Unibertsitateko ikasleen ariketa fisiko ohiturak, egoera ... - Euskara
Unibertsitateko ikasleen ariketa fisiko ohiturak, egoera ... - Euskara Unibertsitateko ikasleen ariketa fisiko ohiturak, egoera ... - Euskara
Sedentarismoa 1.6. Taula. Europa osatzen duten herrialde ezberdinen 17-30 urte bitarteko gazte unibertsitarioen ariketa fisikoaren prebalentzia (European Health and Behaviour Study) Ariketa fisikoaren prebalentzia Neskak Mutilak 1990 2000 1990 2000 Hungria % 95 % 87.4 % 87.6 % 87.5 Alemania % 79.9 % 78.2 % 81.6 % 79.5 Italia % 57.7 % 60.5 % 74.2 % 74.2 Frantzia % 58.6 % 60.5 % 67.8 % 74.7 Espainia % 35.9 % 52.7 % 59.3 % 76.9 Portugal % 35.8 % 36.7 % 52.6 % 60.4 Grezia % 29.4 % 48.9 % 55.5 % 70.1 Steptoe eta lank., 2002 European Opinion Research Group-ek (EEIG, 2003) 2002. urtean egindako ikerketan Europako herrialde ezberdinetan populazioak zituen ariketa fisiko ohiturak aztertu zituen. Ikerketa IPAQ galdeketaren bidez egin zen eta honela, galdeketa aurreko 7 egunetan zehar egindako ariketa fisikoaren maiztasuna, iraupena eta intentsitate mailak neurtu ziren aisialdian eta lanean. Ariketa fisikoaren prebalentzia, adina eta sexuaren arabera banatu zen eta lortutako datuekin, herrialde ezberdineko ariketa fisiko ohituren konparaketa kulturala egin zen. Ikerketa honetan ere, ariketa fisikoaren intentsitateari dagokionez, pertsonek egiten zuten ariketa fisikoaren arabera, inaktibo, moderatu (ahalegin fisiko moderatua eta arnas hartzea normala baino sakonagoa beharrezkoa denean), erregular eta intentso (ahalegin fisikoa gogorra denean eta arnas hartzea normala baino askoz sakonagoa beharrezkoa denean) taldetan sailkatu zituzten. Bestetik, denbora epe berdinean, ibiltzen eta eserita ematen ziren orduak aztertu ziren. Ikerketa honetan lortutako datu orokorrek adierazten zuten moduan, sedentarismo maila handitu da azken urteetan. Aztertutako Europako herrialdeetan, populazioaren % 57.4-ak eta % 40.8-ak azkeneko 7 egunetan ariketa fisiko intentsoa eta moderatua egin ez izana adierazi zuen hurrenez hurren. 26 Sarrera
Sedentarismoa Ariketa fisiko ohiturak sexuka aztertzean, emakumeek gizonezkoek baino ariketa fisiko gutxiago eta intentsitate maila baxuagoan egiten zuten. Bestetik, adina handitu ahala, ariketa fisiko intentsoa egiten igarotako denbora murrizten zen. Bestalde, aipatutako ikerketa honetan parte hartu zuten Europar Batasuneko herrialdeen ariketa fisiko ohiturak aztertzean, Frantzia, Belgika, Italia, Espainia eta Portugalen prebalentzia txikienak aurkitu ziren. Aldiz, Holanda, Danimarka, Finlandia, Suedia, Alemania eta Luxemburgo, proportzionalki populazio aktibo gehien zuten herrialdeak ziren. 1.4. ARIKETA FISIKO GOMENDIOEN JARRAIBIDEAK Ariketa fisiko erregularrak osasunean dituen ondorio onuragarriak gaixotasun kroniko ezberdinen (gaixotasun kardiobaskularrak, diabetesa, minbizia, hipertentsioa, obesitatea, depresioa eta osteoporosia) lehen eta bigarren mailako eta heriotz goiztiarraren prebentzioan nabariak dira (Warburton eta lank., 2006). Hala ere, osasunean eragin onuragarriak hautemateko jarraitu beharreko ariketa fisiko gomendioei dagokienez, egileek ez dituzte adostu egin behar diren ariketa fisiko mota, intentsitatea, iraupen eta maiztasunak. Osasun egoera eta egiten den ariketa fisikoaren artean erlazioa dago eta ariketa fisiko gehien egiten dutenek heriotz goiztiarren arrisku baxuena dute. Hala ere, osasun egoeran hobekuntza handiagoak behatu dira fisikoki inaktiboak diren pertsonak ariketa fisikoa egiten hasten direnean (Warburton eta lank., 2006). Gaixotasun kronikoei dagokienez, II motako diabetesaren kasuan esaterako, bai prebentzio zein tratamenduan, ikerketa gehiago behar dira metodo idealak aztertu (ariketa mota aerobikoa edo erresistentzia) eta ariketa fisikoaren maiztasun, iraupen eta intentsitate maila egokienak gomendatu ahal izateko. Honela, etorkizuneko ikerketek, ariketa fisikoaren dosi efektuetan arreta jarri beharko dute (Warburton eta lank., 2006). Ariketa bat egiteko beharrezkoa den energia-gastua MET unitatetan adierazten da. Honela, MET-a, ariketa fisikoaren intentsitatea kuantifikatzeko erabiltzen den unitatea da. MET batek, gorputza atsedenean dagoenenan erretzen dituen kaloria kopurua Sarrera 27
- Page 1 and 2: Jakintza-arloa: Medikuntza Uniberts
- Page 3 and 4: MEDIKUNTZA ETA ODONTOLOGIA FAKULTAT
- Page 5 and 6: AURKIBIDEA Aurkibidea 1. SARRERA 11
- Page 7: Aurkibidea 4.4.1.3. Ariketa fisiko
- Page 11: 1. SARRERA
- Page 14 and 15: Sarrera Taulan ikus daitekeen modua
- Page 16 and 17: Ariketa fisikoa 1.1. ARIKETA FISIKO
- Page 18 and 19: Ariketa fisikoaren onurak osasunean
- Page 20 and 21: Ariketa fisikoaren onurak osasunean
- Page 22 and 23: Ariketa fisikoaren onurak osasunean
- Page 24 and 25: Ariketa fisikoaren onurak osasunean
- Page 26 and 27: Sedentarismoa 1987-1997 urteetan mu
- Page 30 and 31: Ariketa fisiko gomendioen jarraibid
- Page 32 and 33: Ariketa fisiko gomendioen jarraibid
- Page 34 and 35: Gazteak fisiko ohituretan eragingo
- Page 36 and 37: Bizitza unibertsitarioan gertatzen
- Page 38 and 39: Unibertsitateko ariketa fisikoaren
- Page 40 and 41: Unibertsitateko ariketa fisikoaren
- Page 43: 2. HELBURUAK
- Page 46 and 47: Helburuak 4. Unibertsitateko ikasle
- Page 49 and 50: 3. MATERIAL ETA METODOAK 3.1. LAGIN
- Page 51 and 52: Lagina Zozketan aukeratutako ikasle
- Page 53 and 54: Lagina eta % 11.2 arabarrak ziren.
- Page 55 and 56: 3.4. Taula. Unibertsitateko ikaslee
- Page 57 and 58: Lagina Ondoko 3.9. Taulan, aztertut
- Page 59 and 60: 3.3. METODOAK 3.3.1. Ariketa fisiko
- Page 61 and 62: Metodoak (igeriketa, korrika, gimna
- Page 63 and 64: Metodoak - Altuera: Añó Sayol S.L
- Page 65 and 66: Metodoak - Hezur-portzentajea kalku
- Page 67 and 68: Metodoak lank., 1998; Dietz, 1998)
- Page 69 and 70: Metodoak gabe. Besoa bihotzaren par
- Page 71 and 72: Metodoak Aurretik aipatutako arrazo
- Page 73 and 74: Metodoak 3.12. Taula. Nesken oxigen
- Page 75: 3.4. ESTATISTIKA ANALISIA Estatisti
Sedentarismoa<br />
Ariketa <strong>fisiko</strong> <strong>ohiturak</strong> sexuka aztertzean, emakumeek gizonezkoek baino <strong>ariketa</strong><br />
<strong>fisiko</strong> gutxiago eta intentsitate maila baxuagoan egiten zuten. Bestetik, adina handitu<br />
ahala, <strong>ariketa</strong> <strong>fisiko</strong> intentsoa egiten igarotako denbora murrizten zen.<br />
Bestalde, aipatutako ikerketa honetan parte hartu zuten Europar Batasuneko<br />
herrialdeen <strong>ariketa</strong> <strong>fisiko</strong> <strong>ohiturak</strong> aztertzean, Frantzia, Belgika, Italia, Espainia eta<br />
Portugalen prebalentzia txikienak aurkitu ziren. Aldiz, Holanda, Danimarka, Finlandia,<br />
Suedia, Alemania eta Luxemburgo, proportzionalki populazio aktibo gehien zuten<br />
herrialdeak ziren.<br />
1.4. ARIKETA FISIKO GOMENDIOEN JARRAIBIDEAK<br />
Ariketa <strong>fisiko</strong> erregularrak osasunean dituen ondorio onuragarriak gaixotasun<br />
kroniko ezberdinen (gaixotasun kardiobaskularrak, diabetesa, minbizia, hipertentsioa,<br />
obesitatea, depresioa eta osteoporosia) lehen eta bigarren mailako eta heriotz<br />
goiztiarraren prebentzioan nabariak dira (Warburton eta lank., 2006). Hala ere,<br />
osasunean eragin onuragarriak hautemateko jarraitu beharreko <strong>ariketa</strong> <strong>fisiko</strong><br />
gomendioei dagokienez, egileek ez dituzte adostu egin behar diren <strong>ariketa</strong> <strong>fisiko</strong> mota,<br />
intentsitatea, iraupen eta maiztasunak.<br />
Osasun <strong>egoera</strong> eta egiten den <strong>ariketa</strong> <strong>fisiko</strong>aren artean erlazioa dago eta <strong>ariketa</strong><br />
<strong>fisiko</strong> gehien egiten dutenek heriotz goiztiarren arrisku baxuena dute. Hala ere, osasun<br />
<strong>egoera</strong>n hobekuntza handiagoak behatu dira <strong>fisiko</strong>ki inaktiboak diren pertsonak <strong>ariketa</strong><br />
<strong>fisiko</strong>a egiten hasten direnean (Warburton eta lank., 2006).<br />
Gaixotasun kronikoei dagokienez, II motako diabetesaren kasuan esaterako, bai<br />
prebentzio zein tratamenduan, ikerketa gehiago behar dira metodo idealak aztertu<br />
(<strong>ariketa</strong> mota aerobikoa edo erresistentzia) eta <strong>ariketa</strong> <strong>fisiko</strong>aren maiztasun, iraupen<br />
eta intentsitate maila egokienak gomendatu ahal izateko. Honela, etorkizuneko<br />
ikerketek, <strong>ariketa</strong> <strong>fisiko</strong>aren dosi efektuetan arreta jarri beharko dute (Warburton eta<br />
lank., 2006).<br />
Ariketa bat egiteko beharrezkoa den energia-gastua MET unitatetan adierazten da.<br />
Honela, MET-a, <strong>ariketa</strong> <strong>fisiko</strong>aren intentsitatea kuantifikatzeko erabiltzen den unitatea<br />
da. MET batek, gorputza atsedenean dagoenenan erretzen dituen kaloria kopurua<br />
Sarrera 27