a; Van Poecke, 1
- Page 93 and 94: "...television news gives the solut
- Page 95 and 96: "El feminismo es un movimiento soci
- Page 97 and 98: artean. Baina, aldi berean, eta fem
- Page 99 and 100: Ikerketa esparru hau, azken denbora
- Page 101 and 102: ocultación de la mujer y a una mas
- Page 103 and 104: controla la vida económica, polít
- Page 105 and 106: teknologikoa dakar, biak ere elemen
- Page 107 and 108: medios juntos. Es por ello que los
- Page 109 and 110: dugun bezala, kazetariak duen "info
- Page 111: "...cada acontecimiento, en el desa
- Page 115 and 116: Ikusia bezala, azken denboraldi art
- Page 117 and 118: III.-HIPOTESIAK ___________________
- Page 119 and 120: III.-HIPOTESIAK 3.1.-Telebista-kana
- Page 121 and 122: IV.-METODOLOGIA ___________________
- Page 123 and 124: IV. METODOLOGIA Ikerketa-lan honeta
- Page 125 and 126: osatzea, albistegian agertzen diren
- Page 127 and 128: hitzezkoa eta ikonikoa aztertuko di
- Page 129 and 130: nahi da. Oso tipologia zabala eskei
- Page 131 and 132: 4.1.2.7.-Informazio Unitatearen geo
- Page 133 and 134: -Zarata Irudia: gertatu dena eta ik
- Page 135 and 136: Irudien ikonikotasun mailaz edo "eu
- Page 137 and 138: -Esparru publiko/pribatua: Segmentu
- Page 139 and 140: Informazio Unitateen Katea (IUK) et
- Page 141 and 142: informazio-multzoa lantzeko soporte
- Page 143 and 144: INFORMAZIO UNITATEEN KATEA INFORMAZ
- Page 145 and 146: Crosstabulation: X14 SOCIOPOL. SUJE
- Page 147 and 148: Kategoria honen bitartez, albistegi
- Page 149 and 150: -Telebista-albistegietan aurkezten
- Page 151 and 152: entzulegoari, eta zeintzu izaten di
- Page 153 and 154: V.-EMAITZEN ANALISIA ______________
- Page 155 and 156: V.-EMAITZEN ANALISIA Euskal Herriak
- Page 157 and 158: konparagarritasuna duen kanpoko her
- Page 159 and 160: Tele-albistegietan agertzen den ins
- Page 161 and 162: 5.1.7.-Tradizioa-Berrikuntza/Hiria-
Communication research-ean alegia, komunikazioari dedikaturiko<br />
ikerketen artean, duela gutxi arte, arr<strong>eta</strong> gehien lortu dituzten alorrak bi izan<br />
dira: komunikabid<strong>eta</strong>n azaltzen diren mezuen edukina aztertzea, lehena, <strong>eta</strong><br />
horiek, publikoarengan duten eragina zelakoa <strong>eta</strong> norainokoa den lantzen<br />
dutenena bigarrena. Ikerk<strong>eta</strong>-kopuru ranking hon<strong>eta</strong>n, hirugarren maila baten<br />
geratu dira, oraintsu arte, mass medi<strong>eta</strong>ko igorle <strong>eta</strong> produkzio-mekanikak<br />
aztertuko dituzten lanak.<br />
Bi hauei, emisore <strong>eta</strong> produkzio mekanikaren gain eginiko ikerketei<br />
buruzko aipamena egingo dugu ondoko pasarte<strong>eta</strong>n.<br />
Hasteko, igorlei buruzko ikerk<strong>eta</strong> pare baten berri emango dugu. Lehena,<br />
gorago aipatu dugun Guzman-en ikerk<strong>eta</strong>-lan bat da zeina kaz<strong>eta</strong>rien<br />
soziologian zentratzen baita. "Persona y personalidad del periodista" bezalako<br />
lan<strong>eta</strong>n, lanbide hon<strong>eta</strong>ra dedikatzen direnen ñabardura soziologikoak<br />
aztertzen dira: berezitasun soziologiko <strong>eta</strong> kulturalak, karrera estandarrak,<br />
espektatiba sozialak, testuinguru kulturala, erreferentzia-taldeen karakteristikak,<br />
auto-ikuspegia, <strong>eta</strong> abarrak.<br />
Beste ikerk<strong>eta</strong> batek, Rosa M. Martin-ek buruturikoak, Euskal Telebistan<br />
lanean ari diren kaz<strong>eta</strong>rien "ideologia profesionala" deitu izan denaren berri<br />
ematen digu. Ikerk<strong>eta</strong> horr<strong>eta</strong>n aipatzen diren kaz<strong>eta</strong>rien "kultura<br />
profesionalari" buruzko ideia batzuk laburtuko ditugu jarraian:<br />
-ETBko kaz<strong>eta</strong>riek ere, "profesional on baten" berezitasunak<br />
markatzerakoan estereotipo<strong>eta</strong>ra jotzen dute: osagarri moralak, know how<br />
idealizatua, independentzia ideologikoa, mugabako ordutegia <strong>eta</strong><br />
errespontsabilitate soziala aipatzen dira. Modu hon<strong>eta</strong>ra, hau da, beraien lana<br />
idealizatuz, legitimaturik ateratzen dira, <strong>eta</strong> kanpoko kritika <strong>eta</strong> kontrol<strong>eta</strong>tik<br />
libreago sentituko.<br />
-Notizien interesgarritasuna baloratzerakoan, hartzailegoari buruz duten<br />
"ezagutza" aipatu egiten dute, naiz <strong>eta</strong>, erreferentzi talde hurbilena -<strong>eta</strong> ia<br />
bakarra- kaz<strong>eta</strong>riena izan <strong>eta</strong> praktikan ikusentzulearen iritzi zuzena jasotzeko<br />
modurik eduki ez arren.<br />
-Inpartzialitatea, objektibitatea <strong>eta</strong> egiazkotasuna aipatzen dute profesioa<br />
definitzerakoan, ondoko lerroan, instituzio <strong>eta</strong> aginte politikoadministratiboenganako<br />
erlazioa/lotura estua agertzen badute ere. Ideario<br />
politiko pertsonaletik gain profesionaltasuna kokatzen dute.<br />
Baina, igorleei dedikaturiko ikerk<strong>eta</strong>-alor hon<strong>eta</strong>z gain, prozedura<br />
produktiboei buruzkoak ere interes galanta lortu du aztertzaileen artean.<br />
Bigarren honen gain dugu segidako lerro sorta.<br />
Kaz<strong>eta</strong>ritzaren inguruan eratu izan den mito <strong>eta</strong> idealizazio harresiak<br />
ezkutatu egin du nolabait, notiziak produkzio-lan baten emaitza kontsideratzea,<br />
<strong>eta</strong> baita ere, egintza hori burutzeko mekanika <strong>eta</strong> errutina batzuk egon<br />
badaudela.<br />
Ez dugu hemen, lan-prozeduren logikak ezagutu dituen ikerk<strong>eta</strong>-sail<br />
guztiak aipatuko, baina bai ordea, Wolf-en (1987) eskutik, hauen mugarriak non<br />
dauden gogora araziko.<br />
"La investigación de la comunicación de masas" liburuaren egileak<br />
dioskunez , Gatekeeper -Atezaina- delakoari buruzko ikerket<strong>eta</strong>n (Cantor<br />
(1971), White (1950), Robinson (1981) <strong>eta</strong> Donohue, Tichenor <strong>eta</strong> Olien (1972),<br />
besteak beste), komunikabide desberdin<strong>eta</strong>n notiziak aukeratzeko orduan<br />
segitzen diren prozedurak aztertzen dira. Erredakzio<strong>eta</strong>ra heltzen den berri<br />
multzotik, emitituak izango diren apur hori<strong>eta</strong>rako bidea zein erizpidez egiten<br />
____________________________________________________________<br />
GIZARTE ETA NAZIO ERREPRESENTAZIOA TELEBISTA-ALBISTEGIETAN.<br />
Euskal Herria Teleberri, Telenavarra <strong>eta</strong> Telenorte albistegi<strong>eta</strong>n. 91
Change language